Nguy?n Th? Hi?n
Bc Ng T?t T? ? t?ng ti bng hoa h?ng ??
Trn qu? ??i Chy, ?p C?u ?en, Yn Th?, B?c Giang nh?ng n?m t?n c? ch?ng Php, c m?y gia ?nh v?n ngh? s? ? ?.
Gi?a ??i l nh b? ti (nh v?n Kim Ln). St c?nh nh ti l nh bc H?ng (nh v?n Nguyn H?ng). R?i ??n nh bc Bnh (h?a s? T? Thc Bnh). Pha ??u qu? ??i l nh v? c? bc T? (nh v?n Ng T?t T?) v h?a s? Tr?n V?n C?n. Cu?i qu? ??i c?ng l nh bc T?, nh?ng ??y l nh v? hai c?a bc. R?i sau c thm c Anh Th?, bc h?a s? Nguy?n T? Nghim, c Tc v? bc nh?c s? ?? Nhu?n cng v? ?.
Ti th??ng hay l?p l ??ng ngoi c?a xem bc Tr?n V?n C?n, bc Nguy?n T? Nghim, bc T? Thc Bnh v?. Ti c th? ??ng im hng gi? nhn cc bc v?.
M?t hm khng nh?n ???c ti ? ?nh c?p m?t vin ph?n c?a bc T? Thc Bnh ng?i h hoy v?. Ti ? v? nh?ng nt ??u tin ngu?ch ngo?c trn n?n ??t ?? c?a qu? ??i. V? m?t h?i nhn hn ph?n v?a l?y c?p c?a bc T? Thc Bnh trn tay, b?ng ti x?u h? qu! B? m? ? d?y khng ???c l?y b?t k? ci g c?a ai, t?n ng?n ti?c r? b?c tranh v? trn n?n ??t ??, h?i h?n v ? khng nghe l?i b? m?, v?i ??ng ln rn rn tr? l?i nh bc Bnh, tr? l?i vin ph?n vo ch? c?, th? pho nh? nhm, lng sao lng lng nh? nhng th?.
Nh bc Ng T?t T? tr?ng m?t khm h?ng, ra hoa ??p l?m, mi th?m ngt, thch qu, su?t ngy ti ?i vng quanh cy hoa, ng?m nhn, ch? mu?n hi m?t bng, nh?ng nh? l?i chuy?n vin ph?n l?y c?a bc Bnh, ti l?i ??ng yn ch? dm gh m?i ht h h??ng th?m c?a hoa, v c? ?i vng quanh khm h?ng khng sao v? nh n?i.
Th?y ti c? ?i loanh quanh ht h xun xo?n bn khm hoa h?ng khng v? ???c, b?ng bc T? b?t thnh lnh xu?t hi?n. Ti s? qu ??ng im mi?ng l nh: – Chu cho bc ?.
Bc nhn ti h?i: – Sao bc th?y chu c? vng quanh cy hoa c?a bc lu l?m r?i?
Ti lu ru ni: – Cy hoa c?a bc ra hoa ??p v th?m qu, chu thch l?m nh?ng khng dm hi ch? dm ng?m v ng?i mi th?m thi ?.
Nghe ti ni v?y, bc ni:
– Th? ?? bc hi t?ng chu m?t bng h?ng nh. Ni r?i bc nh? nhng ng?t m?t bng hoa h?ng ?? th?m ci xu?ng ??a cho ti v ni:
– Bc t?ng chu bng h?ng ny!
V?a s? v?a c?m ??ng ti ng??c nhn bc, bc cao l?n nghim ngh?, ti lc no c?ng t m nhn bc v s? bc l?m, v?y m bc l?i ci xu?ng tru m?n nhn ti v t?ng ti bng hoa h?ng. C?m bng h?ng bc t?ng trong tay, ti lu ru cm ?n bc r?i ch?y m?t m?ch v? nh.
Bc Ng T?t T? c?ng lm ti th?c m?c l?m. Khi ? ti ngh? bc ? l gi l?m r?i. Bc c hai v?, b c? s?ng ? ??u qu? ??i pha ???ng ??t ??, b hai s?ng ? cu?i ??i pha cnh ??ng. C? bu?i chi?u ch?p cho?ng, bc T? ch?ng g?y ?i xu?ng nh b hai, c m?t con v?t l?ch b?ch theo sau, bu?i sng bc l?i ch?ng g?y ln nh b c?, con v?t l?i l?ch b?ch theo v?. Ngy no c?ng y nh? ngy ?y, ch?ng hi?u bc luy?n con v?t th? no m n c? theo bc khng r?i. Ti c? l?p l ??ng ? v??n nh ??i bc sng ?i t?i v? qua c?ng nh ti cng con v?t, lng l?y lm k? l? l?m.
? trn ??i, ti s? bc T? nh?t, bc gi r?i, l?i uy nghim, khng ?n o vui v? nh? b? ti v cc b?n c?a b?. ??n nh? b? ti v?n ph?i g?i l c? T?, bc T?. Ch?ng ai dm c??i ni kha kha, kh? kh? tr??c m?t bc nh? lc cc b?n c?a b? ti bc H?ng, bc Nguy?n Huy T??ng, bc T Hoi, bc Nguy?n ?nh Thi, bc V?n Cao, bc Tr?n D?n, ch Phng Cung, Phng Qun u?ng r??u, c??i ni v?i nhau c?. V th? ti c?ng s? bc l?m, ch? dm ??ng t? xa nhn bc thi.
Th? r?i b?ng m?t hm ti th?y b? ti cng cc bc bu?n r?u, lo l?ng ra m?t, ?i ra ?i vo th th?m ni c? T? quy?t khng ch?u ?n u?ng g, ki?u ny ch?t m?t thi. M?i ng??i b?n ch?n lo l?ng nh?ng khng ai lm ???c g.
R?i bc T? m?t vo n?m 1954. Vi?c bc m?t l m?t b ?n ??i v?i ti. Su?t 12 ngy bc tuy?t th?c khng ?n g, bc quy?t ra ?i!!!
Mi sau ny ti m?i bi?t bc ? tuy?t th?c ??n ch?t ?? quy?t tm ph?n ??i c?i cch ru?ng ??t.
Sau ny ti ? tm ??c cc tc ph?m T?t ?n, Vi?c lng, L?u chng, Kinh D?ch Bc cn d?ch nhi?u sch n?a. Ha ra bc l m?t h?c gi? uyn thm, m?t nh bo n?i ti?ng v?i 59 bt danh, v?i g?n 1.500 bi bo.
"Di s?n bo ch ng vi?t ?? l?i ? l nh?ng t? li?u phong ph, chi ti?t, ph?n nh ton di?n v trung th?c x h?i Vit Nam ??u th? k? 20" (NXB H?i Nh v?n H N?i, 2004).
Bc thng hi?u kim c?, tc ph?m c?a bc ?? l?i, c nh?ng tc ph?m ??n by gi? ng??i bnh th??ng ??c c?ng kh kh?n v khng hi?u n?i, c?n ph?i c ki?n th?c cao, nghin c?u nhi?u m?i hi?u ???c.
Bc Ng T?t T? ???c coi l nh v?n hng ??u c?a tro l?u v?n h?c hi?n th?c ph phn c?a Vi?t Nam tr??c n?m 1945.
Bc ? quy?t ra ?i ngy 20 thng 4 n?m 1954 t?i qu? ??i Chy, Yn Th?, B?c Giang.
Bc ???c trao gi?i th??ng H? Ch Minh ??t 1.
?? t??ng nh? bc, b? ti v bc Nguy?n Tun ? ?ng trong phim T?t ?n theo tc ph?m c?a bc do NSND Ph?m V?n Khoa lm ??o di?n.
Bng hoa h?ng bc t?ng ti l?n ??u tin trong tu?i th? c?a mnh. Mu hoa ?? th?m, m th?m mnh li?t, mi th?m nh? cn ph?ng ph?t ?u ?y, khi?n ti m?i l?n nhn th?y l?i nh? ??n bc v?i t?m lng v?a knh tr?ng, v?a ng??ng v?ng, km theo n?i s? hi cao v?i. C?m gic ?ng nh? c?m bng hoa ??p trong tay, mi th?m ph?ng ph?t, cao xa, mong manh m v cng m?nh m? nh? cu?c ??i c?a bc kh lng ai v?i t?i m bc ? g?i l?i trong tm h?n c?a ti mi mi.
Ngu?n: FB Nguy?n Th? Hi?n
