Nhà th? Hoàng H?ng: Xã h?i dân s? VN trong m?t tôi

Qu?c Ph??ng

BBC Ti?ng Vi?t

Nh� th? Ho�ng H?ng cho r?ng x� h?i d�n s? Vi?t Nam c� �ch cho ??t n??c v� c� l?i cho m?t nh� n??c ??ng ??n, ?�ng ho�ng.

Phong tr�o x� h?i d�n s? Vi?t Nam v?i ‘m?m m?ng’ t? tr??c ?� ‘h�nh th�nh’ m?nh m? trong th?i gian v�i n?m g?n ?�y v� m?t trong nh?ng nh�n t? gi�p thi?t ch? n�y c?t c�nh ch�nh l� nh? ‘truy?n th�ng m?ng’, nh� th? Ho�ng H?ng n�i v?i BBC trong m?t ph?ng v?n t? Warsaw, Ba Lan v�o trung tu?n th�ng B?y 2018.

C�c t? ch?c x� h?i d�n s? ?a d?ng v? h�nh th?c t? ch?c v� ho?t ??ng, trong l�c m?t s? thi�n v? ph?n bi?n ch�nh s�ch, quan s�t, gi�m s�t quy?n l?c, h�nh vi nh� n??c, ch�nh quy?n, th� s? kh�c ?�p ?ng nh?ng nhu c?u c?a x� h?i v� c?ng ??ng t? khoa h?c, ngh? thu?t, gi?i tr�, cho t?i kinh doanh. v.v., v?n theo � ki?n n�y.

Tuy nhi�n, d??ng nh? ch�nh quy?n Vi?t Nam v?n c�n nhi?u bi?u hi?n ‘lo s?, quan ng?i v� d? ?ng’ v?i thi?t ch? v� kh�ng gian x� h?i n�y, nh? nh� v?n Ho�ng H?ng chia s? v?i BBC Ti?ng Vi?t d??i ?�y, khi �ng b�nh lu?n v? th?c tr?ng v� ti?n ?? c?a x� h?i d�n s? ? qu?c gia ?�ng Nam � v?i tr�n d??i 95 tri?u d�n.

V? m?t ch�nh th?c, nh� n??c Vi?t Nam v?n kh�ng c�ng nh?n x� h?i d�n s? v� trong ph�t bi?u c?a nh?ng ng??i l�nh ??o, h? v?n coi x� h?i d�n s? l� c�i g� nh? l� r?t x?u, l� c�ng c? ph� ho?i c?a th? l?c th� ??ch

Nh� th? Ho�ng H?ng

“T�i th?y phong tr�o x� h?i d�n s? Vi?t Nam m� m?m m?ng t? m??i m?y n?m nay r?i, nh?ng ??n v�i n?m g?n ?�y th� n� m?i th?t s? c� th? coi ?� b?t ??u m?t x� h?i d�n s? h�nh th�nh v?i r?t nhi?u nh?ng nh�m, c�c t? ch?c nh? v� ?i?u quan tr?ng t�i cho ?� l� ch�nh nh? truy?n th�ng m?ng.

“Truy?n th�ng m?ng ?� gi�p lan truy?n t?t c? nh?ng tin t?c, c?ng nh? nh?ng � ki?n, k? c? nh?ng b�i vi?t ??u ti�n c?a nh?ng c� nh�n, c?a nh?ng ng??i c� tinh th?n t? do, c?p ti?n v� mu?n ph?n bi?n l?i nh?ng v?n ?? c?a ch�nh quy?n.

“T? c�i ?�, b?t ??u t?p h?p nhau l?i v� t?p h?p nhau ch? y?u l� tr�n m?ng b?ng nh?ng h�nh th?c th� d? nh? nh?ng nh�m email nh? l� Di?n ?�n X� h?i D�n s? ch?ng h?n, do anh Nguy?n Quang A kh?i x??ng, r?i t? ?� th�nh nh?ng t? ch?c nh? nh? Ban V?n ??ng V?n ?o�n ??c l?p, hay sau ?� l� Vi?t Nam Th?i B�o, t?c l� c?a t? ch?c H?i nh� b�o ??c l?p”.

Theo nh� th? Ho�ng H?ng ?�y r� r�ng l� c�c t? ch?c ???c h�nh th�nh r� r�ng v� c� t�nh ch?t ph?n bi?n. C�n v? c�c t? ch?c, d?ng th?c kh�c, �ng cho bi?t th�m:

“C�c t? ch?c, c�c nh�m kh�c, ??c bi?t c?a c�c b?n tr?, th� h? kh�ng chuy�n s�u v�o nh?ng chuy?n ph?n bi?n ch�nh s�ch, m� h? ?i v�o nh?ng v?n ?? c?a ??i s?ng r?t phong ph�, v? khoa h?c, v? ngh? thu?t, v? gi?i tr�, v? kinh doanh, nhi?u th? l?m. V� hi?n gi? nh?ng t? ch?c g?i l� x� h?i d�n s? nh? th? r?t ?�ng ??o v� nh? truy?n th�ng Internet.”

T??ng t�c hai b�n?

Vi?t Nam ch?ng ki?n nhi?u cu?c bi?u t�nh, xu?ng ???ng v� c�c phong tr�o c?a d�n ch�ng th?i gian g?n ?�y.

Tr??c c�u h?i v? t??ng t�c gi?a x� h?i d�n s? Vi?t Nam v?i ch�nh quy?n hi?n nay ? trong n??c ra sao, nh� th? Ho�ng H?ng ?�p:

“V? m?t ch�nh th?c, nh� n??c Vi?t Nam v?n kh�ng c�ng nh?n x� h?i d�n s? v� trong ph�t bi?u c?a nh?ng ng??i l�nh ??o, h? v?n coi x� h?i d�n s? l� c�i g� nh? l� r?t x?u, l� c�ng c? ph� ho?i c?a th? l?c th� ??ch, ng�n ng? m� ta quen th?y trong nh?ng ch? th? m?i ?�y c?a Trung ??ng ??ng, c?a Ban B� th?… c?ng c?m ??ng vi�n kh�ng ???c b�n ??n x� h?i d�n s?, kh�ng ???c nh?c ??n x� h?i d�n s?,

Nh?ng phong tr�o x� h?i d�n s? ? Vi?t Nam b�y gi? ch? mu?n g�y �p l?c ?? cho ch�nh quy?n c?ng nh? ??ng C?ng s?n Vi?t Nam hi?n nay ph?i c� m?t s? thay ??i, m� thay ??i r?t c?n b?n

Nh� th? Ho�ng H?ng

“T�i cho ?� l� m?t ?i?u r?t k? qu?c, b?i v� h? qu� d? ?ng v?i v?n ?? x� h?i d�n s?, ch? trong quan s�t c?a t�i, th?c s? trong nh?ng nh�m m� g?i l� x� h?i d�n s? b�y gi?, nh?ng c�i c?c ?oan ?? m� ch?ng, �m m?u l?t ??, t�i th?y kh�ng c�. T�i c� th? n�i th?ng l� kh�ng c�. Kh�ng c� x� h?i d�n s? n�o ch? tr??ng l?t ?? nh� n??c Vi?t Nam c?. M� nhi?u nh?t c?ng ch? l� ph� ph�n ???ng l?i, ch�nh s�ch.

“T?t nhi�n c?ng c� nh?ng nh�m ph� ph�n r?t tri?t ??, r?t c?n b?n, nh?ng tr�n c? s? nh?n th?c r?t ?�ng ??n v� t�i ngh? r?ng n�i chung nh?ng phong tr�o x� h?i d�n s? ? Vi?t Nam b�y gi? ch? mu?n g�y �p l?c ?? cho ch�nh quy?n c?ng nh? ??ng C?ng s?n Vi?t Nam hi?n nay ph?i c� m?t s? thay ??i, m� thay ??i r?t c?n b?n. Th� d? nh? Lu?t v? ??t ?ai ch?ng h?n l� ph?i thay ??i. R?i Tam quy?n ph�n l?p ch?ng h?n l� bu?c ph?i ?i ??n ch? ?�.

“T?t nhi�n ng??i ta kh�ng y�u c?u anh ph?i l�m ngay, m� ph?i c?ng c� m?t l? tr�nh an to�n, ???ng nhi�n ch?ng ai mu?n x� h?i r?i lo?n c?, cho n�n t�i kh�ng th? hi?u ???c suy ngh? c?a nh?ng ng??i ?ang c?m tr?ch c?a ch�nh quy?n h? l?i lo s? v� h? l?i d? ?ng v?i x� h?i d�n s? nh? th?.”

M?nh, y?u th? n�o?

N?n tin gi? hay tin th?t thi?t c� th? l�m suy y?u m?ng x� h?i, m?t nh�n t? gi�p x� h?i d�n s? ? Vi?t Nam ph�t tri?n m?nh th?i gian g?n ?�y, theo nh� quan s�t.

Khi ???c h?i v? ?i?m m?nh v� ?i?m y?u n?i b?t nh?t c?a x� h?i d�n s? Vi?t Nam hi?n nay, �ng Ho�ng H?ng n�i:

“?i?m m?nh c?a n� l� nh? m�i tr??ng Internet v� nh?t l� Facebook, n� ?� d?n tr? th�nh nh? t�i d�ng danh t? l� m?t h? th?ng ‘b�o c�ng d�n’, t?c l� m?i m?t Facebooker m� Vi?t Nam hi?n gi? c� th?ng k� cho l� c� ??n 50 tri?u ho?c 55 – 58 tri?u Facebooker, th� h? ??u c� th? tr? th�nh m?t nh� b�o, h? ghi l?i t?t c? nh?ng g� h? th?y trong th?c t?, t?t c? c�i ?�, th�ng tin lan truy?n r?t nhanh ch�ng v� c� c�i ?� ph�t huy t�c d?ng r?t t?t nh? h? t? c�o c�i x?u, c�i �c, m� c� th? nh� n??c v� l� do n�o ?� mu?n che d?u ho?c b?t ?i, ho?c bi?n minh cho nh?ng ng??i ???c coi l� t?i ph?m.

C�i y?u c?a x� h?i d�n s? Vi?t Nam l� kh�ng c� t? ch?c, t?c l� ch�nh quy?n ch? cho ph�p nh?ng t? ch?c r?t nh? m� h? th?y l� kh�ng ph?i l� nguy hi?m tr?c ti?p

Nh� th? Ho�ng H?ng

“Nh?ng tr�n th?c t?, v?i nh?ng clip m� h? ??a l�n ngay l?p t?c v� truy?n r?t r?ng, th?y r?ng kh�ng ph?i nh? th? [kh�ng ph?i v� can] v� c?ng ?� c� nh?ng th�ng tin m� h? th?ng b�o ch� ch�nh th?ng ph?i d?a v�o ?? ??a l�n, th� c�i ?� r?t l� hay.

“Th? nh?ng m?t d? c?a n� l� c� hai c�i, th? nh?t l� s? lan truy?n nh?ng c�i Fake News (tin th?t thi?t) c?ng r?t l� t?, k? c? c?a nh?ng l?c l??ng ch?ng ??i [x� h?i d�n s?] c?c ?oan m� t�i nghi c� th? l� l?c l??ng AK47, nh?ng d? lu?n vi�n, h? c?ng tung ra ?? l�m nhi?u th�ng tin, nh?ng ng??i nh? d? l� r?t ?�ng, k? c? nh?ng tr� th?c, nh�n s? tin v�o nh?ng tin t?c gi? nh? th?, r?i lan truy?n ?i m?t c�ch v� t?i v?, th� c�i ?� l� c�i d? th? nh?t.

“V� c�i th? hai, c�i y?u c?a x� h?i d�n s? Vi?t Nam l� kh�ng c� t? ch?c, t?c l� ch�nh quy?n ch? cho ph�p nh?ng t? ch?c r?t nh? m� h? th?y l� kh�ng ph?i l� nguy hi?m tr?c ti?p, th� h? c�n ?? cho g?i l� ‘m?t nh?m, m?t m?’ ?? ho?t ??ng, th? nh?ng n?u h�nh th�nh m?t t? ch?c m� c� v? phi?n ph?c th� h? s? ??p v? ngay t? trong tr?ng, c�i h? s? nh?t l� c� t? ch?c. G?n ?�y h? kh?ng b? c� ?? Th? Minh H?nh, ng??i l?p ra c�ng ?o�n [Phong tr�o Lao ??ng Vi?t] th� c�i ??y th? hi?n l� h? r?t s? v?n ?? t? ch?c.”

Ti?n ??, tri?n v?ng?

BBC ??t c�u h?i v?i nh� th? Ho�ng H?ng (ph?i) v? th?c tr?ng v� ti?n ??, tri?n v?ng c?a x� h?i d�n s? t?i Vi?t Nam.

V? ti?n ?? v� tri?n v?ng c?a x� h?i d�n s? Vi?t Nam t?i ?�y, nh� th? Ho�ng H?ng n�u quan ?i?m:

“Kh� m� n�i r� r�ng ?i?u g� b?i v� m?i vi?c c� qu� nhi?u y?u t? t�c ??ng, l?y v� d? nh? t�i v?a n�i l� truy?n th�ng m?ng l� y?u t? gi�p h�nh th�nh x� h?i nh�n s?, th� g?n ?�y nh� n??c ?� th�ng qua Lu?t An ninh m?ng m� ch�nh l� ?? ??i ph� c�i ?�.

Ki?m so�t b?ng nh?ng bi?n ph�p nh�n v?n v� c� v?n h�a v� ?�ng v?i th?c t? kh�ch quan, ?�ng v?i quy lu?t ph�t tri?n, th� t�i tin r?ng x� h?i d�n s? l?i ch�nh l� ch? t?t, c� l?i cho m?t nh� n??c ?�ng ho�ng, ??ng ??n

Nh� th? Ho�ng H?ng

“V?i s? ??i ph� g?t gao nh? th?, ch?c ch?n n� s? ?nh h??ng, th?m ch� nh?ng c�ng ty nh? l� Facebook, c� th? l� v� quy?n l?i l�m ?n c?a h?, h? s? th?a hi?p v?i nh� n??c ?? ng?n ch?n, g? b? nh?ng b�i vi?t b? nh� n??c, an ninh coi l� c� h?i.

“Th? th� ch?c ch?n s? g?p kh� kh?n, nh?ng bao gi? t�i c?ng tin v�o quy lu?t, quy lu?t ph�t tri?n ng??i ta n�i l� c�ch g� th� c�ch, ‘v? qu�t d�y c� m�ng tay nh?n’, v� quy lu?t t?t y?u l� ph?i c� m?t x� h?i d�n s? m?nh, v� c�i ?� ??m b?o cho s? ph�t tri?n l�nh m?nh v� ch�nh c?ng l� s? ?n ??nh c?a ??t n??c.

“T�i ngh? r?ng ng??i s�ng su?t ? trong c?m quy?n c?ng ph?i nh?n th?c ???c ?i?u ?� ?? c�ng ng�y c�ng c� m?t c�ch ?? ??i x? v?i x� h?i d�n s? ?�ng ??n h?n.

“V� n?u h? ??i x? ??ng ??n, t?t nhi�n v?n c� ki?m so�t, kh�ng c� c�i g� l� kh�ng c� ki?m so�t, c�i g� c?ng ph?i ki?m so�t ???ng nhi�n, nh?ng ki?m so�t b?ng nh?ng bi?n ph�p nh�n v?n v� c� v?n h�a v� ?�ng v?i th?c t? kh�ch quan, ?�ng v?i quy lu?t ph�t tri?n, th� t�i tin r?ng x� h?i d�n s? l?i ch�nh l� ch? t?t, c� l?i cho m?t nh� n??c ?�ng ho�ng, ??ng ??n,” nh� th? Ho�ng H?ng n�i v?i BBC.

Nh� th? Ho�ng H?ng, ng??i tr? l?i ph?ng v?n v?i quan ?i?m ri�ng, l� th�nh vi�n s�ng l?p v� h?i ??ng bi�n t?p T?p ch� V?n Vi?t, th�nh vi�n s�ng l?p Ban v?n ??ng th�nh l?p V?n ?o�n ??c l?p Vi?t Nam, cu?c trao ??i ???c BBC Ti?ng Vi?t th?c hi?n h�m 14/7/2018, b�n l? m?t cu?c H?i th?o t? v? Vi?t Nam h?c ???c t? ch?c t?i ??i h?c Warsaw Banacha 2, Ba Lan.

Ngu?n: https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44916181