Bức ảnh cách nay 50 năm.
Ngày 10 tháng 9 năm 1964, Đại Đức Thích Chơn Diêu và nhà thơ Nguyễn Quốc Thái (bên trái, đeo kính) cùng kêu gọi ngưng tàn sát lẫn nhau trong cuộc xô xát đẫm máu tại ngã tư Bùi thị Xuân và Bùi Chu (nay là Tôn Thất Tùng), Q1 Sài Gòn, sau khi trường Nguyễn Bá Tòng (nay là Bùi Thị Xuân) và nhật báo Xây Dựng bị một số người đốt phá.
Nguồn: Paris Match tr.62,63,64,65 số 805 ngày 19.9.1964.
NƠI HY VỌNG HẸN ĐẾN
Chuyến tầu đã ghé qua chưa
Hy vọng có bước xuống
Buổi sáng, mưa kéo rách những miếng nhỏ
Rơi trên cửa sổ
Cửa sổ là mắt em phải không
Cửa sổ có thấy ta buồn bã
Cửa sổ có nhìn thấy hoà bình
Bao giờ hoà bình đến thăm ta
Nhớ mang cho ta miếng cơm manh áo
Chiều Đalat mặc áo len, chiều Saigon la-de lăn trên má
Chiều quê hương mưa tầm tã
Mây rữa trên nóc nhà thờ.
Em như trái khế nhỏ
Treo ở nơi xa xăm trong mơ ước
Trái khế làm ta chảy nước miếng
Như hoà bình làm ta chảy nước miếng
Như ba má như áo cơm
Như văn nghệ như nắng ấm ùa vào thành phố
Ríu rít trong sân trường
Em chua quá đỗi và hoà bình cay chảy nước mắt.
Này mưa phùn
Hãy cầm lấy thành phố dắt đi
Cầm lấy thung lũng Yersin ngất lặng hoa quỳ
Cầm lấy bạn bè ta cầm lấy tờ báo không đủ tiền ký quỹ
Cầm lấy chiếc bàn ta làm việc chiếc giường ta ngủ chiếc bát ta ăn
Cầm lấy đêm pháo kích ở Củ Chi
Cầm lấy ta lẻ loi trong đơn vị
Cầm lấy thương nhớ
Thương nhớ, phải rồi có gió bấc
Dưới những lớp lá mục trên cành soan ngơ ngác rét.
Sáu giờ, tiếng kẻng rên khẽ chiều thu mình trong những ngọn đèn vàng
Trên ống khói nhà máy lấm những vết chân mưa
Hơi thở của thành phố
Hơi thở của em
Hơi thở của em cho ta những ngã ba ngã tư
Hơi thở của em cho ta những chuyến tầu
Chuyến tầu đã ghé qua chưa
Buổi chiều mây về thức giấc những vòm sao
Những giọt lá xanh vừa ngủ dậy trên cành
Những giọt lá xanh như môi em
Ngày môi chúng ta hé vụng dại
Em nhớ những giọt lá xanh với ta không
Những giọt lá xanh có ngón tay em như chân chim
Bay chuyền trên vai ta
Cất tiếng hót.
Mỗi ngày chiều thắp những ngọn nến trong vòm cây
Rừng trằn trọc với cơn sốt
Những trái khô cất tiếng gọi ngoài sân
Hãy trở về thật nhanh những nết tốt cùng tính xấu
Chiếc mụn trứng cá nhỏ những sợi tóc uốn hư
Tay sương sâm buổi trưa, môi chăn ấm, trán run mùi sách mới
Lúc gian dối khi yên vui
Lúc tắm gội sông biển dành giật
Lúc ngủ ngon lúc mê sảng
Lúc lái xe như thác lúc ăn như mèo
Lúc thiên đàng khi địa ngục
Tiếng gọi, những ngày mưa
Dõng dạc trong tiếng đồng hồ, ngoài vườn
Mỗi ngày.
Anh biết anh sẽ khổ vì tình yêu
Tình yêu có núi có sông
Có rừng có biển cả
Có mặt phải mặt trái
Như tay chân xây xát, tim nặng chĩu
Như chiếc quần thời trang như ban nhạc trẻ
Như chiếc giường đêm khuya trở về
Có xác thịt
Xác thịt dễ thương và nham hiểm
Đời sống nơi nào không dễ thương chỗ nào không nham hiểm
Anh không phải Chúa không phải Phật
Anh là thi sĩ, là người như em lãng mạn như em
Làm sao anh bỏ được.
Anh vừa hy vọng
Vừa kể với em những xúc động
Vừa nhắc em những kỷ niệm
Những chạy nhẩy những khóc những cười trong bài học phải trả
Nơi mỗi ngày anh làm việc
Nơi mỗi sáng mặt trời đứng ngoài cửa sổ gọi thiết tha
Nơi tập họp nghe la lối, ứng chiến, trực gác
Nơi những múi chanh đang được vắt
Nơi những chiếc ngà voi nặng nề đang được vác
Nơi mỗi chiều anh trở về căn phòng nhỏ, mùi gỗ thông, tiếng lá chuối, hoa mướp nở rộ trên giàn
Anh ngồi với bóng tối, những chiếc ghế lạnh lẽo, mùi cơm xa
Căn phòng đọng những miếng tóc em hương chim sẻ
Những con sẻ non mỗi sáng ở Thủ Đức kêu nghe đứt ruột
Nơi ngày mai anh biết sẽ tệ hơn ngày hôm nay
Nơi những múi chanh xếp hàng mỗi buổi trưa, 12 rưỡi
Không nói được
Nghìn lần không nói được.
Em hãy tưởng tượng nơi anh sống, mỗi ngày những điều sẽ xảy ra
Hãy yên tâm, những bụi cỏ, cành cây, những cơn mưa ào ạt sẽ đưa tin đến cho em.
Và em, anh biết
Mưa rưng rưng trên cửa sổ.
PHỤC SINH
Ðồng Chiêm! Ðồng Chiêm!
Chúng đấm thẳng vào mặt em
Bằng chính bàn tay vừa nâng ly chúc mừng đêm Giáng Sinh
Chúng nhẩy nhót giẫm đạp lên cây thập tự xòe ngang cánh hòa bình
Chúng giật đổ niềm tin, chúng chém ngang hy vọng
Chúng xịt hơi cay vào mắt em tròn xoe ngơ ngác
Ðồng Chiêm! Ðồng Chiêm! Công lý ở đâu?
Máu Ðức Tin đã đổ rồi, chiếc khăn tang vội vã chít ngang đầu, em cắn răng không khóc
Không khóc, không khóc
Chúng ta sợ hãi bạo lực và gian trá. Chúng ta không sợ chết vì Tin
Thánh Giá bằng xi măng bị giật đổ
Thánh Giá bằng tre được dựng lên
Thánh Giá bằng tre bị giật đổ
Chúng ta đứng thẳng dang tay làm Thánh Giá
Ðừng sợ! Ðừng sợ! Gioan Phaolô II đã kêu gọi chúng ta như thế
Ðừng sợ! Ðừng sợ!
Giêsu đã bị hành hình
Dũng Lạc đã bị hành hình
Lê Tùy đã bị hành hình
Anrê Phú Yên đã bị hành hình
Phaolô Bột đã bị hành hình
Lê Thị Thành đã bị hành hình
Tống Viết Bường đã bị hành hình
Marchand Du đã bị hành hình
Phan Văn Minh đã bị hành hình…
Năm 2010 chúng ta vẫn làm lễ Phục Sinh
Ðừng sợ! Hãy sống tử tế với nhau!
Ðừng sợ! Ðừng sợ!
Gioan Phaolô II kêu gọi như thế
Ðừng sợ! Ðừng sợ!
Thánh Giá xi măng bị hành hình
Thánh Giá tre bị hành hình
Thánh Giá xương thịt bị hành hình
Chúng ta vẫn làm lễ Phục Sinh.
Ðừng sợ! Ðừng sợ!
Chúng ta vẫn làm lễ Phục Sinh
Anh thì thầm với em
Chúng ta thì thầm với Ðồng Chiêm
Ðồng Chiêm thì thầm với Thánh Giá vô hình
Vẫn làm lễ Phục Sinh.
Ðừng sợ! Ðừng sợ!
Dù giẫm đạp, dù giật đổ, dù hành hình
Cơn gió mênh mông của lòng tin vẫn thổi
Dàn phong cầm của lòng tin vẫn gọi
Thánh Giá mẹ thì thầm Thánh Giá con
Thánh Giá anh thì thầm Thánh Giá em
Ta thì thầm trong nhau
Sống tử tế chết tử tế
Vẫn Phục Sinh Phục Sinh
Dù sau ngày tận thế.
7.1.2010