Lê Đức Dục
Hôm nay 15-8 là sinh nhật của vài chục ngàn người trên xứ sở này và ta có thể không biết hết họ là những ai.
Nhưng con người này thì không thể không nhớ…
“Nào công, nào tội, nào nhục, nào vinh, thương số phận Khuất Nguyên, Nguyễn Trãi /
Vận nước, vận nhà, biết thời, biết thế, quý cuộc đời Phạm Lãi, Trương Lương”.
(Nguyễn Hữu Đang)
__________________
Hôm nay, kỷ niệm 107 năm ngày sinh hào kiệt kẻ sĩ Nguyễn Hữu Đang (15-8-1913/ 2020).
Ông Nguyễn Hữu Đang là ai?
Năm 2008, hồi còn blog Yahoo!360, nhân một cuộc bể dâu ở TT, nhiều người buồn, tôi nhớ ra mình có một bản lý lịch của ông Đang và post lên blog, cũng muốn nói thôi buồn làm chi, vì cỡ như ông Đang mà rồi còn trầm luân đến vậy!
Lễ Độc Lập 2-9-1945, cụ Hồ giao cho ông làm Trưởng Ban tổ chức, với thời gian chỉ ba ngày, giao ngày 30-8 và chiều 2-9 tổ chức, ông kêu “Khó quá Cụ ơi”, cụ Hồ bảo: “Khó thì mới giao cho chú!”.
Bây giờ một cái hội nghị công đoàn cơ quan bé tý chuẩn bị cả tháng trời, còn như đại lễ cấp quốc gia mất hàng năm chuẩn bị, rứa mà ngày lễ Quốc Khánh của đất Việt thoát khỏi vòng nô lệ lại giao cho ông làm Trưởng ban, chỉ trong ba ngày… Vậy đủ biết tầm vóc của Nguyễn Hữu Đang! Câu chuyện này ai chưa biết cứ vô Google mà tìm kiếm bài viết của nhà văn Phùng Quán!
(bài "Ngày cuối năm tìm thăm người dựng lễ đài Tuyên ngôn độc lập" in trong cuốn Ba phút sự thật – Phùng Quán)
Một người như vậy mà còn bị hành cho tróc da ra xương, bản án 15 năm tù khiến ông không biết chuyện có cuộc chiến tranh kháng Mỹ đã diễn ra, máy bay Mỹ đã ném bom miền Bắc vì khi ông ra tù đã là năm 1973.
Sau khi ra tù, về quê Thái Bình, ông – vị Trưởng ban ngày lễ Độc Lập 2-9-1945 ấy – đã đi bắt ếch đào chuột mà ăn, dựng túp lều bên hố bom đợi chết thì lăn xuống cho dân làng không mất công đào huyệt…
Ông tự làm đôi câu đối cho mình trước khi mất:
“Nào công, nào tội, nào nhục, nào vinh, thương số phận Khuất Nguyên, Nguyễn Trãi / Vận nước, vận nhà, biết thời, biết thế, quý cuộc đời Phạm Lãi, Trương Lương”.
Tình cờ tôi có được bản lí lịch ông Đang đem tặng một người bạn, người bạn ấy cho tôi chụp lại lưu làm tư liệu, chỉ vỏn vẹn ba trang giấy pelure, mỏng như phận người!
Mỗi năm FB nhắc, tôi lại mang bản lý lịch của cụ Nguyễn Hữu Đang ra đọc…
http://tuoitre.vn/…/nhung-ngay-cuoi-nam-tim-tha…/188683.html
Nguồn: FB Lê Đức Dục