Nhà văn nổi tiếng chuyên viết truyện ngắn người Cuba, Angel Santiesteban Prats, cũng là nhà bình luận xã hội và blogger. Ông đã xuất bản tác phẩm khắp thế giới và được nhận nhiều giải thưởng văn học, như Giải Alejo Carpentier của Viện Sách Cuba năm 2001 cho tập truyện ngắn “Những đứa trẻ không ai muốn nhận” và Giải Casa de las Americas năm 2006 cho tập truyện ngắn “Phước cho những ai thương khóc”.
Source: Twitter / HijosQueNadieQuiso@BlogAngelSP /
Vì công khai đối lập với chế độ, Santiesteban đã bị liên tục sách nhiễu và buộc tội. Năm 2012 ông bị kết án 5 năm tù vì phê phán nền độc tài Castro. Chế độ tìm cách giấu ông trong một quân y viện để chữa bệnh ngoài da, nhưng gia đình và luật sư của ông nói đó là âm mưu nhằm cho Uỷ ban Quốc gia và Quốc tế Các Nhà Báo không tiếp cận được ông khi Uỷ ban này được phép vào thăm ông tại nhà tù. Sau đó Santiesteban bị nhà cầm quyền từ chối điều trị tại một bệnh viện đàng hoàng, và bị chuyển qua nhiều nơi giam giữ khác.
Gần đây ông cộng tác viết kịch bản cho một bộ phim nhiều triệu đô la sắp hoàn thành (phim Plantados).
Giải “Làm bất an” sẽ được trao trong một dạ hội ngày 24/9/2020,
Angel Santiesteban Prats sẽ nhận 5000 đô la và một tháng cư trú sáng tác tại Thư viện Vaclav Havel ở Prague.
Nhà thơ Bùi Chát được giới thiệu là một trong sáu tác giả lọt vào chung khảo của Giải: Ahmet Altan (Thổ Nhĩ Kỳ, đang ở tù), Bùi Chát (Việt Nam), Yirgalem Fisseha Mebrahtu (Eritrea, sống ở Đức), Angel Santiesteban Prats (Cuba), Anand Teltumbde (Ấn Độ, đang ở tù) và Marcia Tiburi (Brazil / Hoa Kỳ / Châu Âu).
Trong Thông báo về các tác giả vào chung khảo, Bùi Chát được Ban Tổ chức Giải giới thiệu:
Bùi Chát (Việt Nam)
Là nhà thơ, người sáng lập NXB Giấy Vụn, chuyên xuất bản các tác giả bị cấm. Năm 2001 tốt nghiệp khoa Ngữ văn Báo chí trường Đại học Tổng hợp TPHCM. 10 năm sau trở lại học Luật, tốt nghiệp năm 2013. Từ 2011, ông làm nhiều nghề, từ giao hàng, bán đồ gốm đến xuất bản độc lập và người tích cực bảo vệ quyền tự do xuất bản. Năm 2010, tập“Bài thơ Một Vần” của ông được xuất bản bằng tiếng Anh và tiếng Việt bởi Eva Tas Foundation ở Amsterdam với sự hợp tác của Trung tâm Văn bút Hà Lan.
Năm 2000, Bùi Chát và Lý Đợi sáng lập nhóm thơ ngầm Mở Miệng, mô tả các thành viên của họ là “nhà thơ bị gạt ra vỉa hè”. Bùi Chát đặt tên nhóm là Mở Miệng để cho biết rằng thành viên của họ là những nhà thơ trẻ, cấp tiến và không đồng ý với “những nguyên tắc chỉ đạo” của Hội Nhà văn do nhà nước kiểm soát và Bộ Văn hoá của chính quyền Cộng sản. Bùi Chát và Lý Đợi đã bị bắt giam hai ngày vì phát tờ rơi tại một buổi đọc thơ bị công an giải tán. Bùi Chát cũng phát kiến ra khái niệm “thơ rác” nổi tiếng vì cách lố bịch hoá đầy chua chát những văn bản của lịch sử văn hoá Việt Nam mà Đảng Cộng sản cổ suý. Vì sự ủng hộ của ông [cho quyền con người, quyền tự do ngôn luận…] Bùi Chát đã được Hiệp hội Xuất bản Quốc tế trao giải “Tự do Xuất bản” năm 2010.
Về Giải thưởng “LÀM BẤT AN” GIÀNH CHO NHÀ VĂN DŨNG CẢM BẤT CHẤP HIỂM NGUY
Giải của Quỹ hội Thư viện Vaclav Havel, được lập từ năm 2016 nhằm tôn vinh những nhà văn xuất sắc đã bị trừng phạt một cách bất công vì thách thức chế độ áp bức. Đó là những nhà văn chia sẻ các giá trị của Vaclav Havel, nhà viết kịch Tiệp đã bị bỏ tù vì kháng cự chế độ Cộng sản Tiệp Khắc và sau đó được bầu làm tổng thống đầu tiên của nước Tiệp Khắc dân chủ. Suốt đời mình, Havel đã say mê cam kết với các quyền con người và lên tiếng bảo vệ các nhà văn và nghệ sĩ chịu khổ nạn vì hoạt động của họ. Giải Làm Bất An kính ngưỡng di sản của Havel bằng cách tôn vinh các nhà văn… dũng cảm trong bất đồng và tạo hứng khởi cho lòng dũng cảm tương tự nơi những người khác.
Những tổ chức quốc tế có uy tín đề cử người dự giải hằng năm bao gồm: Amnesty International, Freedom House, IDEAS for Cuba, PEN International, và Words Without Borders.
Nhà thơ Hoàng Hưng đã được các nhà tổ chức Giải mời đề cử một nhà văn Việt Nam vào danh sách dự giải năm nay. Bùi Chát và Hoàng Hưng đều là những thành viên đồng sáng lập Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam từ 2014.
Văn Việt (theo các thông cáo báo chí của Quỹ hội Thư viện Vaclav Havel)
