Qu?c Ph??ng
BBC Ti?ng Vi?t
Nh th? Hong H?ng cho r?ng x h?i dn s? Vi?t Nam c ch cho ??t n??c v c l?i cho m?t nh n??c ??ng ??n, ?ng hong.
Phong tro x h?i dn s? Vi?t Nam v?i ‘m?m m?ng’ t? tr??c ? ‘hnh thnh’ m?nh m? trong th?i gian vi n?m g?n ?y v m?t trong nh?ng nhn t? gip thi?t ch? ny c?t cnh chnh l nh? ‘truy?n thng m?ng’, nh th? Hong H?ng ni v?i BBC trong m?t ph?ng v?n t? Warsaw, Ba Lan vo trung tu?n thng B?y 2018.
Cc t? ch?c x h?i dn s? ?a d?ng v? hnh th?c t? ch?c v ho?t ??ng, trong lc m?t s? thin v? ph?n bi?n chnh sch, quan st, gim st quy?n l?c, hnh vi nh n??c, chnh quy?n, th s? khc ?p ?ng nh?ng nhu c?u c?a x h?i v c?ng ??ng t? khoa h?c, ngh? thu?t, gi?i tr, cho t?i kinh doanh. v.v., v?n theo ki?n ny.
Tuy nhin, d??ng nh? chnh quy?n Vi?t Nam v?n cn nhi?u bi?u hi?n ‘lo s?, quan ng?i v d? ?ng’ v?i thi?t ch? v khng gian x h?i ny, nh? nh v?n Hong H?ng chia s? v?i BBC Ti?ng Vi?t d??i ?y, khi ng bnh lu?n v? th?c tr?ng v ti?n ?? c?a x h?i dn s? ? qu?c gia ?ng Nam v?i trn d??i 95 tri?u dn.
V? m?t chnh th?c, nh n??c Vi?t Nam v?n khng cng nh?n x h?i dn s? v trong pht bi?u c?a nh?ng ng??i lnh ??o, h? v?n coi x h?i dn s? l ci g nh? l r?t x?u, l cng c? ph ho?i c?a th? l?c th ??ch
Nh th? Hong H?ng
“Ti th?y phong tro x h?i dn s? Vi?t Nam m m?m m?ng t? m??i m?y n?m nay r?i, nh?ng ??n vi n?m g?n ?y th n m?i th?t s? c th? coi ? b?t ??u m?t x h?i dn s? hnh thnh v?i r?t nhi?u nh?ng nhm, cc t? ch?c nh? v ?i?u quan tr?ng ti cho ? l chnh nh? truy?n thng m?ng.
“Truy?n thng m?ng ? gip lan truy?n t?t c? nh?ng tin t?c, c?ng nh? nh?ng ki?n, k? c? nh?ng bi vi?t ??u tin c?a nh?ng c nhn, c?a nh?ng ng??i c tinh th?n t? do, c?p ti?n v mu?n ph?n bi?n l?i nh?ng v?n ?? c?a chnh quy?n.
“T? ci ?, b?t ??u t?p h?p nhau l?i v t?p h?p nhau ch? y?u l trn m?ng b?ng nh?ng hnh th?c th d? nh? nh?ng nhm email nh? l Di?n ?n X h?i Dn s? ch?ng h?n, do anh Nguy?n Quang A kh?i x??ng, r?i t? ? thnh nh?ng t? ch?c nh? nh? Ban V?n ??ng V?n ?on ??c l?p, hay sau ? l Vi?t Nam Th?i Bo, t?c l c?a t? ch?c H?i nh bo ??c l?p”.
Theo nh th? Hong H?ng ?y r rng l cc t? ch?c ???c hnh thnh r rng v c tnh ch?t ph?n bi?n. Cn v? cc t? ch?c, d?ng th?c khc, ng cho bi?t thm:
“Cc t? ch?c, cc nhm khc, ??c bi?t c?a cc b?n tr?, th h? khng chuyn su vo nh?ng chuy?n ph?n bi?n chnh sch, m h? ?i vo nh?ng v?n ?? c?a ??i s?ng r?t phong ph, v? khoa h?c, v? ngh? thu?t, v? gi?i tr, v? kinh doanh, nhi?u th? l?m. V hi?n gi? nh?ng t? ch?c g?i l x h?i dn s? nh? th? r?t ?ng ??o v nh? truy?n thng Internet.”
T??ng tc hai bn?
Vi?t Nam ch?ng ki?n nhi?u cu?c bi?u tnh, xu?ng ???ng v cc phong tro c?a dn chng th?i gian g?n ?y.
Tr??c cu h?i v? t??ng tc gi?a x h?i dn s? Vi?t Nam v?i chnh quy?n hi?n nay ? trong n??c ra sao, nh th? Hong H?ng ?p:
“V? m?t chnh th?c, nh n??c Vi?t Nam v?n khng cng nh?n x h?i dn s? v trong pht bi?u c?a nh?ng ng??i lnh ??o, h? v?n coi x h?i dn s? l ci g nh? l r?t x?u, l cng c? ph ho?i c?a th? l?c th ??ch, ngn ng? m ta quen th?y trong nh?ng ch? th? m?i ?y c?a Trung ??ng ??ng, c?a Ban B th?… c?ng c?m ??ng vin khng ???c bn ??n x h?i dn s?, khng ???c nh?c ??n x h?i dn s?,
Nh?ng phong tro x h?i dn s? ? Vi?t Nam by gi? ch? mu?n gy p l?c ?? cho chnh quy?n c?ng nh? ??ng C?ng s?n Vi?t Nam hi?n nay ph?i c m?t s? thay ??i, m thay ??i r?t c?n b?n
Nh th? Hong H?ng
“Ti cho ? l m?t ?i?u r?t k? qu?c, b?i v h? qu d? ?ng v?i v?n ?? x h?i dn s?, ch? trong quan st c?a ti, th?c s? trong nh?ng nhm m g?i l x h?i dn s? by gi?, nh?ng ci c?c ?oan ?? m ch?ng, m m?u l?t ??, ti th?y khng c. Ti c th? ni th?ng l khng c. Khng c x h?i dn s? no ch? tr??ng l?t ?? nh n??c Vi?t Nam c?. M nhi?u nh?t c?ng ch? l ph phn ???ng l?i, chnh sch.
“T?t nhin c?ng c nh?ng nhm ph phn r?t tri?t ??, r?t c?n b?n, nh?ng trn c? s? nh?n th?c r?t ?ng ??n v ti ngh? r?ng ni chung nh?ng phong tro x h?i dn s? ? Vi?t Nam by gi? ch? mu?n gy p l?c ?? cho chnh quy?n c?ng nh? ??ng C?ng s?n Vi?t Nam hi?n nay ph?i c m?t s? thay ??i, m thay ??i r?t c?n b?n. Th d? nh? Lu?t v? ??t ?ai ch?ng h?n l ph?i thay ??i. R?i Tam quy?n phn l?p ch?ng h?n l bu?c ph?i ?i ??n ch? ?.
“T?t nhin ng??i ta khng yu c?u anh ph?i lm ngay, m ph?i c?ng c m?t l? trnh an ton, ???ng nhin ch?ng ai mu?n x h?i r?i lo?n c?, cho nn ti khng th? hi?u ???c suy ngh? c?a nh?ng ng??i ?ang c?m tr?ch c?a chnh quy?n h? l?i lo s? v h? l?i d? ?ng v?i x h?i dn s? nh? th?.”
M?nh, y?u th? no?
N?n tin gi? hay tin th?t thi?t c th? lm suy y?u m?ng x h?i, m?t nhn t? gip x h?i dn s? ? Vi?t Nam pht tri?n m?nh th?i gian g?n ?y, theo nh quan st.
Khi ???c h?i v? ?i?m m?nh v ?i?m y?u n?i b?t nh?t c?a x h?i dn s? Vi?t Nam hi?n nay, ng Hong H?ng ni:
“?i?m m?nh c?a n l nh? mi tr??ng Internet v nh?t l Facebook, n ? d?n tr? thnh nh? ti dng danh t? l m?t h? th?ng ‘bo cng dn’, t?c l m?i m?t Facebooker m Vi?t Nam hi?n gi? c th?ng k cho l c ??n 50 tri?u ho?c 55 – 58 tri?u Facebooker, th h? ??u c th? tr? thnh m?t nh bo, h? ghi l?i t?t c? nh?ng g h? th?y trong th?c t?, t?t c? ci ?, thng tin lan truy?n r?t nhanh chng v c ci ? pht huy tc d?ng r?t t?t nh? h? t? co ci x?u, ci c, m c th? nh n??c v l do no ? mu?n che d?u ho?c b?t ?i, ho?c bi?n minh cho nh?ng ng??i ???c coi l t?i ph?m.
Ci y?u c?a x h?i dn s? Vi?t Nam l khng c t? ch?c, t?c l chnh quy?n ch? cho php nh?ng t? ch?c r?t nh? m h? th?y l khng ph?i l nguy hi?m tr?c ti?p
Nh th? Hong H?ng
“Nh?ng trn th?c t?, v?i nh?ng clip m h? ??a ln ngay l?p t?c v truy?n r?t r?ng, th?y r?ng khng ph?i nh? th? [khng ph?i v can] v c?ng ? c nh?ng thng tin m h? th?ng bo ch chnh th?ng ph?i d?a vo ?? ??a ln, th ci ? r?t l hay.
“Th? nh?ng m?t d? c?a n l c hai ci, th? nh?t l s? lan truy?n nh?ng ci Fake News (tin th?t thi?t) c?ng r?t l t?, k? c? c?a nh?ng l?c l??ng ch?ng ??i [x h?i dn s?] c?c ?oan m ti nghi c th? l l?c l??ng AK47, nh?ng d? lu?n vin, h? c?ng tung ra ?? lm nhi?u thng tin, nh?ng ng??i nh? d? l r?t ?ng, k? c? nh?ng tr th?c, nhn s? tin vo nh?ng tin t?c gi? nh? th?, r?i lan truy?n ?i m?t cch v t?i v?, th ci ? l ci d? th? nh?t.
“V ci th? hai, ci y?u c?a x h?i dn s? Vi?t Nam l khng c t? ch?c, t?c l chnh quy?n ch? cho php nh?ng t? ch?c r?t nh? m h? th?y l khng ph?i l nguy hi?m tr?c ti?p, th h? cn ?? cho g?i l ‘m?t nh?m, m?t m?’ ?? ho?t ??ng, th? nh?ng n?u hnh thnh m?t t? ch?c m c v? phi?n ph?c th h? s? ??p v? ngay t? trong tr?ng, ci h? s? nh?t l c t? ch?c. G?n ?y h? kh?ng b? c ?? Th? Minh H?nh, ng??i l?p ra cng ?on [Phong tro Lao ??ng Vi?t] th ci ??y th? hi?n l h? r?t s? v?n ?? t? ch?c.”
Ti?n ??, tri?n v?ng?
BBC ??t cu h?i v?i nh th? Hong H?ng (ph?i) v? th?c tr?ng v ti?n ??, tri?n v?ng c?a x h?i dn s? t?i Vi?t Nam.
V? ti?n ?? v tri?n v?ng c?a x h?i dn s? Vi?t Nam t?i ?y, nh th? Hong H?ng nu quan ?i?m:
“Kh m ni r rng ?i?u g b?i v m?i vi?c c qu nhi?u y?u t? tc ??ng, l?y v d? nh? ti v?a ni l truy?n thng m?ng l y?u t? gip hnh thnh x h?i nhn s?, th g?n ?y nh n??c ? thng qua Lu?t An ninh m?ng m chnh l ?? ??i ph ci ?.
Ki?m sot b?ng nh?ng bi?n php nhn v?n v c v?n ha v ?ng v?i th?c t? khch quan, ?ng v?i quy lu?t pht tri?n, th ti tin r?ng x h?i dn s? l?i chnh l ch? t?t, c l?i cho m?t nh n??c ?ng hong, ??ng ??n
Nh th? Hong H?ng
“V?i s? ??i ph g?t gao nh? th?, ch?c ch?n n s? ?nh h??ng, th?m ch nh?ng cng ty nh? l Facebook, c th? l v quy?n l?i lm ?n c?a h?, h? s? th?a hi?p v?i nh n??c ?? ng?n ch?n, g? b? nh?ng bi vi?t b? nh n??c, an ninh coi l c h?i.
“Th? th ch?c ch?n s? g?p kh kh?n, nh?ng bao gi? ti c?ng tin vo quy lu?t, quy lu?t pht tri?n ng??i ta ni l cch g th cch, ‘v? qut dy c mng tay nh?n’, v quy lu?t t?t y?u l ph?i c m?t x h?i dn s? m?nh, v ci ? ??m b?o cho s? pht tri?n lnh m?nh v chnh c?ng l s? ?n ??nh c?a ??t n??c.
“Ti ngh? r?ng ng??i sng su?t ? trong c?m quy?n c?ng ph?i nh?n th?c ???c ?i?u ? ?? cng ngy cng c m?t cch ?? ??i x? v?i x h?i dn s? ?ng ??n h?n.
“V n?u h? ??i x? ??ng ??n, t?t nhin v?n c ki?m sot, khng c ci g l khng c ki?m sot, ci g c?ng ph?i ki?m sot ???ng nhin, nh?ng ki?m sot b?ng nh?ng bi?n php nhn v?n v c v?n ha v ?ng v?i th?c t? khch quan, ?ng v?i quy lu?t pht tri?n, th ti tin r?ng x h?i dn s? l?i chnh l ch? t?t, c l?i cho m?t nh n??c ?ng hong, ??ng ??n,” nh th? Hong H?ng ni v?i BBC.
Nh th? Hong H?ng, ng??i tr? l?i ph?ng v?n v?i quan ?i?m ring, l thnh vin sng l?p v h?i ??ng bin t?p T?p ch V?n Vi?t, thnh vin sng l?p Ban v?n ??ng thnh l?p V?n ?on ??c l?p Vi?t Nam, cu?c trao ??i ???c BBC Ti?ng Vi?t th?c hi?n hm 14/7/2018, bn l? m?t cu?c H?i th?o t? v? Vi?t Nam h?c ???c t? ch?c t?i ??i h?c Warsaw Banacha 2, Ba Lan.