Người cùng tôi

Lưu Quang Vũ

Văn Việt: Nhà thơ, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đã để lại cho chúng ta một gia tài đồ sộ, trong đó thơ có một giá trị đặc biệt. Ngay từ tuổi thanh niên, những vần thơ đẹp nhất của Lưu Quang Vũ là những vần thơ ca ngợi người chiến sĩ ra đi chiến đấu, giành độc lập, tự do cho dân tộc: Đất nước đánh thù, đường trăm ngả/ Các anh đi về đâu…Các anh đi nhiều chốn quê hương/đừng quên nơi này nhé/Ngày mai tan giặc Mỹ/ Các anh về quê em… (Gửi các anh).

Lưu Quang Vũ dành một phần lớn thơ mình cho Đất nước, Dân tộc, Nhân dân. Những bài thơ như Tiếng Việt, Việt Nam ơi, Gió và Tình yêu thổi trên đất nước tôi, Người cùng tôi… là những bài tiêu biểu.

Trong những ngày cả dân tộc sục sôi căm thù và quyết chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc, Văn Việt trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài thơ Người cùng tôi của Lưu Quang Vũ – bài thơ ca ngợi Nhân dân: Nhưng mỗi lần đất nước sắp suy vong/ Người đều cứu cỗ xe khỏi vực…Vâng, Nhân Dân – người làm nên lịch sử: người vung tay: cung điện ra tro/ Người xô khẽ, thế là nhào vua chúa…

Người cùng tôi bên bờ biển bão

Người cùng tôi đầu ngọn gió mùa

Người vỡ rừng mở đất bao la

Bàn tay chai làm ra tất cả

Làng xóm, đền đài, thành phố

Tháp bút cao, điệu múa, những cung đàn

Đi chân không, người thêu vạn hài cong

Mặc vải nâu, người dệt muôn sắc lụa

Không biết chữ, người làm ra tục ngữ

Những thuyền to, chuông lớn, những vườn cây…

Người làm nên cuộc đời

Ngàn năm bàn tay trắng

Ăn những thứ nộm rau chát đắng

Mặc áo quần vá víu lem nhem

Lời ngọt ngào người dễ dàng tin

Chuyện không đâu người cũng cười thích thú

Người gối đầu cán gươm nằm ngủ

Người suốt đời trận mạc xa quê

Người đánh bò đi kéo xe thuê

Người đẻ con đàn nheo nhóc

Mụn vải, mẩu đinh người đều nhặt nhạnh

Mất nắm rơm cũng cãi vã kêu ca

Nhưng khi cần mang tất cả đem cho

Xẻ áo, nhường cơm, quên mình cứu bạn

***

Người mài mực cho Nguyễn Trãi viết Bình Ngô,

Người cùng Quang Trung đi đánh giặc

Quang Trung ngồi trên bành voi, người

cầm giáo xông lên phía trước

Quang Trung lên làm vua, người về nhà cày ruộng

Bị lão quan tuần quát nạt cũng run

Nhưng mỗi lần đất nước sắp suy vong

Người đều cứu cỗ xe ra khỏi vực

Đôi khi người nổi giận

Đôi khi thôi, nhưng thật là khủng khiếp

Như gió điên như nước phá tung bờ

Người vung tay: cung điện ra tro

Người xô khẽ, thế là nhào vua chúa

Người phân xử công minh ít bữa

Chia áo cơm khắp lượt dân nghèo

Rồi lại về cày ruộng, chăn trâu

Đơm cá, bế con, nuôi gà, nấu rượu

Như an phận ngù ngờ cam chịu

Mặc những ngài xảo quyệt lăng xăng

Gã Lý Thông nhận đã giết trăn tinh

Trói Thạch Sanh tống giam vào ngục

Người im lặng, nhưng người biết hết

Lý Thông kia chỉ là bọ hung thôi…

***

Đất đẫm mồ hôi và máu của người

Ngàn năm bị khinh thường, đày đọa

Đã hết thời vua quan, thời bọn chủ

Lần đầu tiên đất nước thuộc về người

Đất nước tôi ơi

Những dòng sông đã cho tôi gương mặt

Những chân trời đã cho tôi tiếng hát

Đồng bãi cho tôi sức vóc bàn tay

Đồi núi cho tôi những bước đi dài

Hoa và chim cho tôi mộng ước

Những trái tim đập dồn trong ngực

là của người – lẽ sống của đời tôi

Tôi cùng người chung lúa chung khoai

Chung cơn bão chung cánh rừng lửa đạn

Chung ca nước dưới đường hào nắng gắt

Chung lá cờ chung ngọn lửa ban mai

Giữa đau thương người đã nắm trong tay

Địa chỉ của niềm vui

Những lý do của Hy vọng

Dạy tôi biết gieo trồng và cấy gặt

Tôi tìm đời tôi trong số phận người

Tìm lẽ phải nơi trán người bình tĩnh

Hạt muối tôi trong biển người vô tận

Chỉ khổ đau vì đau khổ của người

Chỉ sướng vui trong vui sướng của người thôi…

Rút từ tập: Lưu Quang Vũ – Tài năng và Lao động nghệ thuật. NXB Văn hóa Thông tin, 2001. Sách do Tiến sĩ Lưu Khánh Thơ sưu tầm và biên soạn.