Giải thưởng thơ của Văn Việt là điều tôi chưa bao giờ nghĩ tới.
Người làm Thơ như mở một cái van, hay như sự đổ vỡ những bình yên trong nội tâm mà mảnh vỡ là những lời không đoán định, tôi có thể nghĩ gì khi đến bản thân còn không thuộc nổi một bài thơ mà mình đã viết ra?
Tôi chưa bao giờ cấp cho Thơ một ý nghĩa to tát nào. Vì như một kẻ nhút nhát, tôi đã không tìm kiếm nó, là do Thơ tự đến. Tôi chỉ làm một người ghi chép, rối rít trên những ngón tay.
Những sự “chắp nhặt dông dài” ấy, may thay, đã nhiều phen cứu tôi khỏi cơn nguy khốn.
Cách tân ư? Tôi cũng không biết đến điều ấy. Những vần điệu du dương thủa trước không thể nào cất lên được nữa khi trái tim luôn đập những nhịp loạn cuồng. Thơ tự do không phải là một vấn đề kỹ thuật, đó là âm giai của thời thế, của lòng người ly tán hoang mang.
“Điệu ngâm” là một cái gì thật xa xỉ, ai có thể ngồi làm “phu chữ” mà nắn nót gieo vần khi ngoài kia những đoàn người loạng choạng bồng bế dắt nhau đi trong đêm tối hoang vu, khi những mảnh đất bỏ hoang và biển chết, rừng khô?
Khi mà biên giới của Thơ đã không còn, tôi đỏ mặt trước danh hiệu nhà thơ. Tôi đã viết chúng vào lúc mà mọi hình thức ngôn ngữ đều bất lực. Ngay chính trong thời khắc ấy, nó đã đến như một niềm an ủi. Chúng tôi gặp nhau như một cuộc sắp đặt của số phận không hẹn ước thề nguyền. Đến rồi đi, không ai nợ nhau một điều gì. Và tôi đã quên tất cả.
Xin đừng đề nghị tôi đọc những bài thơ của mình, vì chúng đã trở thành kẻ lang thang không nhà sau phút giây chào đời trong nguy nan sinh nở. Tôi có thể không bao giờ làm thơ nữa, cũng có thể viết hàng nghìn câu vào một ngày mai nào đó, không biết được.
Tôi không muốn dùng Thơ như những viên đạn để bắn vào cuộc đời, vì Thơ không phải thuốc súng. Thơ vô can và không cần phải mang vác một sứ mệnh nào. Khi những đau khổ đã chấm dứt thì Thơ cũng giã biệt con người. Không phải vì Thơ đã xoa dịu, nghệ thuật là vô dụng, nó hoàn toàn không biết gì về những sứ mạng cồng kềnh kia. Nếu có một tham vọng nào đó luồn lách trong những dòng Thơ, Thơ đã đánh mất chính mình.
Một khi phải làm Thơ, đó là dấu hiệu đáng thương hại của một con người. Nó nổ ra từ phía trong, đôi khi làm chúng ta đau đến rã rời. Tôi chỉ muốn sống như một bài thơ chứ không muốn sống để làm thơ.
Cứ mỗi khi tôi cúi xuống và hôn lên bông hoa bên thềm nhà, Thơ sẽ vắng mặt.
Nghệ thuật tỉ lệ nghịch với hạnh phúc của con người. Đừng ca ngợi nghệ thuật, vì đó là nước mắt. Làm thơ là một tai nạn của tâm hồn.
Phần thưởng cho Thơ chính là một lời chia buồn, chân thành và xúc động. Và ngay ở chỗ này, chúng ta đã gặp được nhau, Thơ rút lui để nhường lại chiếc ghế cho những hồn cô độc, để nhường chỗ cho những giao cảm vô ngôn. Nếu có sức mạnh nào đó của Thơ, thì đây chính là khuôn mặt của nó – mang chúng ta lại gần nhau. Rồi tan đi cùng với những gánh nặng của nghĩ suy trong cuộc hiện sinh này.
Thái Hạo
Thái Hạo là bút danh, quê Thanh Hóa, tốt nghiệp sư phạm tại Đại học Sư phạm Huế, ngành ngữ văn. Từng làm giáo viên và hiện đã nghỉ việc. Viết báo, phê bình văn học, làm thơ và làm vườn.
