Inrasara giới thiệu & tuyển
QUÀ TẶNG CỦA QUỶ SỨ
bọn thi sĩ làm thơ – tao khủng bố
lũ trai gái hôn hít nhau – tao khủng bố
thợ may vào xưởng, đám nhóc tan học – tao khủng bố
chúng đánh bạc – tao khủng bố
chúng tắm biển – tao khủng bố
chúng hoảng loạn, chúng bị thương, chúng chết
– tao khủng bố nhà thờ, nhà nước, khách sạn, chợ, nhà thương điên, tàu điện ngầm
nắng, mưa, gió, bão, tắc đường, đồng đôla sụt hay lên giá – tao khủng bố
cha cố giảng đạo, ca sĩ chạy sô, bọn cai trị đè đầu cưỡi cổ thiên hạ, đám tỉ phú vạch dự án làm tiền, bọn khố rách chết đói – tao khủng bố
chúng làm tình
chúng sinh con đẻ cháu
chúng nuôi nấng dạy dỗ nhau
chúng ca ngợi hay tố cáo nhau
chúng giả vờ hay thật lòng với nhau
chúng lo lắng cho SIDA cho lỗ đen cho cách mạng xanh cho cái chết trắng
tao khủng bố
không ai khủng bố – tao khủng bố
thây kệ đứa nào, nhóm đảng nào khủng bố hay không khủng bố – tao khủng bố
tao nhận tao khủng bố, dù là tao hay không phải tao khủng bố
chúng biểu tình lên án tao – tao khủng bố
nhân loại toàn cầu hoá hay quay lại hang ăn lông – tao cũng khủng bố
tao khủng bố dưới đất, trên mặt trăng, tận sao hoả, sao chổi, tao khủng bố mọi mọi sao sao chúng tìm ra triệu triệu năm nữa
kiếp này chết tao tiếp tục khủng bố hằng hà sa số kiếp sau
vui – tao khủng bố; buồn – tao khủng bố; không vui không buồn – tao khủng bố
tao ăn ngủ đụ đái với qua bằng cho khủng bố
chúng chế ra bom, tao mua – tao khủng bố
tao không mua được, tao tự làm lấy – tao khủng bố
KHỦNG BỐ là tên TAO
là việc làm của tao, sứ mạng của tao, tình yêu và thù hận của tao, trò chơi và cuộc chiến của tao, miền đất hứa của tao, hữu thể và hư vô của tao, niềm tin và đam mê của tao, thiên đường của tao…
tao khủng bố tao khủng bố tao khủng bố
khủng bố khủng bố khủng bố
THẰNG CON HAI DÒNG MÁU
Thằng con rớt rơi bởi bố Chăm mẹ Việt, tôi viết
thằng con nhập nhằng hai dòng máu, tôi viết thơ
viết giữa rối mù cỏ cây, xuống dốc niềm tin, tù túng khí quyển văn học
Thằng con bật gốc rễ quê hương kinh niên đói
thằng con sinh non của thánh địa Mĩ Sơn và chùa Một Cột, tôi viết thơ
thơ tát tai căm thù, đá đít kì thị, nhổ bọt luồn cúi
Thằng con hư của phố và quê, của đồng bằng và rừng núi, tôi viết
dưới bóng râm thế hệ còng lưng gánh quá khứ, tôi viết
trong ánh sáng lõa thể của dối trá của độc hại của ảo vọng
Tôi thằng con lai căng qua đụng độ văn hóa Champa/ Đại Việt,
thằng con hoang của mảnh vụn sách vở Tây/ Tàu
thằng con vô thừa nhận từ giao phối kì quặc của đạn bom Nga/ Mỹ
tôi viết thơ
thơ sau nội chiến sang bao cấp qua đổi mới hội nhập
thơ từ âm mưu thâm độc, bá quyền bành trướng đến diễn biến hòa bình
thơ thế kỉ hai mươi vắt sang hai mốt
thơ giữa cháy khát cỏ cây, quáng mù lòng tin, ảm đạm khát vọng
thơ trên cát vào gió lên tường phố
Thằng con ngoài giá thú của mọi ý thức hệ, tôi viết thơ
thơ không ăn theo ý thức hệ
thơ về chứng ngứa mông của thằng cu con tôi, tật mơ mộng của tôi, thói đọc sách tạp của bạn tôi, mảnh ruộng và cơn gió trái vụ của cha, cái lo muôn đời của mẹ, xã hội nát bét nơi tôi đang sống, bụi đường Cam Ranh, màu trời Phan Thiết, cô gái bia ôm Sài Gòn….
thơ mọi mọi thứ thứ mọi nơi nơi chốn chốn mọi tôi đi
Dựa lưng Tháp Đôi tôi viết đứng đất Mũi Cà Mau
tôi viết nằm bãi cát Nha Trang tôi viết ở Bangkok
tại Melbourne tận California tôi viết
về tôi về hoang đãng của tôi về đêm tối của đêm tối của tôi
Thơ đưa tang Thơ mới, thơ Tự do, thơ Nhân văn Giai phẩm, Hiện thực xã hội chủ nghĩa, đổi mới cách tân
thơ đưa tang thằng tôi hôm qua
Làm đứa con lười lao động hay ông chồng nhát chạy chọt, tôi viết thơ
thơ không xách dép, không bợ đít
không ôm chân ai, cái gì cả
ngoài THƠ.
NỖI NIỀM PHÊ BÌNH
Có lẽ những giọt nước mắt đã khóc vào khẩu hiệu
vào trăn trở của nỗi niềm phê bình
là những giọt nước mắt phim bộ
có lẽ
từ đại hội năm ngoái khóc
sang tập áp cuối
năm nay
khóc chuyền tay như thể đội vận động viên 1000m X 4
có lẽ
vòng đầu ta may mắn hơn
kẻ kế bên – Thái Lan chẳng hạn
hay người chạy ở đường line số 4, 5
Nhật hay Hàn quốc
vô tư vòng hai
ta yên tâm số một, đinh ninh vô địch
vòng ba ta dồn sức
mồ hôi ta làm nên tất cả
có lẽ là những giọt mồ hôi được làm giả
như mồ hôi trong phòng massage
làm ta đuối sức
cũng có thể ta đã trục trặc khâu nào đó
chỗ đưa-nhận gậy chẳng hạn
ta đổ lỗi cho nhau
đổ qua lại như các bà nhà quê đổ thóc giống ra phơi
vẫn chừng ấy thóc giống cho cả mùa vụ
cho suốt mùa khẩu hiệu
cũng có thể là những hạt thóc đã ẩm, mốc
ta đại hi vọng vòng cuối cùng
có lẽ lại là hi vọng giả
như nước mắt phim bộ
như mồ hôi trong phòng massage.
ĐỜI MƠ HỒ (I)
Có thể trận bão đêm qua
quét ngang đồi vô danh chưa được đặt tên, đã chết
có thể công văn khẩn đã đến nơi, chưa ai mở
(thủ trưởng công tác xa) có thể tôi sẵn sàng chết
vì yêu em, nhưng em đã đi
sẽ không bao giờ về, có thể
một bài thơ mới mở mắt chào đời, đã bị ám hại
có thể một cuốn sách vừa ra khỏi nhà in, đã nhận lệnh cấm
có thể cơn mưa vừa tạnh mà tôi không hay
dù giọt cà phê đen cuối cùng đã hết
có thể trận bóng chiều nay bị hoãn như cuộc cởi trói bị hoãn
các fan cứ nhẫn nại chờ, như một thói quen
có thể một số từ vừa bị siết cổ
người ta âm thầm mai táng chúng
chúng chưa chết hẳn, cũng có thể
đập ngăn đã bị tháo, có thể
con mương cạn nước tưới đám ruộng lúa làm đòng tuần sau
tay Khanh Xóm Dưới dám chơi lắm có thể, trên đã quyết
giảm thủy lợi phí mà Ủy ban chưa muốn triển khai
mùa này lại è lưng ra đóng có thể, giá phân năm nay lại lên
có thể thằng Pha nghỉ học
có thể mẹ Lung xách bầy heo con xiết nợ
có thể trà trong loong đã sạch bách
như niềm tin ngày mai tươi sáng cạn kiệt
có thể phong thư đã được xé từ lâu
nhưng không ai đọc, dưới phố em đã về có thể
trái tim tôi lần nữa đập thiếu trật tự
hoặc sẽ vĩnh viễn thôi đập
như một công văn vừa dán gởi trả lại
như cuốn sách bị tháo bỏ. Như một bài thơ…
ĐỜI MƠ HỒ (II)
hương lộ vô danh tuổi thơ tôi với thằng Lung chạy rong
vừa được đặt tên Hoài Thanh, Lưu Hữu Phước
đường Tự Do tuổi trẻ tôi ưa lang thang
sau 75 nó làm Đồng Khởi
có thể mai lại thích tên nào khác
có thể thằng Lung đã chết trận Hạ Lào
31 năm mẹ Min chờ, có thể
nó còn sống, đã vượt biên, lấy vợ giàu, có lẽ
bỏ rơi con Tám, bỏ quên mẹ già vô phước nó
thằng thất đức, thằng mất dạy
ừ, thà nó thất đức, mất dạy đi chứ đừng chết
cái Lớn tháng sau xin nhập được KT3(1), có thể
20 năm hết đời “tạm trú trên đất nước mình”(2)
đồ hộ khẩu chết tiệt
có lẽ thế giới đang bị khủng bố đâu đó
có lẽ lựu đạn hạt nhân sắp được chế đâu đó
sắp được quăng đâu đó, có lẽ
có thể dịch cúm
có thể nền văn hiến sắp nhiễm trùng
có thể một cái gì đó sắp đố
sắp đổ lên một cái gì đó
đè nát một cái gì đó
xóa một cái gì đó
có thể sợ hãi vừa mọc lên đâu đó
các trang Web văn nghệ vĩnh viễn đóng, có thể
cho con lộ vô danh tôi phóng xe từ Núi Xám
hết làm khoái mỗi cuối tuần
có thể
thằng Lung vẫn còn sống
mẹ Min còn hy vọng.
————
(1) KT3: hộ khẩu thường trú tạm thời.
(2) Tên một tít báo phát hành ngày 10.06.2004 tại Việt Nam.
ĐỜI MƠ HỒ (V)
chả rặn nổi mục tiêu bé con sống qua ngày
chả có lấy nửa mảnh tình rách nào để nhớ
suốt ngày thấy núi là núi sông là sông
thèm kể chuyện về mình
thèm nghe kể chuyện về mình
ôi là ngốc
thành phố buồn nhớ không em
nhớ
nhưng hết nhớ nổi đoạn nhạc sến từng hát
có lẽ kí ức vừa rơi đâu đó
thói quen mỗi chiều mỗi đóng chuồng bò
thôi thì thôi nhé thì thôi
chiều nay có chuyện/việc nào làm không chả hiểu
tàu vừa hụ còi qua
tàu đi tàu lại đi rồi
thì thôi còn
một góc trời chênh vênh
câu thơ sẽ không bao giờ được đọc lại
(ít nhất được đọc lại như xưa)
cả bài thơ sắp viết sắp in sắp tặng
không gì cả
thấy núi chẳng là núi sông chẳng là sông
vẫn chưa thể làm xong một bài thơ
lạc hậu.
ĐỜI MƠ HỒ (VI)
sẽ có người mới hơn có kẻ cũ hơn
có người cấp tiến hơn có kẻ bảo thủ hơn
bảo thủ hơn hôm qua hơn hôm kia, ai biết được
mơ hồ đời
mơ hồ Nguyễn nhà văn mơ hồ Trần giáo sư mơ hồ
lũ sẽ quét bạo hơn và rút nhanh hơn
giá phân lên bất ngờ hơn
chất lượng thuốc Tây xuống mơ hồ hơn
bài thơ hay bất ngờ giữa một tập thơ tẻ nhạt
thơ ngẫu hứng và phê bình đột hứng
mưa Sàigòn đột hứng hay nắng Đàlạt ngẫu hứng
như loài bão miền Trung
như loài thơ Việt Nam
tôi rồi có ngày sẽ cũ sẽ bảo thủ sẽ hủ
như ông nhà phê bình một sáng thức giấc
cũng có thể sớm hơn hay muộn hơn đôi chút
cũng có thể tệ hại hơn, có lẽ
không chỉ một hay hai thế kỉ qua
chắc chắn rất nhiều thế kỉ đã qua và sắp tới
nhân loại sai & lầm
chỉ có ta duy nhất đúng chỉ có ông
duy nhất đúng
chỉ có
đời mơ hồ
biết đâu tôi rồi cũng y chang như thế, có lẽ!
ĐỜI MƠ HỒ (VIII)
hay tổ tiên tui sống ác
hay ông bà tui bỏ tù hoặc sát hại nhiều người
hay kiếp trước mẹ tui ăn cay nên đẻ rơi tui xóm ổ chuột
hay kiếp trước cha tui ăn độn nên mấy cú đi không lọt
để cả đời làm công dân Núi Xám
hay kiếp trước tui là chim nên kiếp này tui làm con ếch
kêu ồm ộp ngoài mưa (bắt chước Inrasara)
thật to
hay kiếp trước tui cà lăm nên kiếp này tui làm nhà văn
ở Việt Nam (vay Đinh Linh)
ú ớ u ơ máy vi tính [tình]
ôi sao đời tui khổ thế này
tui biết làm gì trong mùa thu năm nay (mượn Phan Nhiên Hạo)
cả những mùa thu kiếp sau nữa
hay lại phải làm thơ?
NHỮNG MẢNH ĐỜI VỤN (I)
Họ đi
Về phía những ngọn đồi
Phía bên kia những ngọn đồi
Tôi tưởng tượng 50 năm trước
Họ di chuyển bằng xe trâu hay lội bộ
Hơn 30 cây số băng rừng mà
Thầm phục lòng thành kính của họ với người đã khuất
Họ quỳ xuống từng nhóm một
Tuần tự, không đầy năm phút cho cuộc lễ
Họ nói chuyện với những linh hồn
Họ phả cát cho bằng
Những bàn tay nhăn nheo vuốt nhẹ những nắm cát
Như phả những linh hồn
Có lẽ qua năm đã nhăn nhúm
Đã nhàu nát vì nắng gió, vì
Lo lắng cho người ở lại, ai biết được
Họ phả, nhanh hơn, còn dành cho nhóm sau
Họ trở về
Thằng Út đâu? Xách cho cha mầy vài xị đế.
___________
* Bài thơ có sử dụng các chất liệu trong bài viết “Lễ Ramưwan của người Chăm Bàni – Ninh Thuận” của Inrasara (Tạp chí Kiến thức ngày nay, số 304, 1999).
NHỮNG MẢNH ĐỜI VỤN (II)
Lên núi không trót về thành không xong
tui là kẻ vướng kẹt
đồi trung du trọc đầu nắng đốt
Ra bắc bất thành vào nam chẳng trọn, tui mắc kẹt
gió bão miền trung muôn năm làm nũng
tui là khúc gỗ mục lũ không thèm cuốn đi đâu
Như ông anh mắc kẹt giữa hai làn đạn Hạ Lào
vướng kẹt trại Thái Lan là tui, mắc kẹt Núi Xám cũng là tui
mắc kẹt mẹ thằng Lung đầu thôn
tui nhớ thương môi cong em cuối chợ
Như thằng bạn mắc kẹt giữa chai rượu gạo với két bia 333
tui mắc kẹt giữa đôi bờ hư thực
(nói oai thế: giữa làm thơ và viết báo, đúng hơn)
Như bạn văn tháng tháng chơi hụi hốt huê chót chắc ăn, làm thơ cứ vô thường mà nỗi niềm quằn quại
tui mắc kẹt giữa vô thường và huê chót
Mẹ Lung bảo mắc kẹt vì anh mắc kẹt là ông
em ôi em thật đáng yêu là đời mắc kẹt
VIỆT KIỀU
Việt kiều
mang đô la vào thì được
mang thơ vào thì không
Việt kiều
mang đề án xây dựng nông thôn vào thì được
mang tạp chí Hợp Lưu vào thì không
mang nỗi niềm hoài hương, Sida, tiếng Mỹ bồi, phim sex nặng, kiểu tóc, nỗi hãnh tiến ngu ngốc, Laptop đời mới hay mọi mọi Tivi thẩy thẩy Cup nghĩa địa vào thì được
mang Văn học, Thơ, Văn, Talawas, Việt vào thì không
Việt kiều
xác vào thì được
hồn vào thì không
NHÀ VĂN (I)
Vì lo đói no nên ta không có tác phẩm lớn
Vì lo oánh giặc ta không có tác phẩm lớn
Hòa bình ta không có tác phẩm lớn
Vì trói buộc
Cởi trói ta không có tác phẩm lớn
Vì đóng cửa
Mở cửa ta không có tác phẩm lớn
Vì bảo thủ
Đổi mới ta không có tác phẩm lớn
Hậu-đổi mới ta cũng không có tác phẩm lớn
Mất tự do
Tự do ta không có nổi tác phẩm lớn
Trong nước ta không có tác phẩm lớn
Bay nhảy tận Đức, Pháp, châu Úc, châu Mỹ ta không có tác phẩm lớn
Vì, bởi, do nên nó như rứa như rứa
Nhưng tác phẩm lớn là quái quỷ gì nhỉ?!
