Văn Việt vừa nhận được tập thơ Chiến tranh và Quê hương (bản ebook) của nhà thơ Trang Châu.
Có thể nói Chiến tranh và Quê hương là minh chứng cho nhận xét của nhà văn Võ Kỳ Điền về thơ Trang Châu: Trang Châu “có một tình yêu rất lớn, thiệt lớn mà tác giả say mê hơn tất cả mọi thứ say mê, đó là cái Tình yêu quê hương đất nước”.
Với lồi viết giản dị, gần như không dụng công, “ý tưởng và cảm xúc đi thẳng vào hồn người đọc bằng những điều đơn sơ, bình thường nhưng gần cận với đời sống và thân mật với tâm linh” (nhà thơ Nguyễn Mạnh Trinh), 29 bài thơ trong tập là 29 lời trò chuyện của nhà thơ với chiến hữu, với bạn bè, đôi lần, với kẻ thù và, cố nhiên, với người đọc về quê hương – một quê hương phải trải qua cuộc chiến tàn khốc.
Văn Việt xin giới thiệu tám bài thơ rút từ Chiến tranh và Quê hương với hy vọng mỗi người “sẽ tìm thấy trong thơ Trang Châu một mảnh hồn mình ở một nơi nào đó, vào một lúc nào đó” (nhà thơ Đỗ Quý Toàn).
VĂN VIỆT
VỀ BIỂN ĐÔNG
Một chớm bình minh anh ra khơi
Trùng dương bát ngát, người mong người.
Dang tay ôm cả chân trời rộng
Sóng vỗ thân tàu, bọt biển bơi.
Hỡi những sông ngòi trên quê hương
Có nghe lòng rộn tiếng lên đường?
Những con thuyền nhỏ, con thuyền nhỏ
Xuôi nước âm thầm ra đại dương.
Ôi! Những phong ba sóng thét gào!
Những phường thủy khấu sặc gươm đao!
Những bàn tay yếu trong tay yếu
Nhưng mắt ngời lên ánh lửa sao!
Này chị, này anh, này chú cha
Này những em thơ, những mẹ già
Một đi một thoát đời nô lệ
Hay chết trong lòng biển tự do!
Anh ở phương trời tuyết trắng che
Đường xa chi lắm mấy sơn khê
Tình thương như nước bao la ấy
Xui một người đi trở gót về.
Mẹ bước lên tàu, cha đẩy ghe
Em lau giọt tủi, chị lòng se.
Ai cười, ánh mắt thơ ngây quá!
Ôi! Buồn xa quê, vui bỏ quê!
Đã hết thôi rồi cơn ác mộng
Mùa xuân đang tới. Chừ đêm nay
Có người đứng nhớ, hồn tê dại
Quê nhà qua một thoáng mây bay…
NGHE BÌNH MINH
ngồi đây
lòng ở muôn trùng
con trăng châu thổ
sáng vùng cao nguyên
ta về
ngậm nắng trong tim
hai tay tung gió
thổi niềm tin lên
****
tiễn nhau
xin chớ ưu phiền
nghìn riêng tư mộng
đổ nghiêng lưng đời
tiễn nhau
ta gởi nụ cười
đôi mắt sáng
với một lời quyết tâm
****
ta về
đá núi đơm bông
con sông thoi thóp
bỗng thầm thì reo
quê hương
đang giấc tiêu điều
nghe bình minh
vội đuổi chiều phôi pha
MỘT LỜI XIN
xin em
khi nói tiếng xứ người
đừng quên lời xứ mẹ
nhìn giàu sang quê họ
nhớ cảnh khó quê cha
xin em
khi sống ở đất hiền
đừng quên người biển cả
trên giường hồng êm ả
hãy nhớ kẻ lênh đênh
xin em
nơi thời đông tiết giá
đừng quên chúng ta có mặt trời
rực rỡ trên quê hương
trong dòng máu
xin em
hãy nhớ và hãy nhớ
những bàn tay siết chặt hôm nay
là bởi những gì hôm qua đã mất
và cho những gì sẽ thấy lại ở ngày mai
XUÂN NHỚ BẠN
Tao sẽ vui xuân cùng thiên hạ
Dù Tết năm nay không có mầy
Nói rứa chứ mình tao cũng chán
Thiếu mầy rượu không đã cơn say
Bao năm rồi phải không mầy nhỉ
Hai đứa ôm chung giấc mộng đầy
Cái thuở hồn đang non trẻ ấy
Xem đời dễ như trở bàn tay
Tao nhớ chúng mình say ngất ngưởng
Một đêm trừ tịch khói hương bay
Văn chương chưởi đổng qua thời thế
Chính trị bàn từ đông sang tây
Chán chê hai đứa kềnh ra ngủ
Sáng dậy thề nhau: tao không say!
Một kỷ niệm xưa mầy có nhớ
Hai đứa yêu và đã đắm say
Cô gái trước nhà căn gác trọ
Nhìn mình đôi má đỏ hây hây
Một dạo chúng mình tương tư quá
Tao làm thơ, mầy hát suốt ngày!
Bây giờ em đã lên bà lớn
Con đứa tay bồng, đứa dắt tay
Mà mấy vẫn còn lưu lạc đó
Mà tao vẫn còn lất khất đây
Nhắc đôi kỷ niệm ngày xưa để
Buồn cho thế sự của hôm nay
Bao năm mơ ước chưa tròn ý
Duyên chỉ thêm nhiều men đắng cay
đuổi đeo, đeo đuổi trăm hình bóng
Rút cuộc còn tao với một mầy!
Đã hẹn xuân nầy ăn Tết muộn
Chúc nhau nâng một cốc rượu đầy
Những tưởng chông gai cùng sát cánh
Nào ngờ thế nước bắt chia tay!
Còn đâu những buổi sương chiều xuống
Mưa lạnh, đường xa, gió heo may
Bấm tay ngồi đếm ngày phiêu bạt
Chợt thấy xuân về trên khóm cây
Mầy vẫn âm thầm quê cũ sống
Tao phải bôn ba đất nước nầy
Cách sông, cách núi, lòng không cách
Nhớ mầy tao chỉ một cơn say
Văn chương xứ Việt giờ chắc đắt?
Mấy mươi triệu kẻ đọc văn mầy?
Văn mầy còn như văn ngày trước
Giọng cười pha lẫn ý chua cay?
Tao ở bên nầy xem tuyết trắng
Thơ lòng một cõi tha hồ hay
Thơ hay khốn nỗi không người đọc
Nhìn tóc hoe vàng nhớ tóc mây!
Tao sẽ vui xuân cùng thiên hạ
Dù Tết năm nay không có mầy
Nói rứa chứ mình tao cũng chán
Rượu buồn, thiếu bạn, uống không say
GIỌT NƯỚC MẮT KẺ THÙ
Nó bị thương
Bị bắt sống.
Mọi người đòi giết nó.
Nó núp dưới hầm
Với một khẩu tiểu liên
Cầm chân cả Trung Đội.
Nó bắn ngã chúng tôi một người
Bắn bị thương hai người khác.
Tôi đọc nét hờn căm
Trên những khuôn mặt đồng đội.
Mọi người đòi giết nó
Tên du kích vùng khốn nạn
Gài lựu đạn lùm cây, bờ ruộng
Giết những người bắt cá, mò tôm.
Nó nằm đó
Mình bết bùn
Máu cánh tay nhầy nhụa
Tránh những tia nhìn đổ lửa
Nhũng báng súng gờm gờm.
Nó nằm chờ
Một phát súng vào đầu
Một lưỡi dao rạch bụng
Một cái đạp xuống hố sâu.
Nó nằm chờ, nằm chờ
Tử thần.
Nhưng
Chỉ có bàn tay vuốt dịu căm hờn
Bàn tay băng bó vết thương
Bàn tay vỗ về an ủi.
Nó nằm chờ tử thần
Sững sờ bắt gặp tình thương
Đồng loại.
Đôi mắt sát nhân vụt bỗng hiền từ
Nhen hai dòng lệ nhỏ.
Trong cuộc chiến hôm nay
Cho tôi xin chiến đấu không hận thù
Xin những vết thương bình đẳng
Cho tôi đổi một trăm chiến thắng
Lấy một giọt nước mắt kẻ thù.
Bên bờ Kinh Sáng, Bình Chánh, 1967
TẠ TỪ HÉLÈNE
Dù mắt em như khung trời xanh thẳm
Như mây hiền in đáy nước gương trong
Anh một lần bị cướp mất mùa xuân
Nên hy vọng cũng không thành cánh én.
Em đón gọi anh cũng đành câm tiếng
Dù môi em như trái ngọt mùa cây.
Em có về gom hết nắng hôm nay
Cũng không thắm trong anh mùa phượng vĩ.
Nhưng xin tạ từ người em bắc mỹ
Tim ngây thơ và lòng rất chân thành.
Em hãi hùng lau giọt nước mắt nhanh
Nhìn máu lửa vùi quê hương anh đổ nát.
Xin tạ từ dòng sông em tươi mát
Đất em thơm hương lúa, đẹp thanh bình.
Những bàn tay cởi mở bắt tay anh
Trăm tiếng chúc một đời tươi sáng mới.
Tạ từ em niềm tin yêu tròn gói
Trao dâng anh, kẻ rách rưới tâm hồn.
Nhưng lòng này chỉ biết nghĩa cô đơn
Tình đã chết từ khi tang trắng phủ:
Nỗi khổ nhục của một đời vô xứ
Vẫn hằn sâu trên nếp trán chưa phai.
Hélène ơi! Sao em hiểu được tiếng cười
Trên khoé mắt trong khi hồn nhỏ lệ.
Tạ từ em cùng giấc mơ nhỏ bé
Rượu mời say trên năm ngón tay tiên
Em rót tình làm chén thuốc nguôi quên
Đắp hạnh phúc cho đường về trắc trở.
Nhưng tỉnh dậy anh vẫn sầu, vẫn nhớ
Tên quê hương nghèo đói vẫn kêu thầm
Vẫn mong chờ trong ánh mắt xa xăm
Tia hy vọng của một ngày đoàn tụ.
Bởi đời anh như con tàu viễn xứ
Mà tình em như bến buộc thuyền mơ.
Anh ngại ngùng khi một buổi tiễn đưa
Lòng phải ngấm thêm một lần nước mắt.
Nên dù mộng bồng bềnh trên suối tóc
Bờ môi em như bếp lửa chiều đông
Dù cuộc đời toàn giá rét căm căm
Anh vẫn nói tạ từ em mãi mãi.
Montréal 1976
XIN MỘT NGÀY
Mày nói anh em
Ngưng một ngày đấu tranh.
Xin các Thầy
Đêm nay Rằm
Đình chỉ xuống đường.
Xin các Cha
Sáng mai Chúa Nhật
Đừng căng biểu ngữ.
Mày nói hậu phương
Đừng nhân danh chúng tao.
Nói những tên tham nhũng
Ngưng đục khoét một ngày.
Nói các tay gian thương
Giảm giá hàng một buổi.
Mày nói bác tài xế tắc xi
Sáng mai có thằng nhà binh đi phép
Nó gọi xe nên ngừng lại.
Nói ông chủ nhà đèn
Đừng cúp điện đêm nay.
Mày nói người đàn bà
Có chồng đi xa
Ngưng một ngày ngoại tình.
Nói các em bán bar
Hôm nay cuối tháng
Đừng đi với ngoại kiều.
Tất cả để khi tao về
Thấy một niềm an ủi.
Tất cả cho ngày tao đi
Trong tâm hồn phấn khởi.
Mày nói mọi người
Hãy lừa dối tao
Đừng cho tao hay sự thật:
Tao sẽ chết đi
Nếu không đào ngũ.
Đồi Chương Hòa, Bồng Sơn, 1966
XUÂN CÁCH TRỞ
nửa vòng trái đất ta đi
giáp vòng sinh tử còn gì nữa đây?
nhớ quê, quê của những ngày
gấm hoa thưở trước, dạn dày hôm nay
nhớ người áo trắng thơ ngây
vướng cơn bụi đỏ héo gầy tâm tư
ta, từ thay tiếng, đổi từ
bơ vơ xứ lạ, mệt nhừ áo cơm
chiếu chăn không ấm nỗi buồn
ngày đơn chiếc đợi, đêm mòn mỏi trông
lấy ai tâm sự với cùng
lòng mong gặp lại tấm lòng thủy chung
mơ ngày biển gọi về sông
cách bao nhiêu dặm lệ mừng bấy nhiêu
xuân hồng không thắm quê yêu
xuân nơi đất khách trăng heo hút mờ
em ơi, gắng đợi gắng chờ
một ngày nắng ấm như mùa xuân xưa
chứ bây giờ với bây giờ
dẫu thương, dẫu nhớ vẫn chưa thể về
(Trích 12 Truyện Ngắn 12 Bài Thơ)
