Gi?a tr?i m?a bom, làm th? vì hòa bình

Phan T?n H?i

Ba nh� th? l?n c?a d�n t?c Palestine, t? tr�i: Mahmoud Darwish, Muin Bseiso v� Samih al-Qasim.

C� c�ch n�o ?? t�m h�a b�nh cho v�ng Trung ?�ng? H�y h�nh dung v? m?t ph�p th?n n�o ?�, l�m cho qu�n Israel v� qu�n Hamas bu�ng s�ng, c�ng b??c t?i b?t tay nhau b�i ng�i, n??c m?t r�n r?a, c�ng n�i r?ng t?t c? ch�ng ta h�y s?ng nh? m?t tr? em m?i sinh ra, r?ng h�y qu�n h?t t?t c? nh?ng ng�y ?au ??n c?, v� c�ng tr?i b?n ?? ra v? l?i, sao cho c�c th? h? t??ng lai kh�ng bao gi? ngh? t?i chuy?n c?m s�ng gi?t nhau n?a. H�nh nh? l� b?t kh?. ?�ng l� c� v? b?t kh?, ?? c� th? s?ng nh? m?t tr? em m?i sinh ra ??i. Ch? tr?, v�i thi?n s? v� nh� th?.

T�i c� m?t gi?c m?. Vua Tr?n Nh�n T�ng bay t? ??nh n�i Y�n T? t?i v�ng Gaza, ngay n?i c?a kh?u ?ang m?t m� kh�i s�ng. B�n ngo�i c?a kh?u l� h�ng ng�n xe t?ng Israel ?ang ch? ti?n v�o, b�n trong l� nhi?u ???ng h?m v� h? chi?n h�o n?i chi?n binh Hamas th� m?t nh�n ra ?? ch? tr?n chi?n cu?i ??i c?a h?. Ngay n?i c?a kh?u l� m?t gi�o s? ??o Do Th�i ng?i ??i di?n, n�i chuy?n v?i m?t gi�o s? ??o H?i, tr??c khi h? c� th? nh�n th?y ??ng b�o c?a h? x�ng v�o nhau. Hai v? gi�o s? n�y c� c? duy�n quen nhau nh? th? v� th?i sinh vi�n, h? c�ng h?c chung v? t�n gi�o ? ??i H?c UC Santa Barbara, ng�i tr??ng ??i h?c ? mi?n Trung California n?i ti?ng v� sinh vi�n khi ra tr??ng ?a qu?y ph� ?? l�m k? ni?m. Hai h?c gi? c?a hai t�n gi�o l?n ?ang ng?i m?i nhau u?ng tr� v� b�i ng�i th?o lu?n xem nh?ng g� Th??ng ?? (gi? s?, c� m?t Th??ng ??, hay �t nh?t l� m?t c�i g� m� hai h?c gi? ngh? l� Th??ng ?? c?a h?) ?� n�i g� v? s? m?nh c?a hai d�n t?c n?i c�ng m?t ??t th�nh n�y, v� c� c�ng m?t ngu?n g?c t�n gi�o.

Th? r?i, h�y h�nh dung r?ng, Vua Tr?n Nh�n T�ng t? tr�n m�y b??c xu?ng. Hai h?c gi? t�n gi�o kia ?� nh?n ra ngay h�nh ?nh Thi?n s? nh� Tr?n n�y, v� trong h?c tr�nh c?a UCSB c� h?c v? Ph?t gi�o ??i c??ng, trong ?� c� gi?i th�ch s? l??c v? v�i b�i th? Thi?n Vi?t Nam. Vua Tr?n Nh�n T�ng b??c t?i, n�i v?i hai h?c gi? Do Th�i gi�o v� H?i gi�o r?ng b�y gi? hai h?c gi? h�y nh�n v�o t? t�m, h�y l?ng l? nh�n t�m cho m?i chuy?n l?ng xu?ng, kh�ng c?n th?o lu?n hay ngh? ng?i g�, h�y t? nh�n xem hai v? l� ai, h�y t? nh�n v�o t�m, nh�n v�o m?t tai m?i l??i th�n � c?a hai v? xem t?t c? ??u ?ang ch?y xi?t trong d�ng s�ng th?i gian, v� n?i ?�, kh�ng h? c� c�i g� g?i l� Do Th�i v?i H?i, kh�ng h? c� c�i g� g?i l� k� ?c h�m qua v?i h�m kia, kh�ng h? c� c�i g� g?i l� m?i th� ng�n n?m v?i th�nh chi?n ng�n ??i. Nh� vua n�i r?ng, ngay n?i d�ng s�ng ch?y xi?t trong t�m qu� v? ?�, t?t c? nh?ng g� g?i l� th�nh v?i ph�m ??u l� Fake News, ??u l� tin gi?, th?y nh? th? xong, t�nh y�u th??ng m?i th?c s? sinh kh?i. Nh� vua nh?c b?n c�u th? trong b�i ??c th� l�m tuy?n th�nh ??o ca m� hai h?c gi? t?ng h?c qua b?n ti?ng Anh d?ch t? b?n g?c ch? N�m ? ??i h?c UCSB:

Ni?m l�ng v?c v?c

Gi�c t�nh quang quang

Ch?ng c�n b? th?

Tranh nh�n ch?p ng�.

Ngh?a l�: khi t�m c?a b?n l?ng l?, v� trong tr?o, t�nh bi?t s? hi?n l? chi?u s�ng, s? th?y kh�ng ta, kh�ng ng??i, kh�ng c�n chuy?n g� ?? ch?p l� �t�i� hay ?? tranh v?i �ng??i� n?a.

Th? r?i, Vua Tr?n Nh�n T�ng bay l�n m�y, v? l?i n�i Y�n T?. Hai h?c gi? ??ng l�n ch?p tay t? bi?t, r?i hai v? h?c gi? H?i gi�o v� Do Th�i gi�o c�ng �m nhau, tuy�n b? s? lui v? ph�a ?�ng Jerusalem c�ng nh?p th?t, qu?ng b? h?t c�c ch?c v? trong ??o. S�ng h�m sau, c�c v? s? gi? ch�a Tr�c L�m Y�n T? kinh ng?c khi th?y b? �o v� ?�i h�i tr�n t??ng Vua Tr?n Nh�n T�ng d�nh ??y c�t sa m?c Trung ?�ng v� n?ng m�i kh�i thu?c s�ng.

Nh� th? Mahmoud Darwish

S? th?c l?ch s? l�, ?� c� nhi?u nh� th? tr??ng th�nh t? nh?ng tr?n m?a bom, v� r?i h? ?� c?m b�t l�m th? v� h�a b�nh. Th? c?a h? kh�ng c� ?? ti?ng vang h?n ti?ng bom, v� c?ng kh�ng c� ?? s?c m?nh ?? l�m tu?t x�ch c�c xe t?ng hay l�m k?t ??n n?i c�c n�ng s�ng. Nh?ng r?i, nhi?u n?m sau, nhi?u th?p ni�n hay nhi?u th? k? sau, l?ch s? nh�n lo?i s? b�y t? l�ng bi?t ?n ??i v?i nh?ng d�ng th? k�u g?i h�a b�nh ?�.

Trong ?�, n?i ti?ng nh?t l� nh� th? Mahmoud Darwish. �ng sinh ng�y 13 th�ng 3/1941, t? tr?n ng�y 9 th�ng 8/2008). Darwish ???c m?nh danh l� nh� th? qu?c gia c?a Palestine. �ng ?� ???c trao nhi?u gi?i th??ng cho c�c tuy?n t?p th?. Darwish s? d?ng Palestine nh? m?t ph�p ?n d? cho s? m?t m�t c?a V??n ??a ?�ng, m?t h�nh ?nh t�n gi�o ?? ch? v? ng�i v??n h?nh ph�c uy�n nguy�n thi?t l?p b?i Th??ng ??. Trong tinh th?n t�n gi�o n�i chung, �ng l�m th? v? s? h?i sinh, s? s?ng l?i th? hi?n trong c�c t�n gi�o ??c th?n ?? h?i nh?p v?i ??ng T?o H�a. V� ??ng th?i, nh� th? Palestine n�y n�i v? n?i th?ng kh? c?a m?t d�n t?c b? t??c ?o?t v� l?u ?�y. Nh� th? c?ng ???c m� t? l� hi?n th�n v� ph?n �nh "truy?n th?ng c?a nh� th? ch�nh tr? trong H?i gi�o, con ng??i h�nh ??ng m� h�nh ??ng c?a h? l� th? ca." V� b?n th�n �ng c?ng t?ng l� bi�n t?p vi�n cho m?t s? t?p ch� v?n h?c ? Palestine.

Trong cu?c chi?n tranh ? R?p-Israel n?m 1948, ng�i l�ng c?a �ng b? qu�n Israel chi?m gi? v� gia ?�nh ph?i tr?n sang Lebanon, ??u ti�n l� Jezzine v� sau ?� l� Damour. Ng�i l�ng qu� h??ng c?a h? ?� b? qu�n Israel san b?ng v� ph� h?y ?? ng?n c?n c? d�n ??ng tr? v? nh� c?a h? b�n trong l�nh th? c?a nh� n??c Do Th�i m?i. Trong su?t cu?c ??i c?a m�nh, Darwish ?� xu?t b?n h?n 30 t?p th? v� 8 t?p v?n xu�i. L�c n�y hay l�c kh�c, �ng l� bi�n t?p vi�n c?a c�c t?p ch� ??nh k? Al-Jadid, Al Fajr, Shu’un Filistiniyya v� Al-Karmel.

T�c ph?m c?a Darwish ?� gi�nh ???c nhi?u gi?i th??ng v� ???c xu?t b?n b?ng 20 th? ti?ng. Ch? ?? trung t�m trong th? Darwish l� kh�i ni?m v? watan hay qu� h??ng. Nh� th? Naomi Shihab Nye ?� vi?t r?ng Darwish "l� h?i th? thi?t y?u c?a ng??i d�n Palestine, nh�n ch?ng h�ng h?n c?a s? l?u vong v� thu?c v?…". Trong c�c gi?i th??ng v?n h?c trao cho �ng, c� "Gi?i th??ng T? do V?n h�a" ("Cultural Freedom Prize") c?a Qu? Lannan Hoa K?, cho m?c ?�ch ?� n�u l� c�ng nh?n "nh?ng ng??i c� c�ng vi?c phi th??ng v� d?ng c?m t�n vinh quy?n t? do t??ng t??ng, t�m hi?u v� th? hi?n c?a con ng??i." V� c?ng ???c ch�nh ph? Li�n X� trao Gi?i H�a B�nh Lenin (Lenin Peace Prize) n?m 1983.

H�nh tr�n l� ch�n dung nh� th? Mahmoud Darwish tr�n tranh t??ng c?a h?a s? Miramar Ali, v? tr�n ???ng King Hussein, th�nh ph? Amman, Jordan. D�ng ch? ti?ng ? R?p l� "Tr�n ??t n�y, c� nh?ng g� ?�ng s?ng" tr�ch t? m?t b�i th? c?a Darwish.

Nh?ng d�ng ??u ti�n c?a b�i th? "Tr�n ??t n�y" (On this Land) c?a Darwish vi?t v? qu� h??ng Palestine nh? sau:

C� tr�n ??t n�y

nh?ng g� ?�ng s?ng,

S? t�i di?n c?a th�ng t?,

m�i b�nh m� l�c b�nh minh,

B�a h? m?nh c?a ph? n? d�nh cho nam gi?i,

C�c t�c ph?m c?a Aeschylus,

kh?i ??u c?a t�nh y�u,

C? tr�n ?�,

nh?ng b� m? ??ng tr�n d�y ch? bu?c m?t ?ng s�o,

v� k? x�m l??c s? k� ?c.

Darwish vi?t b?ng ti?ng ? R?p, ??ng th?i n�i ???c ti?ng Anh, ti?ng Ph�p v� ti?ng Do Th�i (Hebrew).

Theo t�c gi? ng??i Israel Haim Gouri, ng??i bi?t r� �ng, ti?ng Do Th�i c?a Darwish r?t xu?t s?c. C� b?n t?p th? c?a �ng ?� ???c d?ch sang ti?ng Do Th�i b?i Muhammad Hamza Ghaneim: Bed of a Stranger (2000), Why Did You Leave the Horse Alone? (2000), State of Siege (2003), v� Mural (2006). Salman Masalha, m?t nh� v?n song ng? Arabic-Hebrew, ?� d?ch cu?n s�ch Memory for Forgetfulness c?a Darwish sang ti?ng Do Th�i. N�i nh? th?, v? tr� v?n h?c c?a nh� th? Mahmoud Darwish c� t?m quan tr?ng trong c? hai n?n v?n h?c Palestine v� Israel.

V�o th�ng 3/2000, Yossi Sarid, B? tr??ng Gi�o d?c Israel, ?? ngh? ??a hai b�i th? c?a Darwish v�o ch??ng tr�nh gi?ng d?y trung h?c c?a Israel. Th? t??ng Ehud Barak b�c b? ?? ngh? n�y v?i l� do th?i ?i?m "ch?a ch�n mu?i" ?? d?y Darwish trong tr??ng h?c. C� � ki?n ??cho r?ng v? n�y li�n quan nhi?u ??n ch�nh tr? n?i b? c?a Israel nh?m c? g?ng g�y t?n h?i cho ch�nh ph? c?a Th? t??ng Ehud Barak h?n l� li�n quan ??n th? ca.

B?t ch?p nh?ng l?i ch? tr�ch c?a �ng ??i v?i c? Israel v� gi?i l�nh ??o Palestine, nh� th? Darwish tin r?ng h�a b�nh c� th? ??t ???c. �T�i kh�ng tuy?t v?ng,� �ng n�i v?i t? b�o Haaretz c?a Israel. "T�i ki�n nh?n v� ?ang ch? ??i m?t cu?c c�ch m?ng s�u s?c trong nh?n th?c c?a ng??i Israel. Ng??i ? R?p s?n s�ng ch?p nh?n m?t Israel m?nh m? c� v? kh� nguy�n t? � t?t c? nh?ng g� h? ph?i l�m l� m? c?ng ph�o ?�i v� ki?n t?o h�a b�nh."

Mahmoud Darwish qua ??i v�o ng�y 9 th�ng 8/2008 ? tu?i 67, ba ng�y sau ca ph?u thu?t tim t?i B?nh vi?n Memorial Hermann ? Houston, Texas. Tr??c khi ph?u thu?t, Darwish ?� k� v?n b?n y�u c?u kh�ng h?i s?c trong tr??ng h?p ch?t n�o. Darwish ?� hai l?n k?t h�n v� ly h�n. Ng??i v? ??u ti�n c?a �ng l� nh� v?n Rana Kabbani. Sau khi h? ly h�n, v�o gi?a nh?ng n?m 1980, �ng k?t h�n v?i m?t d?ch gi? ng??i Ai C?p, Hayat Heeni. �ng kh�ng c� con.

C� m?t b�i th? c?a Mahmoud Darwish vi?t t? n?m 1964, nh?ng l?i g�y tranh c�i t?i n?a th? k? sau. V�o th�ng 7/2016, m?t cu?c tranh c�i ?� n? ra t?i Israel v? vi?c ph�t s�ng b�i th? Bitaqat hawiyya (Th? nh?n d?ng � t?c l�, th? c?n c??c, hay gi?y ch?ng minh nh�n d�n) c?a Darwish tr�n ?�i ph�t thanh Israel Galei Tzahal. ???c vi?t v�o n?m 1964, n� bao g?m nh?ng d�ng, tr�ch:

H�y vi?t xu?ng:

T�i l� ng??i ? R?p

?� b? c??p m?t v??n nho c?a t? ti�n t�i

V� c? m?nh ??t ???c vun b?i

B?i t�i v� t?t c? c�c con t�i.

Ch?ng c�n g� cho ch�ng t�i v� con ch�u t�i

Ngo?i tr? nh?ng t?ng ?� n�y…

T�nh h�nh m?t ?�i ph�t thanh Israel ph�t s�ng b�i th? c?a Darwish ?� l�m B? tr??ng Qu?c ph�ng Israel Avigdor Lieberman n?i gi?n, �ng ?� so s�nh b�i th? v?i cu?n s�ch Mein Kampf c?a Hitler.

V� r?i m?t b� ?n l? ra d?n d?n: m?t th?i, Darwish l�m nhi?u b�i th? t?ng "Rita" � m?t ph? n? Do Th�i m� �ng y�u th??ng khi c�n s?ng ? Haifa; �ng ti?t l? trong m?t cu?c ph?ng v?n v?i nh� b�o ng??i Ph�p Laure Adler r?ng t�n c� g�i Do Th�i n�y l� Tamar Ben-Ami. M?i quan h? n�y l� ch? ?? c?a b? phim Write Down, I Am an Arab c?a ??o di?n Ibtisam Mara’ana. Tuy nhi�n, m?i t�nh n�y, gi?a m?t nh� th? Palestine v� m?t thi?u n? Israel, kh�ng tr? th�nh kinh ?i?n nh? m?i t�nh "Romeo v� Juliet" trong v? k?ch th? c?a William Shakespeare. B?i v�, khi n�ng Rita nh?n gi?y tr?ng binh c?a ch�nh ph? Israel, khi c� t�nh nguy?n gia nh?p L?c l??ng H?i qu�n Israel, m?i t�nh k?t th�c. Nh� th? Darwish c� m?t b�i th? n?i ti?ng t?ng n�ng, nhan ?? Rita and The Rifle (N�ng Rita v� kh?u s�ng tr??ng).

T?m ?nh hi?m hoi: Nh� th? Mahmoud Darwish v� thi?u n? Do Th�i Rita (t�n th?t: Tamar Ben-Ami) khi c�n b�n nhau. Nh� th? ng??i Palestine Mahmoud Darwish v� ng??i y�u Rita, ng??i Israel, ng??i m� �ng ?� vi?t v? trong c�c b�i th? c?a m�nh. M?i t�nh c?a h? ch?m d?t khi c� gia nh?p h?i qu�n Israel.

Sau ?�y l� b?n d?ch to�n v?n b�i th? N�ng Rita v� kh?u s�ng tr??ng � Rita l� thi?u n? Do Th�i m� nh� th? Palestine n�y m?t th?i y�u th??ng.

RITA V� KH?U S�NG TR??NG

Gi?a Rita v� ?�i m?t t�i

C� m?t kh?u s�ng tr??ng

V� b?t k? ai bi?t Rita

Qu? g?i v� ch?i ?�a

??n s? linh th�nh trong ?�i m?t m�u m?t ong ?�

V� t�i ?� h�n Rita

Khi n�ng c�n tr?

V� t�i nh? c�ch n�ng b??c t?i

V� c�ch t�i ??a tay che c�c bu?c t�c ?�ng y�u nh?t

V� t�i nh? Rita

Nh? c�ch m?t con chim s? nh? d�ng su?i

�, Rita

Gi?a ch�ng ta c� m?t tri?u con chim s? v� h�nh ?nh

V� nhi?u bu?i h?n

B? m?t kh?u s�ng tr??ng b?n v�o

T�n c?a Rita l� b?a ti?c trong mi?ng t�i

Th�n th? c?a Rita l� m?t h�n l? trong m�u t�i

V� t�i ?� l?c l?i trong Rita su?t hai n?m

V� trong hai n?m n�ng ?� ng? tr�n c�nh tay t�i

V� ch�ng ta ?� h?a

Tr�n nh?ng chi?c t�ch ??p nh?t

V� ch�ng ta ??t ch�y r??u vang tr�n m�i nhau

V� ch�ng ta ???c sinh ra l?n n?a

�, Rita!

Nh?ng g� tr??c khi kh?u s�ng tr??ng n�y c� th? ??a m?t anh r?i kh?i m?t em

Ngo?i tr? m?t ho?c hai gi?c ng? ng?n, ho?c nh?ng ?�m m�y m�u m?t ong?

Ng�y x?a r?t x?a

�i s? im l?ng c?a ho�ng h�n

Bu?i s�ng, m?t tr?ng c?a t�i ?� ?i v? n?i xa

H??ng v? ?�i m?t m�u m?t ong ?�

V� th�nh ph? ?� cu?n ?i t?t c? c�c ca s?

V� Rita

Gi?a Rita v� ?�i m?t c?a t�i�

m?t kh?u s�ng tr??ng.

– Th? Mahmoud Darwish

Nh� th? Muin Bseiso

Muin Bseiso (1926-1984) l� m?t nh� th? ng??i Palestine s?ng ? Ai C?p, n?i �ng l?n ??u ti�n b??c v�o th? gi?i th? ca. �ng ho�n th�nh ch??ng tr�nh gi�o d?c ti?u h?c v� trung h?c ? Gaza v�o n?m 1948. �ng b?t ??u xu?t b?n t�c ph?m c?a m�nh tr�n t?p ch� Al-Hurriya c� tr? s? t?i Jaffa, n?i �ng xu?t b?n nh?ng b�i th? ??u ti�n c?a m�nh v�o n?m 1946. Hai n?m sau, n?m 1948, �ng v�o ??i h?c Hoa K? (American University) ? Cairo v� sau ?� t?t nghi?p n?m 1952.

�ng ?� tham gia v�o ho?t ??ng d�n ch? v� qu?c gia t? r?t s?m, v� sau ?� c?ng hi?n h?t m�nh cho th? ca v� gi?ng d?y. Ng�y 27 th�ng 1 n?m 1952, �ng xu?t b?n t�c ph?m ??u ti�n c?a m�nh c� t?a ?? Al-Ma’raka (t?m d?ch: Tr?n chi?n). �ng ?� li�n t?c xu?t b?n nhi?u t?p th? kh�c. �ng b? giam trong c�c nh� t� ? Gaza hai l?n: 1955 ??n 1957 v� 1959 ??n 1963. Trong m?t l?n, �ng g?p ng??i v? t??ng lai c?a m�nh, Sahbaa al-Barbari, m?t trong nh?ng ph? n? c?ng s?n ??u ti�n ? Gaza. �ng s?ng l?u vong sau khi Israel chinh ph?c D?i Gaza trong Chi?n tranh S�u ng�y n?m 1967. �ng qua ??i v� b?nh suy tim ? London v�o n?m 1984. Gia ?�nh �ng b? Israel t? ch?i cho ph�p ch�n c?t h�i c?t c?a �ng ? Gaza. T�c ph?m c?a �ng ?� ???c d?ch sang nhi?u ng�n ng?. Bseiso ?� ???c trao m?t s? gi?i th??ng v?n h?c.

Sau ?�y l� m?t b�i th? ?i?n h�nh c?a �ng, nhan ?? No (Kh�ng).

KH�NG

V?t th??ng c?a anh n�i: "Kh�ng!"

D�y x�ch c?a anh n�i: "Kh�ng!"

V� con chim cu g�y x?e l�ng che v?t th??ng c?a anh

N�i: "Kh�ng!"

"Kh�ng!" cho nh?ng ai ?� b�n v� ?� mua

V�ng ch�n b?c c?a Gaza.

H? b�n nh?ng vi�n ??n v� mua m?t con ng?ng.

.

Con ng?ng run r?y!

H�y d?ng l?i m?t ch�t.

V� h�y l?ng nghe anh

N�i: "Kh�ng!"

Th?t t?i nghi?p cho anh; anh kh�ng ch?t d??i �nh ?�n neon,

Gi?a ch�n n?n v� m?t tr?ng.

Th?t t?i nghi?p cho anh; kh�ng c� th�ng b�o ch�nh th?c

hay m?t tang l? ngu xu?n

Kh�ng b�i th? hay b�i h�t th??ng kh�c n�o.

Nh?ng t?ng d�!

H�y ?? t�i s�ng t�c, d� ch? m?t d�ng th?,

R?ng t�i c� th? ??c n� cho t?t c? nh?ng ng??i ?�n �ng c� b? r�u d�i v� gi?.

.

H�y ng?ng run r?y m?t ch�t

V� h�y nghe anh n�i: �Kh�ng!�

Nh? h�ng r�o ki�n c? c?a m?t ng�i nh� ? Gaza.

M?i ng�y anhb? gi?t m?t ng�n l?n,

Con ng?ng run r?y!

– Th? Muin Bseiso

Ba nh� th? l?n c?a d�n t?c Palestine, t? tr�i: Mahmoud Darwish, Muin Bseiso v� Samih al-Qasim.

Samih al-Qasim, nh� th? Palestine c� qu?c t?ch Israel

C� m?t nh� th? n?i ti?ng kh�c: Sam?? al-Q?sim al Kaissy, g?i t?t l� Samih al-Qasim. B?n c� th? g?i l� nh� th? Palestine hay nh� th? Israel c?ng ???c. �ng sinh ng�y 11 th�ng 5/1939, t?i th? tr?n Zarqa, Jordan. Ch?t ng�y 19/8/2014, t?i th? tr?n Safed, Israel. �ng l� ng??i Palestine nh?ng c� qu?c t?ch Israel, v� kh�ng ch?u l?u vong. T�c ph?m c?a �ng n?i ti?ng kh?p ? R?p v� th? gi?i. Tr??c Chi?n tranh S�u ng�y n?m 1967, �ng ch? y?u ch?u ?nh h??ng c?a ch? ngh?a d�n t?c ? R?p; sau chi?n tranh, �ng gia nh?p ??ng C?ng s?n Israel.

Al-Qasim sinh n?m 1939 t?i Ti?u v??ng qu?c Transjordan (nay l� Jordan), ? th�nh ph? Zarqa ph�a B?c, trong khi cha �ng ph?c v? trong Qu�n ?o�n ? R?p c?a Vua Abdullah. �ng xu?t th�n t? m?t gia ?�nh thu?c t�n gi�o c? Druze, m?t h? ph�i H?i gi�o r?t x?a ?� b? H?i gi�o ch�nh th?ng xem l� l?c ??o. Al-Qasim t?t nghi?p trung h?c ? Nazareth. Gia ?�nh �ng ?� kh�ng ch?y tr?n kh?i Rameh trong cu?c tr?c xu?t v� b? tr?n c?a ng??i Palestine n?m 1948.

Trong cu?n s�ch About Principles and Art (V? Nguy�n t?c v� Ngh? thu?t), �ng gi?i th�ch: �Khi t�i c�n h?c ti?u h?c th� th?m k?ch c?a ng??i Palestine ?� x?y ra. T�i coi ng�y ?� l� ng�y sinh c?a t�i, b?i v� nh?ng h�nh ?nh ??u ti�n t�i c� th? nh? ???c l� v? nh?ng s? ki?n n?m 1948. Nh?ng suy ngh? v� h�nh ?nh c?a t�i b?t ngu?n t? con s? 48.�

??n n?m 1984, al-Qasim ?� vi?t 24 t?p th? d�n t?c ch? ngh?a v� xu?t b?n s�u t?p th?. Nh?ng b�i th? c?a �ng n�i chung t??ng ??i ng?n, m?t s? b�i ch? c� hai c�u. �ng tuy�n b? r?ng h? t? t??ng to�n ? R?p c?a Ch? ngh?a Nasser ?� g�y ?n t??ng v?i �ng trong th?i k? ch? ngh?a d�n t?c sau n?m 1948. Ph?n l?n th? c?a �ng li�n quan ??n s? thay ??i cu?c s?ng tr??c v� sau Nakba, cu?c ??u tranh c?a ng??i Palestine v� r?ng h?n l� ng??i ? R?p ?? gi?i ph�ng v�ng ??t c?a h? kh?i ?nh h??ng c?a n??c ngo�i, ch? ngh?a d�n t?c ? R?p v� nhi?u bi k?ch ? R?p kh�c nhau. N?m 1968, �ng xu?t b?n t?p th? ??u ti�n Waiting for the Thunderbird (Ch? lo�i chim s?m s�t). Al-Qasim ?� vi?t v? nh?ng ch? ?? n�y khi ??u tranh ?ang ? ??nh cao ??i v?i ng??i d�n ? R?p v�o n?a sau th? k? 20. Khi ng??i b?n Iraq, nh� th? Buland al-Haidari h?i li?u �ng ?� ??n th?m Baghdad ch?a, �ng tr? l?i r?ng �ng kh�ng c?n ph?i l�m v?y, v� �ng coi b?t k? th�nh ph? ? R?p n�o c?ng ngang b?ng v?i n?i c? tr� ? R?p c?a ch�nh �ng.

Al-Qasim tuy�n b? r?ng h? t? t??ng to�n ? R?p c?a ch? ngh?a Nasser ?� g�y ?n t??ng v?i �ng trong th?i k? ch? ngh?a d�n t?c sau n?m 1948. �ng ?� b? b? t� nhi?u l?n v� c�c ho?t ??ng ch�nh tr? li�n quan ??n v?n ??ng cho quy?n c?a ng??i Palestine v� b?t ??ng quan ?i?m v?i c�c ch�nh s�ch c?a ch�nh ph?, b?t ??u t? n?m 1960 v� t? ch?i nh?p ng? v�o qu�n ??i Israel theo y�u c?u c?a ng??i Druze Israel. �ng c?ng b? qu?n th�c t?i gia. �ng gia nh?p ??ng C?ng s?n Israel Hadash v�o n?m 1967 v� b? giam gi? c�ng v?i c�c th�nh vi�n kh�c c?a ??ng khi Chi?n tranh S�u ng�y b�ng n?. �ng b? ??a ??n nh� t� al-Damoun (t�n ch�nh th?c: Nh� t� Damon) ? Haifa. Trong th?i gian n�y, �ng g?n nh? m?t ?i c?m x�c d�n t?c khi nghe ?�i ph�t thanh Israel th�ng b�o v? vi?c gi�nh ???c l�nh th? sau chi?n th?ng c?a Israel.

Al-Qasim l�m nh� b�o ? Haifa, n?i �ng ?i?u h�nh Nh� xu?t b?n Arabesque v� Trung t�m Ngh? thu?t D�n gian v� l� t?ng bi�n t?p t? b�o ? R?p Israel Kul al-Arab. �ng ??c nhi?u b�i th? c?a m�nh cho ?�ng ??o kh�n gi? t?i c�c cu?c t? h?p h�ng th�ng ? c�c th? tr?n v� th�nh ph? ? R?p ? Galilee. Al-Qasim t? ch?i r?i qu� h??ng; trong m?t cu?c ph?ng v?n v?i Index, �ng ???c tr�ch d?n r?ng, "T�i ch?n ? l?i ??t n??c c?a m�nh kh�ng ph?i v� t�i y�u b?n th�n m�nh �t h?n m� v� t�i y�u ??t n??c c?a m�nh nhi?u h?n."

Al-Qasim ??n th?m Syria v�o n?m 1997 v� n?m 2000. �ng b? ch�nh quy?n Israel ng?n c?n vi?c ??n Lebanon ?? d? m?t s? ki?n th? ca v�o n?m 2001. Al-Qasim qua ??i v�o ng�y 19 th�ng 8 n?m 2014 sau m?t th?i gian d�i chi?n ??u v?i c?n b?nh ung th?. Tang l? c?a �ng ???c t? ch?c v�o ng�y 21 th�ng 8 n?m 2014 t?i Rameh.

Sau ?�y l� b�i th? Nh?ng ??a tr? ? Rafah (Rafah�s Children) vi?t n?m 1971.

NH?NG ??A TR? ? RAFAH

G?i t?i ng??i ?� ?�o ???ng ?i qua v?t th??ng c?a h�ng tri?u ng??i

G?i t?i ng??i c� xe t?ng nghi?n n�t t?t c? hoa h?ng trong v??n

Ai ??p v? c?a s? trong ?�m

Ai ??t m?t khu v??n v� vi?n b?o t�ng v� ca h�t v? t? do.

Ai gi?m n�t nh?ng con chim h�t ? qu?ng tr??ng c�ng c?ng.

M�y bay c?a ai th? bom v�o gi?c m? tu?i th?.

Ai ??p v? c?u v?ng tr�n b?u tr?i.

.

?�m nay nh?ng ??a con c?a c?i ngu?n b?t kh? c� th�ng b�o d�nh cho qu� v?,

?�m nay, nh?ng ??a tr? c?a Rafah n�i:

�Ch�ng t�i ch?a bao gi? d?t b�m t�c v�o kh?n tr?i gi??ng.

Ch�ng t�i ch?a bao gi? nh? v�o x�c ch?t hay nh? r?ng v�ng c?a h?.

V?y t?i sao qu� v? gi?t ?? trang s?c c?a ch�ng t�i v� ??a cho ch�ng t�i bom?

T?i sao qu� v? chu?n b? tr?i m? c�i cho tr? em ? R?p?

C?m ?n qu� v?, m?t ng�n l?n h?n!

N?i bu?n c?a ch�ng t�i gi? ?�y ?� tr??ng th�nh v� tr? th�nh m?t ng??i ?�n �ng.

V� b�y gi?, ch�ng t�i ph?i chi?n ??u.�

– Th? Samih al-Qasim