Sinh quán Huế
-làm thơ đăng báo từ trước 1954
-học ở Huế và Sài Gòn
-dạy học ở Mỹ Tho, nhập ngũ 1963, làm phát thanh Quân Đội ở Pleiku, Đà Lạt, Sài Gòn.
-tháng 5. 1975 đi tù chế độ Cộng Sản tới 1982
-1995 sang Mỹ -in thơ ở Văn Học, Thế Kỷ 21, Hợp Lưu, Văn…
-chủ biên tạp chí Phố Văn từ 2000-2008
-hiện định cư cùng gia đình ở Dallas, Texas.
Tác phẩm đã xuất bản: -Tôi Cùng Gió Mùa (Văn Học, 1998. Phố Văn tái bản, 2012); -Thơ Nguyễn Xuân Thiệp (Phố Văn, 2012); -Tản Mạn Bên Tách Cà Phê (Trẻ xuất bản, 2012)
*
Những cội rễ văn hóa và những kinh nghiệm sống khác nhau tìm thấy sự kết hợp của chúng nơi Nguyễn Xuân Thiệp. Thuộc thế hệ rất sớm của văn học miền Nam, đi qua chiến tranh như một người lính, vào trại cải tạo sau năm 1975, đến Hoa Kỳ như một chọn lựa cuối cùng, Nguyễn Xuân Thiệp tiêu biểu cho số phận của nhiều thế hệ người Việt, chiến đấu, mơ mộng, lưu vong, hồi phục sau chấn thương, viết và viết trở lại.
Thơ Nguyễn Xuân Thiệp đầy hơi hướng của thiên nhiên, mùa màng, hoa cỏ. Như mùi nhựa thông Đà Lạt, nơi ông từng sống. Ông viết nhiều thể thơ, có vần, tự do, nhưng là một thứ thơ nhiều nhạc điệu và trong những giới hạn khuôn thước. Tuy thế hình ảnh, sự từng trải, tâm tình, trong những bài thành công nhất, đã vượt ra ngoài giới hạn quy ước. Nguyễn Xuân Thiệp thường lập đi lập lại một số hình ảnh, một số chữ quen thuộc. Chúng xuất hiện với tần số cao, giữa những câu thơ dài, như những ám ảnh của lòng hoài niệm hay của chấn thương, hay của hoài niệm như một chấn thương.
Kín đáo và lặng lẽ, ông là một nhà thơ không được nhiều người biết, nhất là những độc giả trẻ tuổi và trong nước. Đó là sự chọn lựa. Nhưng những người đã yêu thích thơ ông sẽ ngày càng nhận ra sức mạnh của ngôn ngữ Nguyễn Xuân Thiệp: lặng lẽ, dần dà, xâm chiếm tâm hồn bạn, chế ngự chúng ta không phải chỉ từ trong quá khứ mà còn ở những chặng đường sắp tới.
Chủ đề của thơ Nguyễn Xuân Thiệp trải rộng từ thơ xuất bản trong nước, trước năm 1975, đến thơ ở hải ngoại, bao phủ một giai đoạn dài nhiều chục năm, như một thứ bi ký lịch sử. Của tình yêu, đất nước, bằng hữu, sự phản kháng, nỗi tự tin buồn bã, sự chinh phục dịu dàng. Nguyễn Xuân Thiệp, trong những bài thơ có khuynh hướng lãng mạn, vẫn có khả năng mô tả con người lâm vào nghịch cảnh, bị tước đoạt tự do, mất quê hương, những kẻ bị hành hạ, và do đó bước đi của lịch sử. Thơ kêu gọi sự chú ý đối với giây phút hiện tại, thời gian sắp tới, sự tuôn chảy không ngừng của đời sống, hy vọng và tuyệt vọng. Một thứ thơ độc thoại nhưng có thể chia sẻ với nhiều người.
THƠ TRÍCH
NHỊP BƯỚC MÙA THU
sáng nay. tôi lắng bước mùa xưa
chim nhỏ. năm nao. rộn khóm dừa
sông chớm đôi bờ thu quạnh quẽ
đường dài. son đỏ. quán lau thưa
nhà ai. phơi áo. ngoài hiên gió
nắng tắt trưa qua. lạnh bến chờ
cây ố. sắc tường. vương phủ ấy
trẻ nghèo. nhặt lá. ngói rơi. hư
nghìn mùa. sương khói. dậy âm vang
lộp bộp. hiên sau. trái rụng vàng
bóng sậu. kêu qua bờ mía dại
xa nhau. mùa thu. mưa trong trăng
em đi. nhịp bước dạo đôi mùa
áo biếc. chìm trong dáng núi xa
trống lẻ. trường bên. hờ hững điểm
hoàng thành vừa chợp giấc mơ trưa
thời đại xây trên lòng quá khứ
tiếng mùa. hốt gió. rắc ly tan
này em. nhìn lại nương cày cũ
mặt đất. âm u. bặt tiếng đàn
1954
HỎI THẦM GIỌT MƯA.
VÀ NÓI GIÙM TÔI
ơi em bé. hái búp sen mùa hạ
sen thì hồng. mà tay nhỏ xanh xao
em hái sen. chiều nay ra chợ bán
hương hạ nồng. cùng sợi khói nhà sau
mẹ già tưới cây chanh bên bờ dậu
để một mai đời ngát lộng hương chanh
mẹ còng lưng. mà trời cao vời vợi
dẫu một ngày. giọt nắng rụng xa cành
người chị nấu bát canh khi chiều xuống
nhớ chồng xưa. đã khuất cuối rừng lau
sao cái chết vẫn gần bên sự sống
bát canh chiều. thoang thoảng. vị chiêm bao
ơi bờ ao. và ơi khu vườn biếc
em gái hiền. đứng đợi. trước gương xưa
em gầy ốm. một đời không áo lụa
em xin trời. chút nắng. để cho thơ
người thi sĩ. với những tờ bản thảo
uống nước mưa. và thở chút khí trời
hồn có rộng. đi trên đường gió bụi
mắt hôm xưa. còn dõi bóng cuộc đời
xin hỏi đất. và hỏi thầm hoa cỏ
hỏi giọt mưa. đã rớt xuống khu vườn
trong gỗ mục. có chồi lên đọt lá
trong tim người. có tiếng nói nào không
hãy nhìn lại những bóng hình thân thuộc
ở quanh đời. và hãy nói giùm tôi
hãy nói giùm tôi. trong cơn cùng khổ
hãy nói giùm tôi. hy vọng của người
1973
NHA TRANG. THÁNG BA 1975
băng cánh đồng. trăng chết
tháng ba. về trên thành phố xưa
như lời ngụ ngôn. buồn. của gió
nắng tháng ba. vàng bạt mui xe
hành nhân. tóc râu. chín rộ
biển xa. sâu. như mây tần
thùy dương dậy. chiều tà. hung hãn
tháng ba. trên thành phố xưa
bầu trời. rạn. màu men sấm ký
vẳng nghe xa. tiếng cọp gầm
sạt mái tường vi. ngói lở
ngày phơi bãi bình sa
đâu thành phố. của mùa trăng giả đảo
những cây bàng. ửng đỏ. trong mưa
tháng ba ơi. đang giữa bản đàn
bỗng nghe ve ngâm. vượn hót
người yêu người. làm sao quên
mái tóc đi về rặng cây bông sứ
tháng ba. tháng ba. trong đời tôi
và lịch sử. hoàng hôn nghiêng mái quán
hải âu. bay xa. về đâu
thùy dương dậy. chiều tà. hung hãn
tháng ba. cọp chạy. người xa người
em mang hồn hoa sứ
ngủ ngàn năm. đất xưa
TÔI CÙNG GIÓ MÙA
trong cuộc hành hương. về nơi bình minh
ẩn náu
cuộc đi nối tiếp những con đường từ
bóng tối
trong màu đỏ rạn. của ráng trời
khi tôi về qua khu phố nhỏ
thì gió mùa cũng đã trở về
giữa ngã ba chiều
gặp lại nhau
gặp lại nhau
tôi cùng gió mùa
khi những chiếc lá khô lăn tròn mặt nhựa
cuốn theo chút nắng cuối trời
người phu quét đường
quét bóng hoàng hôn nẻo phố
khi lá chín rụng nhiều
trẻ con sẽ nhặt làm kèn
thổi qua một mùa đông xám. tới một mùa
thu vàng. đầy khói
thổi qua hồn tôi
gặp lại nhau
tôi cùng gió mùa
cho nên trong ly rượu chiều nay. uống bên
quán lá
có thêm chút cay đắng của giọt lệ nào
và lời vi vu của nhiều hạt bụi
này em. chưa đan xong chiếc khăn quàng cổ
thì gió mùa đêm nay đã đến đầy phòng
thổi rung liếp cửa
em có nghe tình ta. âm vang. dưới bầu trời
hun khói
âm vang qua đồng cỏ tranh
gặp lại nhau
tôi cùng gió mùa
để đêm nay có người lục lại gối chăn trong hòm cũ
tìm lại chiếc gương xưa
để sớm mai
hồng má trẻ con
se môi thiếu phụ
để người đi xa một sớm quay về
hỡi gió mùa
đã đến trong cây
đã nói cùng với lá
rằng ta yêu nỗi cùng khổ của kiếp người
cả những điều tuyệt vọng
rằng khắp nơi. trên mặt đất. mùa đông
này thiếu lửa
nhưng dưới mái tranh nghèo. của quê hương
ta chiều nay
đã ấm lại tình hoa cỏ
hỡi gió mùa
đã cùng ta gặp lại
nhớ không
lần đầu tiên chia tay cùng người
mà lịch sử đã có dư nghìn tuổi
mà hôm nay ta lại gặp ta
người lại gặp người
trong nỗi bàng hoàng
trong cơn sốt vỡ da
hỡi gió mùa
đã thổi từ cội nguồn xa. tới cửa hiện thời
thổi qua những rặng núi. những dòng sông.
những xóm làng. thành phố
quê hương tôi
đã đến đây chiều nay gặp lại
trong ký ức âm u. của đời tôi
đã có những cơn gió mùa. chợt dậy
đã có những cơn gió mùa thổi qua thành
quách cũ
thấp thoáng bóng ngọn cờ
đã có cơn gió mùa thổi qua hàng hàng bia mộ
những mặt người thiên thu
gió mùa
gió mùa
thổi qua
thổi qua
qua những tầng cổ tích. những lớp đá ong.
những rừng thạch thảo
như tù và. như tiếng trống thành xưa
vang động. như tiếng độc huyền
dưới những hạt mưa
thổi qua
thôi qua
một mình trên góc phố chiều nay
tôi nghe gió mùa đi qua lục địa
thổi qua những biên thùy. rào cản. những
ước định của người. những tâm
hồn mê sảng
những màu da .những dòng nước mắt
gió mùa
gió mùa
thổi qua
thổi qua
thổi từ lịch sử của từng chủng tôc
tới nỗi riêng của mỗi phận người
trong cơn oan khốc
thổi từ tử hải. tới bờ hiện sinh
thổi qua những nền móng mới
những bàn tay tiếp tiếp lên trời
gió mùa
gió mùa
thổi qua
thổi qua
hỡi gió mùa
giữa những bình minh. những hoàng hôn.
cười khóc
ngươi đã nghe gì. thấy gì
từ trong thánh kinh. và nam hoa kinh
và triệu triệu những trang kinh vàng óng
trên cây vô ưu
và cành nhân sinh
có con chim nào hót
có không một chỗ dừng chân
cho loài người. suốt cuộc hành trình. về nơi
tĩnh lặng
hỡi gió mùa
đã đến trên quê hương ta chiều nay
để thêm một lần gặp lại
xin hẹn cùng ta
xin hẹn cùng người
một mùa đông ấm lửa
1974
ĐIỆU HOÀI HƯƠNG XANH
Đêm. những vùng xanh châu thổ
dịu như một làn hơi men
bỗng bay. rực trời. đốm lửa
khi điệu kèn hồng rúc lên
đêm đưa ta lên miền bắc
với những chấm đèn trong mưa
một đi. bóng nhà xa khuất
còn nghe đôi ngọn gió thu
khi ta đi lên miền bắc
nụ cười quên dưới trời xưa
trái tim đeo ngoài ngực áo
như chuông. trước cổ ngựa thồ
lưu thân đi trong trời đất
áo quần như gã hề điên
tóc râu. dựng bờm cổ thụ
cõi người. chợt lạ. chợt quen
chân ta đi trên miền bắc
qua dăm thôn xóm buồn teo
buổi chiều. trắng bông chẩu rụng
rắc lên quán chợ quê nghèo
ta đi. đi lên miền bắc
bóng ngày. treo ngọn cây cao
buổi trưa. tiếng gà hiu hắt
nhớ đầy dăm vạt áo nâu
có đêm. sụp trời. mưa lớn
nghe trăm cỗ ngựa qua cầu
tưởng như những loài nấm đỏ
mọc trên thớ gỗ mục sầu
đi trên mùa thu đất bắc
nắng lên. tưởng chín trái hồng
lá sen trong hồ đã chết
lòng ơi. có nhớ cốm vòng
đâu những hội vui ngày trước
ai về dưới mái đình cong
giữa khuya. nằm nghe tiếng ếch
trôi về từ một bãi sông
gió thu. thổi bùng liếp cửa
bên tai ngỡ giục trống đồng
khi ta đi lên miền bắc
uổng công ngậm ngãi tìm trầm
thấy con chim rừng sắc tía
nhả những hạt buồn trăm năm
ôi. những ngày trên đất bắc
nhớ mùi trái chín phương nam
nhớ ơi. đồng bông súng nở
ngọn rau. con cá. trong vàm
nhớ những cuộc tình sông nước
nửa đêm. đứt một dây đàn
bao giờ. giữa mùa thu biếc
cho ta về lại phương nam
nghe tiếng chim chuyền bụi ớt
tưởng chừng động bóng thời gian
hái những đọt mưa xanh ngắt
khi mùa thu rơi trên đầm
khi ta đi lên miền bắc
hồn đầy những sắc tạp âm
thổi chùm cỏ khô bay mất
ôi. bóng mùa vui. biệt tăm
1976
THẢO NGUYÊN
mùa hạ. ta qua vùng thảo nguyên
gió thổi. chiều xanh trôi với nắng
khoảnh khắc. vầng trăng bạc nhú lên
cánh chim theo trăng vào trời rộng
nhà ai. đèn lồng soi trước hiên
nhủ thầm. nhà ta sau hàng phượng
ta đi năm năm qua thảo nguyên
cảm ơn phút giây đời giao hưởng
mùa hạ, ta qua vùng thảo nguyên
bước nhẹ tênh. quên thời khổ hạnh
mê con chuồn chuồn đỏ bay ngang
thương bầy dê con trên đồi vắng
gặp trẻ chăn bò đi hát rong
gặp ấu thơ ta. mùa hạ sáng
đời trôi đi. tưởng đời lặng câm
bỗng tiếng đàn ai trong gió thoảng
hỡi bé lang thang vùng thảo nguyên
như ta ngày xưa. thời thơ dại
áo vắt vai. đi qua rừng sim
lội trong cỏ may. ngập đầu gối
biển cỏ mênh mông. sóng dập dờn
hò ơi. dong thuyền về bến đợi
cho ta theo nhé. về đêm nay
đêm trong nhà xưa. đêm mát rợi
xin bát canh rau. ăn rất hiền
chong ngọn ngọn dầu. mẹ dệt vải
đọc chuyện thạch sanh. lòng hân hoan
có khi mơ được làm thằng cuội
trong giấc ngủ mơ không thấy tiên
chỉ thấy vườn xưa. cây chĩu trái
tan mơ. mở cửa ra nhìn sao
muôn ánh sao mơ.ø dòng lệ chảy
đêm khuya. rì rào trong cây xanh
nghe bên láng giềng gà tre gáy
sáng mai. ta bước ra ngoài sân
nhìn quanh hiên. rụng đầy hoa bưởi
năm năm. ta qua miền thảo nguyên
đến nay. vang vang. mùa hạ gọi
mùa hạ cùng ta phơi áo biếc
bên hàng dâu rũ lá mong manh
mùa hạ cùng ta đi hài đỏ
qua cầu tơ liễu. nắng vàng trong
mùa hạ cùng ta che nón rộng
xuống đầm nước lục bơi thuyền sen
mùa hạ cùng ta thổi sáo trúc
diều ai lơ lửng mấy tuần trăng
mùa hạ theo ta vào nương bãi
chặt cụm mây vàng. hái mật ong
mùa hạ theo ta ra đầu núi
nhìn quanh. từng vạt khói bềnh bồng
năm năm. ta qua vùng thảo nguyên
nghe mơ hồ ngôi sao biếc gọi
cha đã đi qua vùng thảo nguyên
gió mùa xưa chuyển cơn giông lớn
vang thiên thu chớp bể mưa nguồn
nước vượt bờ. trùng khơi nước rộng
hồn cựu kinh. thấp thoáng ngọn rừng
đám lưu dân qua vùng châu thổ
chẳng tìm đâu thấy một xóm làng
thảo nguyên. tàn khuya không ánh lửa
trời mịt mùng. muông thú kêu hoang
cha đã đi qua vùng thảo nguyên
những năm ấy trời làm đói khổ
kẻ sống. người chết. đều trơ xương
lại thêm khắp bốn bề giặc giã
muôn oan hồn. dấp dúi. lang thang
nương thân nơi đầu sông cuối bến
ngày gầy xơ. lất phất mưa phùn
đường bạch dương. chiều. không quán trọ
hành nhân. hành nhân. đêm thu phân
cha trở về trong căn nhà gỗ
trao cho ta chiếc gậy tìm đường
đêm uống trà khan. đọc thơ cổ
xót đời. qua một tiếng độc huyền
ta đi năm năm qua thảo nguyên
gậy trúc mòn khua kêu đá sỏi
nắng vẫn xanh trên ngọn bạch đàn
mùa hạ đi. nhưng thu chưa vội
ta. con chim hạc. trong thời gian
một đêm. cánh sa trên đồng nội
từ đó chung quanh đời bặt tin
chuông chùa tây phương không vọng lại
mai mốt. mẹ qua vùng thảo nguyên
me. ánh trăng vàng trong truyện cổ
lặng soi bên mặt nước hồ gương
đi lang thang qua vùng bia mộ
khi cúi nhìn một cụm hoa lan
thương ôi. mắt nhung xưa. còn mở
mai mốt chị qua vùng thảo nguyên
như xưa. một lần về quê ngoại
ngày reo vui. vườn chim. bay chim
long reo vui. reo. tà áo lụa
chị gội đầu bằng nước hoa chanh
hương tóc bay sang. chiều vời vợi
chị ơi. mai qua vùng thảo nguyên
mang cho em một chùm nhãn chín
ôi. tình xưa. như nhãn và sen
dẫu tình phai khi chưa kịp hẹn
thì khuya sau. xin trăng hạ huyền
tiếp truyền đi những lời non biển
mai mốt em qua vùng thảo nguyên
tìm nhau. trăng đã về động cổ
tìm nhau. tìm nhặt chiếc khăn rơi
tìm nhau. khi qua đình ngả nón
tìm nhau. khi qua cầu áo bay
tìm nhau. đến phai hương tàn lửa
vị quế nồng. nghĩa nặng tình sâu
thì em nhé vào ngàn thăm hỏi
lão tiều phu. đốt bãi cháy bờ
gã chăn ngan. kêu ngoài lau sậy
hỏi thăm từ con hươu con nai
hỏi thăm giọt mưa và ngọn lá
bởi có ta. trong mỗi hạt sương
có ta. trong từng tia nắng dọi
lời ta trong câu hát dân gian
kể lể chuyện buồn vui sớm tối
em gom về trao lại cho con
mai sau sông nối xa đời suối
chuyện của người là chuyện dòng sông
bình minh đến mở tung cửa biển
ta đi năm năm qua thảo nguyên
Nghệ Tĩnh, 1980
ĐỐT LỬA NGHE SƯ ĐÀN
đốt lửa. chừng như người qua khe
mùa đông. tím những nương mưa
đốt lửa bên trong lán suối
mưa. mưa. trên con đường núi
có ai tìm vầng trăng mọc khuya
rét. đói. sầu miên. đất. đá. gỗ
đầm sấu hoang. lau thắp. bến chờ
lửa đã cháy. cháy trên củi ướt
tù ngồi hơ tay. nghe cổ tích
chuyện đường huyền trang đi thỉnh kinh
bỗng trong đêm. rộ tiếng ai đàn
lửa củi soi. nhà sư mặt ốm
kể từ sư rũ áo đi đày
cái tâm mây nổi. trăng thiền đạo
cuộn cuộn trường giang. sóng lục đầu
đầm cỏ. nước in. thân cò vạc
bắt cua. vồ nhái. ngày qua ngày
đêm đêm. ôm đàn trong xó tối
năm ngón tay gầy. tiếng thổ cầm
sư ngồi đàn. như cây trăm năm
lửa cháy. xèo xèo. mùi nhựa ngái
khói tỏa. mù khe. màu cỏ rối
dạo đàn. mưa thu rơi trong trăng
tiếng mau. chim bay qua mùa đông
đàn ánh thép xanh. gươm phạt trúc
gỗ nổi. đá lăn. trâu bứt gốc
hồn u. mả tối. đây là đây
rạng tiếng ngư dương. thơ quỷ đọc
lán sâu. bếp ảo. lửa đào lay
cây đàn gỗ xưa. như mặt trăng
năm ngón tay gầy. như chim ưng
bật dây. rỏ máu. hoàng hôn rừng
gọi những mùa đi không trở lại
đàn qua. tiếng buồn trong lau sậy
gió thu. đưa võng. ai chờ ai
đêm cẩm khê. đàn trong u độc
người nghe đàn. khơi lửa đỏ khuya
tóc râu tiền kiếp. đầm hơi mưa
bỗng thấy. sân nhà. cây sứ gãy
năm cửa ô quan. ngấn lệ mờ
những nẻo chiều sương. người rách rưới
những mái nhà. mưa xoi. nắng dọi
lọ rơi. sành vỡ. lục cục âm
khuya rồi. ai đẽo gỗ huỳnh đàn
ửng sắc hoa gầy. trên áo quan
sư bỗng ngừng đàn. nhìn đống lửa
gốc cây. cháy như đầu thiên cổ
huyễn huyễn. củi tàn. màu kinh xưa
mặt đất chừng qua cơn mộng dữ
nên ngón tay gầy. như ngó sen
hơi đàn trôi trong hương lá xanh
đàn ngân. cánh chim soi trên đầm
mùa hoa mơ nở. trắng non ngàn
từ trong động ấy. giờ trăng mọc
ánh trăng. chảy vàng trăm cửa sông
bếp rụi. lửa riu. âm đàn dứt
trăng lên rồi. hổ xuống cẩm khê
1980
HOA BLUEBONNET
VÀ NẮNG THƠ TÔI
Bài Đinh Cường
đâu rồi. cụm hoa bluebonnet
của mùa xưa. giờ vùi trong tuyết
bạn nhìn phương đông. cây phong du
gió lay. hồn còn neo bóng nguyệt
kiếp bạn vẽ tranh. tôi làm thơ
dẫu thân đã khô. đời đã kiệt
hư ảo. lưng trời đàn sếu qua
mùa đông rồi. chúng đi trốn rét
bạn trốn đâu. a. tôi trốn đâu
chui vào tranh. vào thơ. láo hết
đốm lửa vẫn cháy nơi quê xa
những hồn không nhà. đau kể siết
thôi cứ co ro. hè phố người
bao giờ mùa hoa bluebonnet
bạn đến tôi. rót rượu lên trời
có nắng vàng. màu nắng thơ tôi
vào đông 1997
Bài Mai Thảo
hồng nhạn. như trăng. bay đi khuất
đỉnh ngọn nam hoa. gió tuyết mù
những trang báo văn. nhòa nét mực
phố xanh. quán ngủ. tiếng cười hư
căn gác lãng quên. đèn tà nguyệt
có thấy trong khuya. áo quỷ lòa
tưởng như một đóa tường vi. rớt
trong chung trà. động thoáng hương dư
tịnh khẩu. bình câm. pho tượng đất
ca sỹ. sao người dứt tiếng ca
bãi cát sông hằng. cơn sóng tuyệt
hoàng hôn. hoàng hôn. áo nghĩa thư
hốt nhiên. đốm lửa từ sinh diệt
cháy. tàn đông. mùa tuyết sắp qua
thì cho cụm hoa bluebonnet
nở lại trong màu nắng của thơ
sao không. cũng là trang tuyệt bút
một nghìn trang. có lẻ một tờ
tháng giêng 1998
MƯA
mưa mù sa. mưa tháng tám. hay mưa tháng năm
tôi đi. hồn cây. mưa hạ hay mưa mùa đông
em vẫn bên bờ kia. biển. mây. vàng nắng đậm
tôi nhìn trời. gọi một vầng trăng trổ bông
mưa từ đất rộng. áo em phai. mưa qua sông
mưa sài gòn. mưa ở đây. mùa new orleans
tiếng đàn trầm rụng. quán âm. cõi blues nức nở
khuya rồi. có tiếng sóng. và rừng xưa nước
mắt xanh
em có nhớ. mai kia. sẽ mưa trên hồ sen. trên
rặng nhãn
tôi làm cánh chim cổ tích bay ngược thời gian
em chơi nhảy dây. nhớ cột giùm đôi vạt áo thơ.
con chuồn chuồn. đỏ
vết đau ấu thời. chiếc kẹp tóc. quên trên ổ rơm
khi xa tôi. trời mưa không nhỉ. thì cứ nói là mưa đi
thêm chút mộng. người xa nước. lúc chia tay
những bông phượng hồng. ướt tóc
rơi. mái hiên thưa. nhìn gì nữa. phố mưa
thấm trên trang sách. em ôm vào ngực. lỡ mai
người không về
thì mưa
những guồng tơ quay. dưới mái nhà mây xám
mùa thu
rồi mùa hạ
tiếng ve khơi biển rộng
vỡ quá khứ. mù tôi đi
qua những chiếc cầu treo. thiên niên kỷ tàng
tàng. nghiêng. thành phố quạ
trở giấc tường vi. mưa ở đây. mưa từ rất xa. rất xa
NGŨ NGÔN TƯỜNG VI
những ngọn cây. ven rừng
đợi bình minh. thức giấc
bầy chim xa dừng chân
báo tin vui trở lại
hường ơi. đã sớm mai
em hái bông tường vi
trong vườn cây đợi nắng
thoảng hương trà vũ di
từ một câu thơ cổ
những câu thơ anh viết
dài theo đường chim bay
cũng là bông tường vi
sáng nào em đã hái
sáng nào em đã hái
bông tường vi màu xanh
có ửng đường vân đỏ
có tím pha lời chim
xanh là xanh chờ đợi
đỏ là vết dao sâu
tím với sầu nuối tiếc
sao thời gian qua mau
sao thời gian không ở
em hái bông tường vi
tưởng rằng sẽ cất giữ
thơ anh và xuân thì
tưởng rằng sẽ cất giữ
tường vi đâu. xuân thì…
MẢNH TRĂNG
tặng Nguyễn Xuân Hoàng
vẫn chiếc áo sờn cổ
đôi giày của gã lãng du
tôi đi. với mảnh trăng. mùa đông
này bạn văn xưa
còn không những nét dao trên đá
về số phận. của một người. một đời
và đốm lửa
tôi nghe thơ anh. cùng tiếng chuông. ngân
giã từ
giã từ
những mùa của quỷ
hồi tưởng
những năm tháng đó
mảnh trăng mùa đông
cùng ta đi
qua mái nhà. góc phố. đường ray
về hổ khê
về vùng lau thưa. thăm mộ bạn
mùa này cây đào cẩm nhân đã trổ bông
hồn oan. đêm cầm đèn. gọi cửa
đường tăng
đầm suối tây phương như kiếm sắc
dốc hiểm
khe oan
về đâu
ngọn gió mùa đông. thổi. tím
mảnh trăng còi
bay. bay. như chim. qua mây
dưới trăng. trâu bon. ngựa mỏi
hoa ác ăn người
yêu quái. chờ ai. nơi lều cỏ
đường tăng
thuyền đã ghé bờ
hãy quên. như trăng
quán cháo khuya. đèn đỏ
mở chân trời. cuộc đời thôi đã khác
tháng mười hai, 1997
CƠN GIÔNG
cơn giông
barbara. đừng khóc. chiến tranh khốn kiếp. đã đi qua
ba giờ sáng
thức giấc. tiếng sấm. chớp giăng qua ngọn đồi. những hàng cọ. màu vàng
bóng đường tăng. hay ai. người và ngựa. đèn soi
chậu bông cúc bên trường thành. rũ cánh
mưa rơi
đá rơi
tôi ở đâu. trong túp lều. của thơ haiku
nghĩ tới em
nơi ưu ngôn cốc ấy
em có thức nghe mưa
chợt thấy
qua tia chớp lóe
đồi tara. cuốn theo chiều gió. người đi qua chiến tranh. lửa cháy atlanta. chia tay. nước mắt
nhưng bảy mươi lăm năm rồi. đôi tình nhân vẫn đứng hôn nhau. dưới bóng sồi già
sao anh và em. mãi xa cách
ngày mai sẽ là một ngày khác. tomorrow is another day*. cố nuôi lấy niềm tin. như máu trong tim mình
sẽ không còn sấm dội. mưa sa
người với người không còn xa cách
và cây magnolia ở old town
còn đó. với một bông trăng
Autumn 2014
*Lời trong Gone With The Wind
THƠ. HIỆU ỨNG CÁNH BƯỚM
có bao giờ em nghe
gió
nói về
hiệu ứng cánh bướm
butterfly effect
này nhé
cái vỗ cánh của một con bướm ở brazil
có thể gây ra cơn lốc xoáy
tornado. tận vùng đồng cỏ texas
anh cũng muốn thơ anh. như cánh bướm kia. tạo ra
những chấn động. rền
trên những phế tích. ngày qua
vâng. thơ anh sẽ về lại ngôi trường
của mùa hè
gặp em
và mái tóc
ngày cài chiếc nơ. xanh
thời sagan
và un certain sourire
hay tới. một ga xe lửa. lúc tàu sắp hụ còi
hoàng hôn
và giọt lệ. chia tay. đắng. sót
ôi. thơ anh sẽ ở lại. và ngân vang. như tiếng
phong linh
trước căn nhà
chỉ có mình em
và những cơn ho
gõ cửa
hay ở những nấm mồ
gió. chạy
qua bờ cát đỏ
và hàng dương. ánh chiều tà. bạo liệt
hoặc giả. anh sẽ đọc thơ mình
trên cánh đồng. của những con chim chờ chết
cô bé ấy bảo
anh ơi
hãy cám ơn hoa quỳ vàng
đã nở đầy cánh đồng thơ
một lần nọ
nhớ không em
góc phố khuất có mùi hoa ngọc lan
thuở anh và em. yêu nhau. hôn. trong bóng tối
vâng. anh cũng sẽ đọc. thơ mình. trước sân trường
hoa phượng đỏ
cô gái trong l’amant
marguerite duras
hẹn cùng gã tình nhân. trung hoa
về hẻm đèn khuya. chợ lớn
mùi nhục cảm
của vú. và môi
rồi chia tay. buổi sáng. trên bến tàu. sương mù
và ở đâu đó
trước thềm ngôi nhà số 3 nguyễn trường tộ
bên đống lửa. đốt bằng trái thông khô
anh sẽ
gọi tôn nữ kim phượng. lê uyên phương. phùng văn
hưởng. trịnh công sơn. và nhiều bạn bè
nữa. về đọc
thơ anh
và đọc cho gió
bởi gió sẽ mang đi
về phía ngọn đồi sương tím
nơi có em. đang chờ
ôi. thơ anh
như cánh bướm
như nụ cười
cái chết
tháng 8.2012