VĂN HỌC MIỀN NAM 1954-1975 (31): Mù khơi (2)

Thanh Tâm Tuyền

8.
Nửa đêm mưa thình lình. Tôi choàng thức khỏi cơn mơ. Gian phòng nhỏ kín quây bằng thứ tôn men bạc không hấp nhiệt giống như một cabin tầu biển lênh đênh trên giông bão. Mưa vã dập cuồng bạo dữ dằn vào các vách nhà và gió lăn lộn trên các từng cây xa. Nước đổ ào như thác lũ tưởng chừng đã cuốn trôi các ngọn đồi khô và ngôi nhà rộng trong đêm rung rinh, có lẽ lênh láng ướt mèm. Tôi chập chờn tưởng còn trơ trọi một mình giữa chốn này. Không còn gì khác ngoài sự vỗ về mơn trớn trên da thịt đang căng nở dịu dàng và hơi thở rất khẽ của chính tôi nhưng không hề bị lẫn nhoà trong các tiếng động rần rần vang trời đất.
Lâu lắm, hôm nay tôi mới còn giữ được nguyên vẹn một cơn mộng khi đã tỉnh. Tôi thường bị dìm sâu trong một giấc ngủ nghe chật những xô đẩy không hình tượng hay bị vùi dập trong từng chuỗi mộng tung liệng mình lăn lóc không ngừng nghỉ cho tới lúc thức dậy hoảng hốt chẳng còn ghi nhớ được gì. Những chuỗi mộng ở đâu ngoài thần trí, chụp tới, quật ném tôi như trái banh trong bàn tay trẻ nhỏ. Tôi vô giác hoàn toàn. Nhiều lúc quay nhìn, như người đi trong đêm nghe tiếng động sau lưng chỉ thấy bóng tối dày đặc.
Nhưng bây giờ tôi nằm nhớ được rành mạch mỗi chi tiết giấc mộng vừa qua. Trong đêm mưa lồng lộng bủa vây, tôi mang soi rất lâu mỗi hình ảnh đã gặp, như người thợ chụp hình tôi chăm chú tô điểm những bóng mờ, những nét đậm một cách say mê. Giấc mộng liên tục lớp lang như một câu chuyện nhưng lại do một kẻ hốt hoảng, thất thần kể.
Tôi thấy người đàn ông ấy, chính ông ta không thể lẫn với ai khác, đứng bên bờ sông. Chốn thật hoang dã. Ông đứng trên một chiếc thuyền tay bưng mặt. Trời đen kịt, thuyền bật một ngọn đuốc leo lét. Ngọn đuốc cháy không người cầm.
Tiếng chèo gỗ lộc cộc. Tóc người đàn ông xoả dài như tên phù thuỷ, mái tóc chuốt óng lạ lùng như của đàn bà, và khi người đàn ông buông thõng tay, múa máy như người điên, khuôn mặt hiện lồ lộ trong bóng lửa là một người đàn bà. Tiếng gọi rỡn óc vang một dải sông dài.
Và mưa to đổ trắng xoá buổi sáng. Buổi sáng ngập ngừng chưa muốn lên của một ngày thật xa vời. Tôi chạy đuổi theo bóng người mập mờ xa khuất như hiệu còi tàu rúc văng vẳng, bóng người không rõ đàn ông đàn bà. Tôi ngã chúi, xây xát mình mẩy vật lộn với kẻ thù địch. Cuộc vật lộn im lìm như không như một trò đùa ngơ ngác. Tôi nhìn thấy Hằng và hỏi: Hằng đấy ư? Em đấy ư? Em có biết anh là ai không? Hằng khóc vùi, khóc điếng hồn và tôi giận dữ vô kể. Tôi gào to hơn người đàn bà. Rồi tôi gào không còn tiếng, rớt rãi lòng thòng như con chó dại.
Cuối cùng tôi cũng thấy tôi khóc, khóc mùi mẫn như người đàn bà. Lúc ấy rõ ràng tôi nghe tôi khóc thành thật và tôi cố vùng thoát khỏi giấc mộng, tỉnh tảo trong khoảnh khắc để kiểm chứng, nhưng đó chỉ là những nhịp đẩy dồn ức ức trong ngực mà thôi. Tôi sụp xuống ngay sau đó vào giấc ngủ và mộng nối tiếp tức thì như không hề bị ngắt quãng. Tôi khoẻ êm ái hơn một mình. Không còn ai ở cạnh.
Người đàn ông lững thững từ trên thang lầu xuống và gặp người ăn mày ngủ cong queo dưới chân thang trong ngõ hẻm chung của một dãy phố lầu. Ông cúi xuống chuyện trò với gã ăn mày bẩn thỉu, cầm cái ống lon của gã gõ loong coong lên tường. Ông hỏi tôi: “Con thấy không?”
Tôi hỏi lại: “Thấy gì?” Ông nhặt cái nón nỉ dưới đất chùm lên đầu như anh hàng phở, bước ra hè phố. Tôi cùng đi với ông trong một buổi chiều đông lúc nắng chưa tắt. Chúng tôi đi hoài và không ai nói. Tôi nghe thấy tiếng người gọi từ bên đường: “Anh Trường, anh Trường…”
Tôi giới thiệu với ông: “Đây là Xuân Hồng, ông nhớ không?” Ông nói: “Hồng hả, tôi biết…” Và đó là Hồng. Hồng xanh mướt như tàu lá. Ông giữ mặt Hồng và hôn. Nàng nhìn tôi bằng đôi mắt gian giảo. Tôi hỏi ông biết ai đó không?… Ông không đáp, cắm cúi đi nhanh hơn. Tôi theo bén gót hỏi ông đi đâu thế?
Người đàn ông dòm tôi, mặt mũi khó chịu: “Anh kỳ khôi quá, không chịu thấu…” Tôi cười chọc giận nhăn nhó khả ố. Ông lẩn nhanh vào đám đông chen chúc xô chạy rầm rập không duyên cớ. Trong khi tôi chạy lung tung len lách và la vang: “Ông chết rồi, ông biết không… ông chết rồi…” Tôi bị xô té sấp té ngửa. Đám đông ùa tràn xéo đạp trên mình. Tôi vẫn lăn trở tức nghẹn họng, vùng vẫy và không nghe tiếng gọi: “Anh Phúc, anh Phúc… Trường… Trường…” Xong một lúc tôi nghe mình lềnh bềnh trôi dật dờ trên một dòng sông mưa ngát những hương bay.
Lúc ấy mưa đổ bên ngoài, vọng sâu trong giấc thiếp, chuyển trong vòm nhịp phủ kín những mơ màng lặng lẽ. Tôi nghe như bầy lá dài khua đọng miên man, lả tả trên sân vắng của ngôi nhà cũ một thời đầy hoang lạnh mà tôi thấy mình trở về đi lại nơi đó. Tôi trở về nhìn cảnh tượng khác xưa biết bao nhiêu hiện trong nắng quái bàng hoàng.
Dường như tôi vừa trải qua cuộc hành trình, tôi mệt nhọc buồn bã. Tôi bước theo lối mòn ra đồng, ở đó lỗ huyệt đang lấp. Đứng vây quanh nấm mộ, những người lạ chưa từng gặp. Tôi đứng bên gốc tre ngắm cảnh tượng, không nghe một tiếng khóc. Ông ta chết im lìm như tiếng tù và khuất tắt trong buổi chiều nhạt, mênh mông.
Người đàn bà kiềm diễm, không hề bị tuổi tác tàn phá, trang điểm diêm dúa như bộ mặt sân khấu, trong một vai đào thương, mắt đẫm lệ tiến đến phía tôi hỏi: “Sao anh không đến dự?” Chúng tôi quay về lối cũ, trở về nhà. Tôi bảo: “Thưa bà, ông đã chết… cuối cùng ông đã chết…” Người đàn bà rút khăn tay hỉ mũi: “Anh thấy, dù thế nào, tôi không bao giờ quên…” Tôi nói: “Tôi sợ bà không hay tin…” Chúng tôi im lặng rất lâu không còn gì để nói với nhau nữa.
Tôi hỏi: “Thưa bà, bà vẫn mạnh khoẻ?” Người đàn bà cười buồn: “Dạo này, tôi hay bị mệt bất thường. Còn anh?” Tôi không đáp, bước nhanh hơn, đẩy cửa rào. Chúng tôi bước vào trong nhưng tôi nhận ra tôi đã vào lầm. Đây không phải là ngôi nhà của tôi. Chúng tôi đi thẳng vào vườn sau, rẽ sang vườn bên… Chúng tôi đi qua suốt mấy khu vườn mà vẫn không tìm thấy vườn nhà. Một hồi chúng tôi bỗng thấy lạc vào trong thị trấn nghèo nàn. Tôi hỏi: “Bà có biết ông ngụ ở đâu không?” Người đàn bà đáp: “Tôi làm sao biết… ông là người phi thường… đàn bà như tôi chỉ sống bình thường, tôi không thể theo nổi ông, ông hiểu cho tôi”. Tôi cười dài nho nhỏ, đau thốn trong ngực: “Tôi hiểu hết chớ… có cái gì mà tôi không hiểu…” Mưa đổ hiu hắt trên đường phố lầy lội. Tôi đứng nép vào một mái hiên, ngẩng nhìn trời. Trời mờ ảo như gương mặt của người đứng bên.
Tôi hỏi: “Bà có nghĩ ông thật là phi thường không? Hay bà chỉ nói thế thôi…” Người đàn bà ngửa mặt ướt mèm tội nghiệp. Tôi chỉ vào cánh cửa đóng kín sau lưng: “Ông ấy ở trong này… ông ấy đánh lừa bà, ông ấy không chết đâu, tôi biết…” Người đàn bà vụt biến đâu. Tôi còn một mình nhìn mưa thốc, dưới mái hiên hẹp…
Trong kẹt góc của thần trí chưa bị dìu ngập vọng tới những ý nghĩ âm vang bình thản: đó là thứ complexe rẻ tiền, vung vãi… mày có nó trước hay mày lấy nó trong sách nhét vào đầu óc… trước khi thức vì những lay động ù choáng bao bọc.
Tôi còn nằm lâu hồi nữa, biết mình khó tìm gặp giấc ngủ đã mất. Tôi mò mẫm trong bóng tối kín ra ngoài phòng khách, ngồi trong chiếc ghế bành ẩn một góc làm quen với cảnh tượng khuất chìm sau màn đen dầy khít, đám mưa lê thê sẽ có thể kéo dài trong ngày.
Trong nhiều ngày, tôi sẽ bị cầm chân ở đây, sẽ phải chạm mặt với những kẻ không mấy ưa thích. Tôi nghe thoáng vài tiếng động mập mờ quanh gian phòng thật rộng. Có lẽ một người cũng thức dậy trong đêm, một người nào cũng không ngủ yên, không sao nằm trong buồng riêng. Tôi cố dỏng tai xuyên qua cơn náo động của đám mưa dữ dội lắng nghe xem còn không tiếng máy điện nổ dưới nhà ngang.
Trong một lúc mưa thoắt lui xa nhưng gió còn lộng chập chùng. Tiếng nước chảy vẳng gần như một con suối tuôn tràn. Tôi nghe qua sự lãng bỏ của tâm thần chênh chao như cỏ rạp dưới luồng nước mạnh những tiếng thì thào quanh quẩn. Bóng tối lãng nhạt, lung linh vì những tiếng động khuất chìm và giọng người nổi trôi nồng nàn.
“Anh, anh vẫn còn đấy ư…”
“Làm sao anh chết được…”
“Tại sao anh không nói gì với em hết vậy?”
“Anh nói gì… Gần em, anh không biết nói gì”.
“Anh ở đâu?”
“Thì anh đang ở đây”.
“Không, em muốn hỏi hiện giờ anh ở đâu? Nếu em xuống Sài Gòn, em sẽ tìm anh ở đâu? Tại sao anh cứ dấu chỗ ở với em? Em không thích mỗi một lần… em phải chờ đợi anh ở một nơi…”
“Anh giữ cho em”.
“Không, anh giữ cho anh… Em không có cái gì phải giữ…”
“Đừng… đừng… đừng điên cái đầu… Dù sao…”
“Em muốn được điên. Anh không thích điên sao?”
“Anh còn nhiều việc… phải làm…”
“Lúc nào… anh cũng nhiều việc…”
“Anh nhiều việc thật…”
“Em biết anh bận việc… Nhưng còn tình yêu của chúng mình…”
Người đàn ông bật cười khẽ nhưng tiếng cười bị bịt gắn. Sự nín lặng xô dồn những quấn quýt tràn ngập những nhịp thở ngắn của đôi tình nhân. Tôi ngồi cứng trong ghế bành như bị chôn chặt ở đấy.
“Suỵt…”
“Em không sợ bất cứ sự gì…”
“Chắc không?”
“Anh có muốn em la lên không? Em la cho mà xem…”
“Hystérique. Tu es hystérique…”
“Anh sợ…”
“Có lẽ”.
“Anh sợ gì?”
“Anh sợ cho em”.
“Không, anh sợ”.
“Thì anh sợ…”
“Anh sợ gì? Sợ em?”
“Có lẽ”.
“Nhưng anh nhớ anh không thể nào bỏ em… Anh mà bỏ em, em giết chết…”
“Đừng đùa… Anh không thích đùa…”
“Anh sợ… Em không đùa…”
“Anh cũng không đùa…”
“Anh giận em đấy à?”
Tôi nhướng rảo mắt khắp phòng, nhận dần được một số hình thù các đồ vật nhưng không thấy bóng người. Có lẽ đôi tình nhân nằm trong chiếc sofa lưng quay chếch về hướng tôi.
“Cưng… cưng ơi”.
“Thôi vuốt giận, cưng”.
“Em có biết anh đang mệt lắm không?”
“Tại sao cưng mệt?”
“Anh nhức óc vì em”.
“Thôi, em xin lỗi”.
“Em xin lỗi xong rồi em lại tái diễn…”
“Em xin lỗi. Nhưng em yêu anh… Anh không yêu em sao?”
“Yêu… yêu… Em bằng lòng chưa?”
“Anh không yêu em”.
“Nếu em thích thế…”
“Anh nói gì lạ… Anh…”
Mưa lại từ những rừng cây và sau các ngọn đồi chạy ùa tới, ầm ĩ một cách tẻ nhạt. Những đợt mưa dội mạnh mẽ, có lẽ còn hơn trước nhưng tôi chỉ nghe ồn sự buồn bã buông tung trong không gian. Tôi cảm rõ trời như sẽ chỉ sáng đến một độ rồi thôi và ngày sẽ kéo dài mãi trong màu đen lúc này.
Tôi không còn nghe lọt những lời trao đổi nhấm nhẳng của đôi tình nhân, lẩn chìm trong từng hồi ào ạt. Rồi tôi quên bẵng hẳn sự hiện diện của họ trong cùng một nơi với tôi. Tôi bó gối trong ghế bỏ mặc những vũng tối ngậm gió trôi dạt vào đầu óc trống.
Người đàn bà thốt kêu tục tĩu. Tôi giật mình ớn lạnh. Rõ ràng đôi tình nhân đang ân ái. Tôi bị chóng mặt, đầu bừng bừng, phải nín hơi, nghe mình như chiếc thùng trống rỗng khua vang tiếng chầy đập. Người đàn bà rên lảm nhảm, trong khi người đàn ông rít khẽ: Im, im…
Tôi muốn đứng lên, trở vào phòng riêng nhưng như thế tôi sẽ phải vòng qua trước ghế có hai người. Và tôi bị xem phải thu hình kín tiếng, cố giữ như câm điếc, vô tình đóng vai đồng loã.
Người ta bật quẹt châm thuốc. Ánh quẹt soi một vài giây những bóng đen méo mó trên vách. Tôi hy vọng sẽ bị phát giác và tôi sẽ thản nhiên rời chỗ thoát khỏi cảnh kỳ cục.
“Em biết không? Mỗi lần… anh đều buồn lạ…”
“Anh không bằng lòng…”
“Không… Anh buồn, cũng không hiểu sao”.
“Tại mình không được tự do… Em sẵn sàng…”
“Không phải thế… Anh thấy như…”
“Em chỉ thấy ở gần anh, em không nghĩ đến gì khác. Anh không thế được sao?”
“Anh thấy như…”
“Anh chán”.
“Không… Anh không biết diễn tả thế nào. Em, em là một cái vực…”
“Còn anh?”
Mưa đã ngớt. Không khí se lạnh trong gió luồn qua các khe hở của ván cây. Miệng tôi nhạt nhẽo, thèm hơi thuốc. Tôi tính tiến tới sau chiếc ghế dài nói bằng giọng trêu chọc, như buổi tối: “Cho tôi xin điếu thuốc đi… tôi giải thích hộ anh cho… Après des cochonneries, des saloperies… Ça, c’est catho”. Nhưng tôi không nỡ, quả thật tôi không nỡ.
Người đàn ông ấy nghĩ cũng tội nghiệp, không thoát khỏi những huyền hoặc muôn mặt của một cảm xúc đơn giản, không thoát nổi cái úp chụp của một vài phút giây tuyệt vời gây những ảo giác triền miên về vĩnh viễn… Người đàn ông ấy… Tôi không nỡ…
Buổi sáng ủ dột trong cơn mưa chất nặng rình rập trút đổ chưa biết lúc nào. Ánh ngày lờ lững bẽ bàng đậu trên đồ đạc, trên các phiến gỗ xẫm mầu véc ni của sàn vách lấp loáng ánh điện nhoà nhạt bật sớm.
Bữa điểm tâm dọn trên bàn ăn dài thành phần riêng biệt bày sẵn, đợi khách. Hồng đã ngồi một mình ở đầu bàn, chăm chú đọc một tập vở học trò chi chít những chữ mực. Chúng tôi trao đổi vài câu thăm hỏi thường tình. Hồng vẫn cắm cúi theo đuổi công việc riêng, nét mặt lặng trang.
Tôi ngồi xuống đối diện với Hồng, mở phích nước sôi để sẵn pha cà phê vào tích, đẩy đến mặt người bạn gái. Tôi bảo ai ra trước ăn trước, ai ra sau ăn sau, tôi đói ngấu. Hồng nhấm nháp cà phê không chú ý. Một lát, Khả ra đính nụ cười hết sức lơ ngơ. Vợ Khả xuất hiện trang điểm cẩn thận, mặc bộ áo đầm trắng ngắn vẻ nhởn nhơ của người đàn bà không chút bận tâm lo nghĩ. Lúc tôi đã gần xong bữa ăn sáng, khách khứa vào bàn đông đủ và Hồng cũng đọc hết tập vở.
Trong câu chuyện rời rạc tẻ nhạt như bầu trời chật những đám mây khói bên ngoài. Vợ Khả săn sóc từng khách mời, hết sức bặt thiệp, cố gây bầu không khí linh hoạt. Khả theo dõi vợ bằng đôi mắt bình thản bao dung.
Người đàn ông tên Bảo ngồi cạnh tôi. Hắn nói chuyện với Hồng về tập vở nàng đọc. Đó là một trong những tập vở của người đã chết để lại cho Bảo, Bảo mang theo sát bên mình và đã đưa Hồng mượn từ buổi tối. Suốt đêm, Hồng đã thức đọc. Bên phía Hồng, ba người đàn bà nữa đang bàn tán về mùa nắng Sài Gòn, sự lợi hại của máy điều hoà không khí mới được nhập cảng. Một trong ba người mặc chiếc áo dài khoét cổ. Một người đàn ông phốp pháp ăn uống nhồm nhoàm, chốc chốc phát những nhịp cười hể hả yêu đời. Khả đã giới thiệu hắn như một chính khách chờ thời trông nom khai thác một xưởng cưa, hắn có liên lạc mật thiết với một lãnh tụ lưu vong nổi danh. Một người đàn ông khác lúc nào cũng tủm tủm ít nói, hay bị phụ nữ trêu cợt. Hắn đối đáp bình thường nhưng ánh mắt chiếu vào đám phụ nữ một cách bệnh hoạn. Người đàn ông thứ ba, tôi nhớ vẫn thường gặp luôn ở những chốn hay lui tới nhưng không quen. Người ta đồn hắn hợp tác với sở nghiên cứu chính trị. Hắn là người cái gì cũng biết chẳng rõ đúng hay sai, nói thao thao về mọi chuyện, nhìn thấy mọi khúc nổi, ẩn tình. Người hắn gầy gò hom hem với chòm râu mọc dưới cằm, mắt lồi như hai con ốc.
Tôi bảo với Hồng và Khả: Tôi phải về Sài Gòn bữa nay. Thật sự tôi chưa biết đi đâu nhưng tôi không thể ở lại trong vũng lầy nhầy như mặt sân đất. Khả nói: “Moa sẽ đưa toa ra phố”. Tôi rời bàn trở về phòng riêng. Hồng hỏi: “Anh về Sài Gòn thật? Anh nhất định trốn…” Tôi cười: “Tôi trốn thì tôi trốn, biết làm sao…” Trong hành lang, tôi còn nghe vẳng giọng cười ôn tồn của Khả. Tôi nằm dài trên giường chờ đợi. Gian phòng bít bùng khó chịu. Khả bước vào phòng, ghé ngồi lên mép giường, hỏi tôi:
“Cậu nhất định về đấy hả?”
Khả trở về phòng riêng. Tôi vòng lối sau xuống sân ngồi đợi trước trên xe díp. Hồng xuất hiện đột ngột hỏi một câu thừa: “Anh đi đâu thế?” Tôi chào nàng lần nữa nói về Sài Gòn. Hồng tiến gần thành xe định nói xong lại thôi. Tôi quả thật không nghĩ đến việc khơi mào bất cứ chuyện gì lúc này. Tôi châm thuốc hút, dòm lảng lên ngọn đồi mà Hồng và tôi đã đến, thấp bé trong buổi sáng ngầu đục. Phía chân trời, mưa mù mịt đang chạy tới. Khả bước xuống sân chụp chiếc mũ da lưỡi trai trông lạ lẫm.
Lúc xe rồ máy chạy, Hồng cười bảo Khả bằng giọng vui đùa:
“Anh đưa anh Phúc đi trốn đấy hả?”
“Vâng. Tôi trốn. Gửi lời chị chào các bà…”
“Anh yên chí. Tôi sẽ chụp được anh dưới Sài Gòn”.
“Khó lắm… khó lắm… Chị Hồng ơi…”
Xe chạy chậm trên đường dính lép nhép. Trời trĩu buồn trên những rừng cây sũng nước, Khả bám tay ôm vô lăng, lái thận trọng, mặt lầm lì u ám.
“Tối hôm qua tôi vừa nói với cậu xong nhỉ… Đời tịch mịch lặng lẽ… như nước trôi xuôi. Tôi không chịu cái đầu trục trặc của cậu”.
Nhưng lúc về phòng thì tôi tự hỏi: Tại sao lại thế? Có thật tôi đểu giả đến cái mức ấy… Sự đau đớn ngấm dần rõ ràng khuấy động tôi không ngủ… Buổi sáng, lúc trong bữa ăn, trong một vài giây thoáng, lúc tôi cầm con dao, tôi lóe thấy tôi có thể đứng lên thanh thản tiến đến sau lưng ghế đâm một nhát vào sau lưng nó, rồi bình tĩnh tiến tiếp “en”… Cũng không sao… không hận thù… Thêm một hành động hay bớt một hành động, đời sống có thay đổi gì khác… Vậy tại sao mình lại bớt hay thêm?
Bớt hay thêm sự vô định vẫn trơ trơ ra đấy thôi phải không? Hành động nào cũng có đủ những lý lẽ động cơ ngang nhau cả… làm gì có thứ acte gratuit… tôi hoàn toàn tàn nhạt… Cậu hiểu chứ… hoàn toàn bấp bênh… Tôi điên, điên tỉnh táo vô chừng… Tôi để nguyên mọi sự và tôi đùa rỡn, tôi sẽ thêm hay bớt… tôi đợi một cái gì mù tối đẩy tôi thêm hay bớt… làm sao có nổi sự mù tối ấy… Đúng, “en” nhìn tôi đúng, tôi raté. Tôi điên… điên thật… điên với một cái mặt nạ bình thản…
Xe chúi vào trong trận mưa dầy nặng, chậm thêm và ngừng hẳn. Khả kéo bạt che chỗ ngồi, xong châm thuốc hút, mở pha. Cây quạt nước trên kính hư. Mầu mưa trắng xoá trong thứ ánh sáng thẫm tối lờ mờ những khối cây đen rung động ào ào.
“Đành ngồi đây chơi. Mưa này không thể đi được. Ngày thường thì chẳng sao nhưng hôm nay lỡ chẳng may xe lủi xuống hố, có bề nào người ta lại bảo là mình có ý định tự tử… tự tử cũng chẳng sao… phải không? Cái gì cũng biện minh được cả và rốt cuộc cũng chẳng thể biện minh được. Mà sao cứ tìm cách biện minh cơ chứ?
“…Đời đáng chán biết thôi là đủ… Sự chán đời xin nhủ lại tri âm… Nên chăng nghĩ lại kẻo lầm… Cậu có thấy Tản Đà tuyệt không? Cái câu chuyện đời đáng chan hay không đáng chán chỉ có thể “cất chén quỳnh riêng hỏi bạn tri âm“. Chỉ có thể “riêng hỏi bạn tri âm” thôi và khi đã riêng hỏi với nhau thì, câu trả lời “biết thôi là đủ” là nhất… Biết thôi là đủ… Thứ Camus thấm tháp vào đâu… Cái gì mà còn phải tưởng tượng là mình sung sướng, sung sướng là cái quái gì biết là đủ… nhất… Ngẫm nghĩ mà xem…”
Khung cảnh giam hãm dật dờ trở thành một thế giới mông lung, không còn gì nơi đây, ngoài khoảnh khắc ngẫu nhiên đầy ắp và hun hút, khoảnh khắc trôi nổi giữa mịt mù như hòn đảo giữa đại dương, khoảnh khắc ma tuý làm ngầy ngật tâm thần. Tôi bị xô đẩy cuốn trôi quay tròn như trong con xoáy nước.
Khả cho xe chạy. Đèn pha của chiếc xe díp không đục thủng nổi màn mưa. Ánh ngày như đang về chiều.
9.
“A, bông dua me sừ. Lâu quá không thấy ông chủ”.
Chú Tầu barman cười nhe răng vàng, cầm cái khăn lau thêm một lượt nửa mặt bàn kính còn sạch nguyên mới bày ra ngoài vỉa hè.
“Lâu quá phải không?”
“Mấy ông bạn hỏi thăm ông hoài… Dùng gì ông chủ?”
Tôi kêu tách cà phê, ngồi thoải mái trong chiếc ghế da cứng đặt trên thành gỗ, tựa vào vách tường thấp của hàng quán. Sau lưng, trong quầy rượu, chú barman tiếp tục lau chùi các chai rượu bày trên các kệ gỗ, mặt quầy thẫm đen. Mặt vỉa hè kẻ ô vuông nhỏ đã được quét sạch lá me rụng, các nút chai, giấy vụn gom thành đống trong luống đất quanh gốc cây me già xum xuê xanh ngắt trong mùa mưa. Cách mươi bước, người cảnh sát đứng dưới tấm biển sắt cấm xe hai bánh lưu thông trên con phố trải ngang trước mắt canh chừng hiệu đèn lưu thông bật chớp. Buổi sáng còn mới trên các chòm cây lá nhỏ lăn tăn như vẫy trời xa, trên bãi cỏ nghiêng dốc mướt mịn bên góc phố, trên mặt nhựa phố vắng xem nổi mờ sự ẩm ướt.
Bên kia đường là toà nhà cao nhiều tầng phô mầu xám không đổi theo thời tiết trên những mặt phẳng đứng gồ dẹp xen giữa những khuôn cửa rộng sau bao lơn bầy lơ thơ một hai chậu kiểng bé xíu. Một vài khuôn cửa mở thấy hiện khoảng trống mờ của phòng ở trên cao. Một người đàn bà đứng ngoài bao lơn hút thuốc lá ngắm phố. Các cửa hiệu dưới đường tủ gương bày hàng sạch boong chỉ mới có người bán qua lại bên trong. Trên vỉa hè chỗ tôi ngồi, những người đi chân né tránh dãy bàn của quán, lạng ra bìa hè, bọc vòng ngoài gốc me.
Tôi nhấm nháp tách cà phê lâu mươi lăm phút một mình dưới mái hiên như chờ đợi mà không chờ đợi ai hết. Bên phòng trà rộng của hàng quán, khách chốc chốc ra vào nhưng các bàn bày dưới mái hiên ngoài hè trước quán rượu vẫn trống trơn. Các khách quen chỗ này thường chín giờ mới bắt đầu kéo nhau tới và sẽ ngồi lại gần hết buổi sáng.
Tôi có thể gặp những mặt quen, quen phát ngấy, biết hoặc không biết nhau, khảo những chuyện quan trọng hay vụn vặt của thành phố này, nói tầm phào qua giờ. Tôi có thể quên khuấy dự tính của buổi sáng chẳng chút ngần ngại trong cảm giác mòn mỏi vui thú đôi lúc làm giật mình thảng thốt trong cay đắng nhờm lợm. Ở đây, tôi gặp những gương mặt phô diễn vẻ u ám nhợt nhạt phẳng lỳ bị ngày tháng mài gọt và ở kia là nơi tôi định tới, tôi cũng gặp những gương mặt bị bóp méo lệch lạc trong một vài phút thật thà hay cố tình giả trá trước một cái xác lặng lẽ hết nhăn nhó, nhưng vẫn không giấu nổi vẻ mệt mỏi suy nhược thất thần.
Người đàn ông thấp lùn tay đeo túi vải xanh, chùm chìa khoá rổn rảng, đứng lại trước quán sách báo vừa mở, cười cợt với cô chủ quán, lật xem một tờ tranh ảnh.
“Lâu quá anh”.
“Lâu quá”.
Hắn bước vào trong quán rượu, bắt tay chú barman, loay hoay mở khoá bàn banh điện. Tiếng máy chạy xập xẹ từng nhịp với dàn đèn bật tắt vui mắt. Hắn dốc hộc jeton, khoá máy, nhấn thử và mời tôi vào chơi, rồi ra đứng quầy đếm xía mấy cọc jeton tính tiền với quán rượu. Cái trò cô độc hút trong tâm trí tôi dai dẳng nhây nhưa như đỉa đói giống như ngày cũ.
“Anh biến đâu?”
Tôi giật thót mình như hụt chân suýt ngã. Chiếc bàn máy lắc mạnh điện tắt phụt. Hồng đứng ngoài hè, cạnh cái ghế tôi vừa ngồi, bụng tì áp vào thành tường thấp, lộ nửa thân.
Tôi nhìn khuôn mặt người bạn gái loáng thoáng như có mầu xanh của lá cây chiếu dưới mái tóc mới uốn lạ mắt. Vẻ ngoài của tôi bình thường nhưng riêng bên trong tôi biết tôi đang trải một cơn khủng hoảng ngấm ngầm dữ dội. Hai bàn tay tôi vươn nắm chặt thành bàn máy, cố nắm chặt nhưng những ngón tay thì rung lẩy bẩy như đuôi thằn lằn mới đứt.
Bỗng không đâu như thế, tôi tự dưng như bị xô ngã và tâm thần lay động xác xơ như tầu lá trước một cơn hoảng hốt vô lý. Tôi nín thở lặng lẽ cười theo người bạn, vẫn đứng im chờ. Tôi biết chỉ trong khoảnh khắc thôi cơn chấn động bất thường sẽ ngưng tuyệt, sẽ chỉ còn để lại những kẽ rách buồn thảm tối tăm.
“Làm gì nhìn tôi dữ thế?”
“Chị có cái đầu mới”.
“Lần thứ nhất, tôi thấy anh ngắm tôi đấy nhé”.
Tôi quay vào trong quầy trả tiền, đợi cho những âm vang cuối cùng trôi tắt hẳn. Lòng bàn tay vã đầy mồ hôi. Tôi thoáng nghĩ tới một khoảng thời gian phơi nắng trên giường bệnh. Bao nhiêu năm nay, tôi chưa ngã bệnh, tôi rùng mình ghê sợ cho cái cơ thể sao chưa mọt rỗng, cái cơ thể mù loà còn đưa đẩy hoài.
“Chị định đi đâu bây giờ đây?”
“Không đi đâu cả. Còn anh?”
“Chốc nữa kia. Bây giờ không gấp”.
“Tôi làm sao đưa chị nổi. Mình kiếm chỗ nào khác ngồi”.
“Tại sao không ngồi đây? Tôi thích ngồi đây”.
Hồng kéo ghế ngồi xuống, trong lúc một đám khách ồn ào kéo tới. Cái chợ vỉa hè của các tay rong chơi ngày tháng bắt đầu họp. Sự xuất hiện của Hồng như một nốt lạc gợi sự tò mò hay giả ngơ. Tôi bắt buộc phải tiếp Hồng.
“Anh biến đâu?”
Tôi làm bộ mải lo gọi tảng lờ không đáp.
“Anh biến đâu? Tôi để ý tìm anh mấy tháng sao không gặp. Anh cũng không lại trường mà…”
“Tôi không đến trường”.
“Anh chui vào đâu?”
“Rõ ràng tôi vẫn ở đây mà”.
“Tôi nói đùa mà anh trốn thật. Anh sợ tôi thật hả?”
“Chị nói chuyện gì cứ như công an hỏi cung. Tôi không phải là kẻ tội đồ của chị đâu nhé”.
Hồng cười vui vẻ hơi khác thường. Có lẽ nàng muốn xoá bỏ ở tôi cái kỷ niệm buổi nói chuyện trên đồn điền của Khả. Có lẽ nàng tưởng tôi vẫn còn bận tâm về buổi ấy. Tôi muốn bảo người bạn gái rằng chẳng còn gì nữa cả. Tôi không thích cứ phải nhắc nhở những chuyện đã qua. Hồng lại nhắc câu hỏi đầu tiên: “Anh biến đâu?” Tôi bỗng thấy tôi có thể nói với Hồng một vài điều, cũng là mở thoát cho nàng mối ám ảnh nếu có.
“Tôi đang viết một quyển tiểu thuyết. Có lạ không?”
“Một quyển tiểu thuyết, không có gì lạ cả”.
“Chị làm tôi cụt hứng”.
“Anh tức không?”
“Tức chứ. Vì chị là người đầu tiên tôi mang chuyện này ra nói”.
Trong quán, người ta đang vây bàn banh điện mở cuộc đánh cá tài nghệ. Cuộc huyên náo trong buổi sáng đang dần thấm mệt giữa ánh nắng lọc. Hồng ngó đám người lớn trửng rỡn, tia mặt soi mói. Tôi tưởng Hồng dò xét chính tôi, không phải những kẻ lạ mặt ở trong.
Tôi không thích tia mắt ấy chút nào. Hồng hỏi về trò chơi, tôi giải thích cho nàng rõ và hỏi: “Chị cũng có thể chơi được”. Hồng tìm lại được sự hóm hỉnh: “Tôi biết anh định nói gì… Anh vẫn không chừa cái tật thích xỏ tôi”. Tôi trả tiền và đứng lên trước.
“Tại sao anh lại nói với tôi đầu tiên?”
“Chuyện gì?”
“Chuyện về quyển tiểu thuyết ấy…”
“À, quyển tiểu thuyết. Vì chị là người tôi gặp đầu tiên. Chị tức không?”
Hồng phì cười, đứng dừng trên vỉa hè đợi sang đường, nghiêng nhìn tôi. Đằng sau chúng tôi, hai ba cô cậu học trò tíu tít cãi nhau về một câu thơ dịch. Họ vượt qua mặt chúng tôi lúc bước xuống đường, tà áo bay phất. Tôi thấy bằng lòng về buổi sáng với Hồng, buổi sáng này để nghe chuyện một câu thơ và nói chuyện về một quyển tiểu thuyết.
“Giản dị thế thôi? Tôi cứ tưởng quyển tiểu thuyết có liên quan đến tôi chứ”.
“Sao lại liên quan đến chị? Mà chị muốn thì nó sẽ liên quan, cũng chẳng sao”.
“Tôi muốn? Không tôi không muốn liên quan. Anh để tôi ra ngoài”.
“Chị sợ rồi?”
“Không sợ, nhưng không thích. Thôi anh thử nói tôi nghe xem nào”.
Tôi dừng chân, móc thuốc châm hút để suy nghĩ. Nhưng điều tôi tính nói với Hồng lúc còn ngồi ở hàng quán đâu mất. Tôi đang cố nhớ, nhưng những sự sẽ nẩy ra đây tôi biết là những điều khác. Nếu tôi lại gặp Hồng một lúc khác nữa tôi sẽ lại nói những điều khác nữa. Quyển tiểu thuyết lúc nào cũng xong, cũng bắt đầu ở trong đầu tôi thôi. Vì thế tôi không sao viết nổi nó chăng, hay tôi sẽ viết hoài không khi nào dứt được.
“Quyển tiểu thuyết tôi định viết… Nhưng trước tiên tôi phải nói cho chị nghe cái nguyên do đã khiến cho tôi có ý định viết quyển tiểu thuyết này đã… Chị lại đã… biết cả tôi nói dối, đóng kịch nữa. Mà thôi bỏ qua chuyện ấy đi. Tôi chưa hề bao giờ có ý định làm nhà văn cả, ngay lúc này nữa. Mặc dầu tôi đã có nguyên một quyển tiểu thuyết trong đầu tôi này này. Sở dĩ tôi có cái ý nghĩ viết một quyển tiểu thuyết là vì theo lời yêu cầu của một người”.
“Ai? Đàn ông hay đàn bà?”
“Đàn bà. Chị không biết đâu”.
“Thân hay sơ?”
“Gọi là thân cũng được. Gọi là sơ cũng được”.
“Vậy là người yêu của anh chứ gì?”
“Chị làm tôi buồn cười quá. Đừng chọc tôi cười, cười là tôi quên ngang chuyện mất…”
“Thôi được. Anh nói đi”.
Chúng tôi đã qua hết đoạn vỉa hè dọc theo bên công viên nằm cao. Trong công viên, một chị người làm dắt con chó xù thấp bé quần trên bãi cỏ, dưới vòm tò vò gỗ đan, nước sơn xanh đỏ đã phai, trên băng đá người đàn ông chăm chú đọc báo. Mấy cô cậu học sinh đứng tán gẫu trước thư viện đợi giờ mở cửa.
“Tôi có một quyển tiểu thuyết…”
Tôi dứt ngang lúng túng không sao tiếp lời. Hồng có vẻ sốt ruột: “Biết rồi sao nữa? Một quyển tiểu thuyết, sao nữa? Mọi ý tưởng bay tản như đàn chim sẻ trong sân nghe động. Một quyển tiểu thuyết, một câu thơ… cũng chỉ là một cái cớ bẻ quặt những giây phút đang tới vào miền hoang vu lánh khuất. Những giây phút sống treo ngơ ngác”.
“Tôi chưa biết phải viết quyển tiểu thuyết của tôi như thế nào… Đại khái một người đàn bà có một cuộc đời muốn nhờ tôi kể lại. Cô ta nghĩ rằng cuộc đời của cô từng trải là một cuộc đời khá éo le, nhiều tình tiết có thể làm cho kẻ khác say mê cảm động. Cuộc đời từ buổi ấu thơ cho đến… Cái khó là ở chỗ ấy. Cho đến lúc nào? Tôi không biết phải ngừng chỗ nào cả… Rồi tôi quay trở lại tôi không biết nên bắt đầu từ chỗ nào. Bắt đầu từ chỗ nào vẫn cứ phải trở lui như thường. Không biết chỗ bắt đầu, không biết chỗ kết thúc, thành thử bất cứ lúc nào tôi bắt đầu và chẳng bao giờ tôi muốn kết thúc cả. Rốt cuộc loay hoay, tôi có mà chưa có. Tôi không sao viết…”
“Cứ bắt đầu đại rồi kết thúc đại, có sao đâu? Anh không phải nhà văn thì cần gì, loay hoay làm gì cho mệt”.
“Nghiêm trọng lắm chớ, chị không biết. Giá tôi là nhà văn thì tôi có nghề. Tôi sẽ biết phải bắt đầu như thế nào, kết thúc như thế nào, khốn nỗi, tôi không phải mà tôi cũng không thích nên nó mới buồn cười. Mỗi lúc trong đầu tôi, cái dự tính nó tụ rồi tán. Nó tán rồi tụ.
Mỗi lần nó tụ, tôi lạc vào cái cõi phân tán hết bản ngã mà tôi thèm muốn, mỗi lần nó tán, tôi rớt trụ vào trong cái bản ngã trơ trẽn. Tôi thèm hoài cái lúc tụ, tôi muốn được mãi những lúc ấy và tôi biết như thế không thể nào được…”
“Như thế thì anh có nhiều quyển tiểu thuyết”.
“Nhiều quyển tiểu thuyết thì tôi thành nhà văn”.
“Thành nhà văn cũng được có sao?”
“Tôi chưa nghĩ đến chỗ ấy… Nhưng tôi sợ cái gì thành thói quen ghê lắm”.
Vô tình chúng tôi đã bước sang con phố trước bệnh viện nơi tôi định đến đưa đám táng của Phú. Tôi nhìn đồng hồ đã hơn chín giờ. Đám táng có lẽ đã đi khỏi.
“Anh là tay giỏi nguỵ biện lắm. Nhưng điều chính anh vẫn chưa nói gì cho tôi biết hết”.
“Điều chính, điều nào là điều chính mà chị muốn biết”.
“Vẫn chỉ là quyển tiểu thuyết của anh thôi. Người đàn bà nhờ anh viết kể đời của… cô hay bà, tôi không biết? Cuộc đời ấy như thế nào?”
“Cuộc đời ấy như thế nào, điều ấy đâu có gì gọi là quan trọng”.
“Điều gì mới quan trọng?”
“Điều chính… Chị thông minh kinh khủng. Điều chính là câu chị hỏi tôi suốt từ sáng tôi không trả lời là tôi biến đâu. Bây giờ tôi trả lời đây: Tôi sống chung với người đàn bà ấy mấy tháng nay… Đó, đó, quyển tiểu thuyết đó. Có phải chị muốn biết thế chứ gì? Tôi sống chung với một người đàn bà. Chị có ngạc nhiên không? Một người đàn bà muốn trở thành một nhân vật tiểu thuyết. Đại khái thế”.
“Bây giờ hình như tôi hiểu anh… Anh làm cái gì cũng được tuốt”.
“Tại sao thế chị Hồng”.
Hồng ngước mắt, phớt thoáng trên mặt tôi, rợn những dao động mơ hồ của một ý chưa hiển hiện sáng tỏ. Trên áo người bạn gái, mầu nắng sáng lóe qua đám lá rơi rơi lấp loáng, Hồng như đang theo dõi những tia nắng chuyển động đậu đáp vào mình.
“Anh thực có ngây thơ không?”
“Tôi chắc là không. Chị nghĩ là tôi ngây thơ à?”
“Không… nhưng mà…”
Trên những tầng hành lang dài, vài bệnh nhân chậm chạp qua lại, ngồi trên ghế bất động. Ngoài vườn, những con đường chạy giữa những bờ cỏ, luống bụi cắt xén kỹ lưỡng. Băng đá trống phơi nhìn ra ngoài. Tôi trông xuống con đường dốc nhỏ trước cổng vào nhà thương, bờ sông hút sáng trong phía dưới. Trước mặt chúng tôi, trên cuối đỉnh vòm cây dựng cái mặt tiền thâm nghiêm u uất của một tu viện trong bờ tường cao.
“Anh Phúc này”.
“Chị lầm rồi. Cái tên ấy bỏ rồi. Bây giờ tôi là Phong, Huy Phong”.
Tôi cười phá loãng bầu không khí nghiêm chỉnh hờ hững và bước sát chạm vào cánh tay người bạn gái một cách thân mật. Hồng vẫn lặng lẽ theo đuổi những ý nghĩ riêng. Tôi bắt gặp ở người bạn gái sự mềm mại chùng buông khác thường trái với tính quen thủ thế của nàng.
“Tôi bậy… Tôi chỉ mải nói chuyện của mình không thôi. Còn chị thế nào? Chị kiếm tôi chắc là phải có việc gì phải không?”
10.
Hồng tỉnh giấc đăm chiêu, nàng như tự phóng mình tới trước những ý nghĩ đột ngột của mình. Nàng vuốt lọn tóc rơi tưởng tượng trên trán, sóng bước kề vai tôi, không giữ một khoảng cách nào.
“Chuyện tôi định nói với anh thì nhiều lắm… Nhưng bây giờ anh bận đi đâu đã?”
“Tôi định đi đưa đám Phú”.
“Phú nào? Có phải Phú…? À, tôi có đọc thấy trên báo. Tôi tưởng chôn rồi đâu biết hôm nay”.
“Nhưng có lẽ giờ này đám ma đã đi rồi”.
“Nếu cần, mình có thể nhảy tắc xi đuổi theo”.
“Cũng chẳng cần”.
Chúng tôi dừng chân bên góc đường dẫn tới nhà xác của bệnh viện. Hồng tiếp tục bước về phía nhà xác vắng hoe. Chúng tôi nhìn cái cổng sắt xám nhiều chỗ hoen rỉ.
“Bữa nay, anh mời tôi đi ăn cơm trưa đi. Đồng ý không? Anh có bắt buộc phải về với nhân vật tiểu thuyết của anh không? Từ giờ đến trưa cũng còn lâu. Tốt hơn là mình chạy theo đám Phú, chứ chẳng lẽ cứ đi lêu bêu đợi giờ ăn sao? Anh nghĩ sao? Tôi bắt cóc anh một buổi được không?”
“Hân hạnh. Chị bắt cóc tôi cả ngày cũng được. Đừng bắt cóc tôi cả đời là được rồi”.
“Lỡ thì sao?”
“Không thể lỡ được”.
“Anh đừng tưởng bở nhé… Tôi còn tỉnh lắm. Anh yên chí đi”.
Hồng vẫy tắc xi, tự mở cửa xe trèo lên. Tôi còn đứng dưới đường trước cánh cửa mở, nhìn vào trong, cười cợt. Tôi trông rõ nét mặt tưởng chừng đang bình tĩnh lắm của người đang nhào tới trong trận đấu đầy nghi hoặc.
Hồng nhìn trả, ánh mắt dịu dàng hiếm thấy. Tôi không muốn mất công đoán hiểu ý của nàng, chỉ biết trong buổi sáng đang đứng đậu tít trên cây hai bên đường, Hồng thay đổi rõ rệt. Cô gái già nghiêm nghị khắc khổ đã biến thành người phụ nữ chấp chới bất định”.
“Sáng nay chị đẹp lắm”.
“Cám ơn anh. Nhưng không phải anh khen xong để chạy chứ”.
Trên tắc xi, Hồng lại thu rút vào trong nín lặng. Tôi không dám phá khuấy người bạn gái, ngại những phản ứng bất thường làm như cuộc gặp gỡ đang hồi thú vị. Tôi nghĩ vơ vẩn đến cái chết đột ngột của Phú. Phú chết, Luce sẽ tự do. Tôi thử tưởng tượng nét mặt Luce theo sau quan tài của chồng nhưng không thấy gì rõ rệt.
“Anh Phú chết bất ngờ quá nhỉ? Anh biết Luce chứ? Dạo sau này, tôi nghe đồn Phú sống không chính thức với cô y tá của mình, còn Luce thì…”
Tôi gõ nhịp mấy ngón tay trên lưng ghế trống đằng trước, gục gặc đầu giữ thái độ lừng khừng.
“Tại sao thế?”
“Chị định hỏi về cái gì?”
“Tại sao các anh…? Tôi không hiểu tại sao các anh cứ không thể sống yên được? Anh biết chuyện vợ chồng Khả chứ?”
“Tôi hỏi chị sống có yên không đã nào?”
“Tôi muốn sống yên nhưng không được. Còn các anh thì khác, các anh không muốn… Các anh thích rắc rối phiền luỵ”.
“Trong ấy không có tôi nhé”.
Ngay từ cửa nghĩa trang, tôi đã trông thấy đám đông tụ tập ở một góc xa. Tôi đứng khựng lại, bỗng không muốn bước tới nữa.
Tôi thấy tất cả sự vô vị phi lý của cái ý muốn hồi sớm mai thức giấc tìm gặp những bè bạn cũ lâu ngày không thấy mặt. Hồng lơ đãng bước quá lên trước tôi trên con đường chính của nghĩa trang, đá lót thẫm đen. Nàng chợt nhận ra vắng tôi bên cạnh, ngừng chân quay hỏi:
“Đi chớ. Anh lúc nào cũng chỉ rình thoát chạy”.
Tôi nhăn nhó làm bộ khổ sở, chỉ tay về phía đám đông bây giờ lấp sau những hàng mộ bia xây cao.
“Đến lúc này bất tiện quá”.
“Tôi thích đến. Anh Phúc, đừng trẻ con anh”.
Tôi tiến ngang hàng với người bạn gái. Nàng nắm lấy cánh tay tôi, những ngón tay dài, cứng như kìm chặt chẽ bắt buộc tôi sánh bước.
Chúng tôi thủng thỉnh tới gần đám người như chết lặng trong điệu dáng nghiêm trang, không nghe một tiếng nức nở thút thít nào. Từ phía ngoài bờ tường vọng vào tiếng kèn xe kêu inh. Buổi sáng như già cỗi rớt ngã từ trên các ngọn cây cao đập xuống các khối mộ đá.
Chúng tôi đứng ngoài vòng người, không trông thấy cảnh tượng bên trong, nghe những tiếng xầm xì khe khẽ của những người trước mặt. Người ta đang kể lại cái chết của Phú. Chiều hôm trước còn dự tiệc chung vui với bạn, xếp đặt bao nhiêu dự tính, về đến nhà, mười một giờ đêm chở vào bệnh viện và mười một giờ rưỡi trút hơi thở vĩnh viễn. Ôi, đời người phù du, hết còn ham muốn. Bây giờ mặc những người sống tranh giành, chẳng còn gì đáng kể nữa. Tại sao người ta không tỉnh ngộ? Còn gì đáng kể? Phải không?
“Chị có tỉnh ngộ không? Chị phải tỉnh ngộ đi chứ”.
Tôi ghé sát vào tai Hồng thì thầm giễu. Nàng ngắt mạnh bắp tay tôi đau điếng, mắng: “Anh “xi níc” vừa vừa chứ”. Tôi gỡ tay Hồng, kéo nàng tránh xa đám đông: “Chị đừng đứng đây nếu chị sợ tỉnh ngộ. Tôi thì cứ trông thấy mấy bộ mặt cũ kỹ này là tôi tỉnh ngộ rồi”.
Chúng tôi đi vào giữa những hàng mộ chen chúc. Tôi tò mò ngắm đọc những tấm bia đủ kiểu, đặc biệt những chân dung làm bằng men sứ lạ mắt. Một đỗi xa tôi giật mình thấy Hồng vẫn ngoan ngoãn để mặc tôi nắm tay dẫn đi. Bàn tay của người bạn gái khô ran lấm ướt mồ hôi của bàn tay tôi truyền sang. Tôi ngoảnh cười hoà.
“Xin lỗi chị. Tôi ghét những cái chết ồn ào”.
“Xin lỗi. Anh thật nhiều thủ đoạn hay… Anh xin lỗi để rồi lại tái diễn”.
“Tôi đã sợ là chị thông minh kinh khủng. Thảo nào… Tôi chắc là ông ấy cũng ngán chị”.
“Ông ấy? À… hôm nay anh không còn ngán ông ấy nữa sao?”
“Không. Chị yên chí. Hôm nay chị tha hồ. Chị có thể nói chuyện ông Nguyễn cũng không sao. Tôi sẽ nghe hết. Chị toàn quyền. Hình như ông ấy nằm đây phải không chị? Chị có thể đưa tôi tới thăm ông…”
Hồng ngó thẳng vào mắt tôi, nàng như muốn trông suốt tôi, không hiểu nàng thấy được những gì? Cái bộ điệu tôi mang phô phang đây chắc nàng không muốn nhận. Nhưng sau cái dáng ấy thực sự tôi thế nào? Tôi thế nào trong đôi mắt vẫn trông ngóng tìm gặp một thời khắc nào?
“Chị thấy thế nào?”
Đám đông phía sau chúng tôi đang bắt đầu phân tán dàn thành từng nhóm nhỏ lan rộng hơn… Một vài người bước ra khỏi khu mộ, đi chậm trên đường thấp thoáng sau hàng cây thân gầy khỏng. Đã nghe vài tiếng nói lớn vọng trong những tiếng còn lại.
“Phú chết đâu có ồn ào? Chết nhanh như thế chắc chỉ có đứt gân máu…”
“Tôi muốn nói đến cái đám đứng vây quanh ấy, ồn ào ở đấy. Chị không nghe thấy sao? Tôi còn nghe đến những tiếng khua, họ sẽ làm rộn với nhau trong nhiều ngày nữa. Tôi chắc chị cũng biết thừa đi. Trong bữa cơm, trong bữa tiệc họp mặt, trong cô đơn… bọn ấy kêu ầm ĩ, nhất là kêu ầm ĩ riêng trong mình. Chịu không nổi”.
“Anh đòi cái gì?”
“Sự im lặng hèn mọn. Tôi biết chị không đồng ý đâu. Sự hèn mọn… hèn mọn như cộng rác vậy”.
Tôi tưởng cái giọng xẵng bất ngờ của tôi ít nhất cũng làm phật ý Hồng. Nhưng tôi lầm. Hồng bình tĩnh như không.
“Tại sao anh không nghe thấy đúng như ý anh… xét cho cùng những ồn ào kia cũng là một thứ im lặng chứ là gì đâu?”
“Cũng có lý”.
Tôi dịu giọng, bắt đầu chóng mặt. Bóng Luce tất tả đi ra cổng giữa hai người đàn ông. Tiếng giầy của nàng gõ lốp cốp. Luce mặc tang chế kiểu Tây phương.
“Anh là thứ kiêu hãnh, kiêu hãnh dị thường. Anh biết không?”
“Tôi chịu thua chị. Tôi lúc nào cũng chịu thua chị…”
“Anh bất khả…”
Hồng dừng chân ngó quanh quất. Nàng dẫn tôi len vào một lối mòn giữa hai ngôi mộ đồ sộ tới trước một ngôi mộ thấp bằng. Mộ của ông Nguyễn. Bia khắc ngay trên nắp mộ.
“Đây”.
Tôi đọc mấy hàng chữ đơn sơ ánh vàng. Tên tuổi ghi khắp không nhắc nhở một kỷ niệm rõ rệt nào. Không một kỷ niệm nào. Hồng cố tình lui lại sau lưng tôi, nàng có ý nhường tôi một mình đối diện với người đã mất. Tôi mỉm cười bâng khuâng lạ.
“Có đúng là đây không, chị Hồng? Tôi hỏi thật đấy, chị đừng bảo tôi “xì níc”. Cái tên khắc trên bia mộ này lạ hoắc đối với tôi. Thật tình tôi không biết tên thật của ông. Chúng tôi chưa hề sống chung một ngày nào với nhau. Tất nhiên không kể cái thời tôi bé tí xíu chưa hay biết gì. Khi tôi đến tuổi lấy căn cước thì tôi đã chọn xong sẵn cho tôi từ lâu cả tên tôi lẫn tên bố mẹ của tôi. Tôi tạo cho tôi cả một đời riêng không dính dáng quan hệ tới ai cả. Chắc chị cũng chỉ nghe ông ấy nhắc đến tôi qua cái tên Phúc. Tôi nghĩ có thể ông ấy cũng quên phứt cả cái tên của đứa con ông.
Ông chỉ biết có đứa con trai và người đàn bà đã sinh ra nó, người chỉ vào tôi bảo: “Đấy con ông đấy”, khi bà tìm ông giao trả tôi để sống cuộc đời của riêng bà và ông thì khổ sở không muốn nhận. Cả hai người đều lầm, lúc ấy tôi đã dựng xong cho tôi ở phía sau và tôi đã sắp sửa để sống tiếp. Tôi có một nguồn gốc của tôi và tôi sẽ có một kết thúc của tôi.
Chị biết không, tôi chưa từng bao giờ gọi ông là bố cả. Một cuộc đời do mình tạo ra, lúc nào mình cũng có thể tự thay đổi được, thành thử chị đừng ngạc nhiên thấy tôi cứ nay thế này mai thế khác. Tôi thay nguồn gốc nên tôi phải thay luôn tất cả… Tôi phóng tưởng đến hồi kết thúc của mình. Chị nên tin tôi, tôi không còn hiểu sau rốt tôi phải ở đâu mới đúng.
Tôi không hiểu ông Nguyễn, ông có nhìn thấy trước hồi kết thúc của ông không? Chị nhớ câu tôi hỏi bữa hôm ấy không? Người ta có thể nào lấy cái chết để gạt người và gạt luôn mình? Bây giờ chị thừa hiểu là câu ấy tôi hỏi chính tôi trước ai hết. Cho nên gọi tôi là “xì níc” cũng chỉ là cách gọi cho tiện, nhưng riêng tôi, tôi bực mình hết sức với những cái chết của người khác. Không. Cái chết mà tôi cứ thấy như có vẻ gạt gẫm.
Ông tự tử. Được đi. Tôi cũng có thể làm như thế chứ. Ông tự tử vì thất vọng, vì bị thúc bách, vì thấy mình không mong thực hiện giấc mộng một đời, vì mệt mỏi già cả hay vì gặp chị, nhưng biết mình bất lực không còn có thể yêu được chị. Tôi xin lỗi chị, thành thật xin lỗi chị, có thể như thế lắm chứ.
Cái gì cũng được cả, phải không? Đối với tôi như thế đấy. Tôi có thể chết chỉ vì cái thói lấy đời mình mà đùa cợt, chết lãng xẹt. Nhưng tôi không chịu rằng sau khi chết lại còn muốn mọi người gần gũi phải coi như cái chết của mình hữu ký nhất, xứng đáng nhất, đáng nêu gương.
Tôi không chịu như quyển tiểu thuyết của tôi vậy đó chị. Nó sẽ phải có chỗ bắt đầu, nó phải kết thúc chứ. Nhưng nào có gì đâu, thế này hay thế khác nào có cái gì đâu. Hoặc cái lý của nó là ở chỗ tôi khi không muốn viết nó như thế.
Nói khi không, người ta sẽ bảo là mình hư vô, nhưng thật sự khi không thì nó cũng giống như nó có vô vàn lý do, nguyên nhân, động lực hỗn độn trong ngoài đan rối vào nhau đến kỳ cùng. Chị thấy không?
… Có lẽ ông không nghĩ ông nằm đây đâu. Tôi cũng chẳng hề tính tôi sẽ đến đây trước mộ ông. Vậy mà tôi đến đây với chị. Nên tôi mới hỏi có đúng thật không. Chị có thể chỉ cho tôi bất cứ ngôi mộ nào bảo là của ông cũng thế mà thôi. Chị nghĩ lại xem, chị có thể lầm chứ…”
“Không, tôi không lầm. Cái bó hoá kia tôi mới mang lên đặt cách đây hai hôm. Thỉnh thoảng tôi vẫn lên đây, khi tôi thật trống trải không còn biết làm gì”.
“Chị chắc không lầm. Nếu thế thì cái đầu tôi nó trục trặc kỳ cục, đến bây giờ tôi vẫn cứ nghĩ là chị lầm”.
“Anh có cái ý gì?”
Tôi có cái ý gì? Cái ý gì? Nếu tôi truy tầm tôi sẽ phải chọn lấy một mối nào đó. Mối nào đó cũng được và cũng không được. Chắc chắn tôi sẽ chọn những mối sao cho trùng hợp với người đứng bên hay ít ra nối kết được lúc này và thời gian luôn luôn lìa cách hai người.
Tại sao tôi cứ đinh ninh như vậy? Tôi không thể bảo là chẳng tại sao cả. Tôi nói một hồi theo những nhịp đẩy liên miên, đẩy mở tung các khoảng bưng bít trong tôi. Những lời lẽ cuốn nhau trôi phăng thành một dòng siết và ý tưởng tan như bọt nước sủi. Và tôi thì ướt mèm lạnh lẽo quá chừng.
Nào có gì đâu, tôi nào có ý gì đâu. Những ý bâu bám tôi như lũ ruồi nhặng bẩn thỉu bị lời lẽ ào qua dìm chết đuối. Hồng nhìn tôi qua những xác ruồi nhặng ấy, tôi, tôi cũng không thể nhìn tôi khác hơn trừ phi tôi thả mình chìm xuống tận đáy không cùng.
“Chị đứng gần lên đây”.
Đến lúc này tôi mới chú ý đến màu áo dài đỏ tía của người bạn gái, màu áo tương phản rực rỡ trên vỉa hè rợp bóng me hồi sáng, lấp loáng như trong cảm giác mơ màng trước nhà thương, đang tan trong ánh nắng dâng loá mắt của khoảng trống giữa nghĩa trang. Hồng nhích bước. Gương mặt nàng hồng au rã rượi như đã trút rơi chiếc mặt nạ thường ngày. Trong đôi mắt nàng đã lùi ẩn hết những tia nhọn sắc châm chích. Ngực thở phập phồng.
“Chị khóc đi. Chị khóc hộ tôi đi vậy”.
“Anh Phúc. Anh phải vào nhà thương dưỡng bệnh…”
Mắt Hồng hoe đỏ dần, lệ nổi dâng như một màng sương trên cỏ nắng chưa làm tan hết. Tôi châm thuốc hút, nghe lại những đoạn âm vang lời đã nói, đã biến hoà vào trong màn tối của những ngõ ngách mờ mịt nơi tôi. Cả khu nghĩa trang hiện im. Những phố quanh bao bọc chẩy đều tiếng xe cộ.
“Cám ơn chị. Chị muốn tôi vào dưỡng trí viện phải không? Khỏi cần, chị Hồng. Tôi có nhiều lúc khùng nhưng tôi không điên thì… xong hết. Xong hết rồi… Cái cõi điên là cõi tôi muốn tới lắm chứ, nhưng tôi không mở nổi mấy cái cửa ấy”.
Hồng hỉ mũi vào khăn tay, lau chấm những dòng nước mắt hoen trên má. Nàng dáo dác ngó quanh, vòng lên phía đầu mộ cao, tay vỗ vỗ lên thành mộ. Trông nàng như người đang bước trên cái cầu khỉ chênh vênh tìm chỗ vịn tay.
“Buồn cười. Tôi nghĩ tôi khóc hộ anh thật… mới khỉ”.
“Chị thấy không? Làm sao tôi điên nổi… Chị thấy không? Khi mà tôi trông đợi thấy điều gì, điều ấy đều xảy ra. Tôi trông chị sẽ cười và chị cười rồi này. Tôi nào có ý gì, mọi ý đều ở quanh tôi, ở người khác cả… Tôi nói thật điều này riêng chị nghe thôi nhé: Tôi nghĩ ông Nguyễn tự tử, tôi mong trước từ lâu như thế. Và ông ấy thế thật. Chị sợ tôi không nào?”
“Tôi bắt đầu sợ anh. Anh là đồ ma quỷ…”
“Bây giờ chị mới biết, hơi muộn. Chị đã bị tôi thấy rồi”.
“Anh nhìn thấy tôi thế nào? Anh thấy gì ở tôi đây…”
Hồng đứng ngay người, nàng đối diện với tôi cách chiều dài của ngôi mộ. Nụ cười của nàng đọng nguyên trên môi như để chụp một bức hình.
Tôi nheo mắt. Khum hai bàn tay giống như chiếc ống dòm. Những tia nắng chiếu làm hồng những tia máu. Hình ảnh Hồng thu gọn lại xa lắc.
“Tôi thấy chị sắp đi xa. Chị phải đi… phải không chị Hồng? Chị đến từ biệt tôi chứ gì. Đáng lẽ cũng chẳng cần phải phiền nhiễu thế…
Bao giờ chị đi đây? Chị khỏi cần trả lời… Chị chỉ việc nói thầm với người nằm dưới mộ là tôi nghe thấy… Chị nói: Chị sợ không dám nói phải không nào? Chị sợ tôi chưa?”
Hồng đưa hai tay lên bưng mặt hồi lâu. Trên cao vẳng tiếng rơi gẫy của cành khô. Mẩu thuốc dư ném trên đất bốc khói um. Cánh cổng sắt lớn kéo đẩy kêu ngắn ngủi. Hồng buông tay che mặt, nàng ngồi phệt xuống trên thành ngôi mộ nghỉ duỗi cẳng.

11.
Buổi trưa đến như một niềm bàng hoàng tột cùng. Trời vàng trong, chớm những đợt gió luồn của cơn mưa chiều sẽ tới. Phố lóe sáng lim dim trên những mặt đường trống. Tiệm ăn quây kín những cửa gương kéo rèm. Bầu không khí được máy điều hoà rời rợi trong mầu buồn in như mưa đã thôi đổ rồi, chạng vạng hiu hắt giữa người ngọn điện bật sớm.
Những ngọn đèn chụp trên mỗi bàn dâng toả thứ ánh thừa dư, tạo thêm vẻ tối thân mật của cuộc đối mặt. Người ta nói khẽ. Giữa bàn trong chiếc cốc pha lê tùm loe miệng như một búp hoa thon dài, nhô một đoá hồng màu đỏ máu. Cô hầu bàn người Trung Hoa, môi cũng thẫm như mầu hoa nhúm, gương mặt lặng như mầu trắng khắp phòng, gắp những chiếc khăn bông hấp nóng trao.
“Cô ta đẹp phải không anh?”
“Cô ta là một công chúa lưu vong sang đây. Mình hân hạnh lắm mới được công chúa hầu. Chị nhìn xem cái dáng eo kia đâu phải hạng thường dân. Chị thấy đôi mắt không? Đôi mắt cúp mọng như khép kín không cho ai thấy gì cả. Trong ấy tôi đố chị giấu những gì. Những sân cung… những hàng liễu… những hồ trăng… Và vườn ngự thật hiu quạnh… Chị uống rượu với tôi nhé”.
“Anh uống đi. Tôi xem anh uống cũng đủ”.
“Chị uống một ít thôi không sao đâu…”
Bữa cơm chậm chạp với những quãng cách im qua trong đầu như một đoạn phim mờ… Rượu đỏ chát, pha nhạt cho người đàn bà đối diện. Rốt cuộc Hồng vẫn là người đàn bà mắc bẫy trong tấm lưới của mọi người.
“Anh có vẻ muốn đau”.
“Không. Có lẽ tại cái phòng lạnh”.
“Mặt của anh tái xanh à”.
“Chị đừng ngại. Tôi hồi phục mau lắm”.
Cô hầu bàn khoanh tay nép gần lối cửa vào cùng một cô đồng nghiệp. Chỉ nghe líu ríu tiếng nói của người khác thôi. Trong phòng chỉ còn khách ở hai bàn và những tiếng động vô ý bâng quơ.
“Người đẹp của anh im lặng ghê”.
“Người đẹp của tôi…”
Tôi ngoảnh đầu đột ngột về phía cô hầu bàn. Cô ta tưởng tôi cần món gì, tiến đến.
“Chị cần gì không?”
“Không”.
“Chị bạn tôi bảo cô đẹp lắm”.
Cô gái Trung Hoa ngơ ngác, mắt mở to hơn lúc thường. Tôi tủm tỉm cười: “Xin lỗi cô nhé”. Cô gái rời bàn, rơi hút vào trong vẻ lặng lờ cố hữu.
“Chị thấy không thể nào đánh thức cô ấy dậy nổi. Tôi đã thử nhiều lần. Sự im lặng của cô quý phái không thể tả được. Mỗi lần đến đây tôi nhìn cô và tôi cứ nghĩ đến cái gót chân của cô. Cái gót chân tròn đầy, mềm mại nhưng không còn máu. Sự xanh xao của nó cũng quý phái…”
“Hợp ý anh rồi còn gì nữa?”
“Cũng không hợp đâu. Đó không phải là sự im lặng tôi mong đợi. Tôi phá cô ta hoài. Chị vẫn ở chỗ cũ chứ? Nó giống như vẻ im lặmg của chỗ chị ở, tôi không thích tí nào. Tôi nhớ đã một lần tôi đưa chị về mà. Chị nhớ không nào? Tôi không trở lại nữa vì thế…”
“Hôm nay anh trở lại được chứ?”
“Được, được nếu chị muốn…”
Con phố Hồng sẽ trở về nhỏ thẳng tắp giữa một khu vực sang trọng trong cư xá do mấy dì phước trông nom mở một cánh cổng sắt bé lấp trong bờ tường dài. Trong sân, cây cối um tùm, tôi ngửng nhìn như đứng ở một góc rừng lớn tới đầu. Cành lá rậm rạp miên man không biết chạy dài đến đâu.
Gian phòng khách âm u, sạch sẽ không mảy bụi. Những mặt bàn, mặt ghế gỗ lên nước bóng nhẵn một vẻ nghiêm nghị khắc khổ như những gương mặt tiếp đón. Tôi đã nghe tiếng mình dội lớn cùng tiếng cười nổi kỳ quái tưởng vùi lấp luôn người bạn gái như một bóng vang.
“Chắc chắn thứ Ba chị xuống tàu”. Hồng gật đầu. “Tôi nghĩ lại chị sang bên ấy, chị nên chọn một chỗ trọ nào khả dĩ… Năm sáu năm chị nhốt mình trong tu viện thế là quá đủ rồi”.
“Lần đầu tiên tôi được nghe anh khuyên tôi đấy nhé…”
“Nói tôi đề nghị thì đúng hơn. Tôi đề nghị vì biết đâu đấy có dịp sang thăm chị, tôi còn dám tới”.
Hồng mỉm cười khoan dung. Nàng bưng cốc rượu lên môi uống một hơi dài. Từ đầu bữa ăn, Hồng chỉ nhấm nháp cho ướt môi.
“Tại sao anh sợ phải khuyên tôi?”
“Tôi sợ… không, tôi không thích…”
Bàn ăn đã dọn trống. Chiếc khăn trải hoen bẩn đã được thay. Hai cốc rượu còn lưng vẫn bày. Hơi men nhẹ bốc lên mặt người bạn gái. Tôi biết những lúc này tôi có bổn phận phải đi trước những ý nghĩ của người đàn bà. Tôi gọi hai tách cà phê, uống cạn cốc rượu của mình.
“Tại sao anh không chịu đi nhỉ?”
“Chị bảo tôi đi đâu mới được. Đi đâu tôi chắc tôi cũng vác theo cái đầu lảo đảo nặng trịch, không thấy thú vị gì… Vả lại, tôi là thứ casanier. Đi quanh quẩn thôi, đi xa tôi đi không nổi”.
“Sao thế?”
Tôi nguậy đường vào cà phê, đặt một tách trước mặt Hồng bảo: Chị uống đi cho tỉnh. Hồng hớp thử một ngụm, nhíu mày, xong nàng lại bưng cốc rượu, uống lẫn. Dáng điệu của Hồng bắt đầu lộ vẻ kịch.
“Anh chưa trả lời câu hỏi của tôi”.
“Có chị đi rồi, tôi còn đi làm gì nữa… Bạn mình đi thì cũng như mình đi vậy. Trong đám bạn bè, người nào cũng đi cả thành thử có lẽ tôi muốn ở lại… Đi hết thì ra ngoài lại cũng vẫn từng ấy mặt tìm gặp nhau… Ít nhất phải có người ở lại một chỗ nào chứ. Tôi chọn cho tôi cái vai ấy. Tôi chọn làm cái trí nhớ của mọi người… Một trí nhớ kể thì cũng không hay ho gì… Chẳng hạn như chị là chắc có thể biền biệt luôn, nhưng nếu giả thử một ngày nào chị trở về, chị chỉ cần gặp tôi là chị gặp lại cả một quãng thời gian cách biệt… Lưu Nguyễn trở về trần chăng? Cứ cho là như thế đi. Bởi tôi nghĩ người nào đi là đều có ý tìm kiếm một chốn nào đó cho là quê hương mình phải không? Trở về còn có tôi đỡ lạc lõng biết mấy, nếu ngày nào động lòng trần.
Chị thấy có phải không? Một ngày nào chị bắt nhớ và chị nghĩ là Phúc, Phúc “xi níc” vẫn còn ở đó. Khoảng đất chị nghĩ tới bớt hoang vu đi chứ”.
“Anh cho tôi xin điếu thuốc lá”.
Tôi trợn mắt ngộ nghĩnh ngắm người bạn gái, xong vẫn rút trao cho nàng một điếu thuốc. Hồng gõ gõ điếu thuốc trên móng tay cái của mình chờ xem phản ứng của tôi. Tôi mỉm cười khuyến khích cầm diêm định bật lửa.
Hồng với hộp diêm trong tay tôi, đánh lửa châm mồi. Nàng bập cứng điếu thuốc giữa đôi môi, cánh môi dưới của Hồng lúc thường trề xuống một vẻ nũng nịu bây giờ cuốn kín lại. Nàng cầm que diêm cháy mòn tàn cong veo đợi ngọn lửa tắt sát tới cuối mới ném bỏ vào trong gạt tàn. Nàng hít một hơi thuốc dài, sặc khẽ, mắt đỏ hoe, rút điếu ra khỏi môi, chìa đưa sang phía tôi.
“Anh hút đi. Tôi châm hộ anh đấy. Tôi chỉ nghiện cái hơi thuốc đầu tiên châm bằng diêm sinh thôi. Tôi vẫn châm thuốc cho ông Nguyễn mà”.
Tôi không nỡ trông thẳng vào mắt Hồng, cầm ngang điếu thuốc ngó vết son môi, trước khi ngậm lên miệng.
“Chị làm cho tôi nhớ đến Goethe quá… Tiếc là mình không còn trẻ”.
“Goethe? Sao lại Goethe?”
“Ờ… nói đúng. Phải nói tôi nhớ đến cái thời mình còn đọc những Paul et Virginie, Graziella… Tôi nhớ đến Goethe là vì nhớ đến một đoạn trong Les souffrances du jeune Werther. Chị có nhớ đoạn ấy không nhỉ?”
“Đoạn nào?”
Tôi cầm cốc rượu của Hồng bảo: “Để tôi uống nốt hộ chị nhé…” Trong phòng ăn kín không còn ai, độ lạnh như tăng thêm. Hồng chống hai khuỷu tay trên bàn, đan úp hai bàn tay với nhau đỡ lấy cằm, mặt hơi nghiêng lả. Những nét cứng mạnh ở nàng nhoà bớt. Tôi nhận ra, Hồng có vẻ đẹp khô khan của lối kiến trúc mới.
“À… à… cái đoạn ở trong sân nhà người tình mơ tưởng, anh chàng Werther ngây ngất khi người đàn bà ốm hôn con chim bồ câu… Tôi nhớ mang máng hình như đó là một buổi sáng ở thôn quê… Tôi nghĩ cái thi vị ấy khơi nguồn cho cả một cái thời lãng mạn. Mà mình như mất cái thời ấy”.
Hồng lim dim như sắp ngủ gật. Vừng trán vuông của nàng phẳng lờ.
“Tôi tưởng anh có chứ… Tôi trông anh lúc nào cũng như vẻ thất tình. Ngay từ hồi còn đi học”.
“Tôi vẫn sống nhăn mà thất tình nỗi gì”.
“Tôi thỉnh thoảng vẫn nghĩ: Tại sao tôi không yêu anh? Hay anh không yêu tôi? Anh có nghĩ thế không?”
“Có chứ”.
Tôi đáp tự động, Hồng vẫn không mở mắt. Tôi không trông thấy gì khác ngoài khuôn mặt lênh đênh của người đàn bà như mùi hương thơm hắc của hoa sói. Chúng tôi ngồi thừ không thốt lời nào nữa cho đến khi cô hầu bàn xinh đẹp mang lại lần thứ hai tấm khăn nóng như nhắc nhở bữa ăn đã chấm dứt quá lâu.
“Còn gì nữa không nhỉ?”
“Còn chứ. Tối nay tôi muốn đi nghe hát. Anh mời tôi không?”
“Mời thì được. Nhưng còn từ giờ đến tối?”
“Bây giờ tôi về nhà, ngủ một giấc, chiều thu xếp vài việc cần rồi đợi anh đến đón tôi”.
“Nhưng còn tôi?”
“Anh cũng về chứ gì? Hay anh sợ bị nhân vật tiểu thuyết của anh cầm chân”.
“Không, không phải thế. Tính tôi vui đâu chầu đấy. Nhỡ từ giờ đến tối, tôi ngã vào đâu rồi quên khuấy… là hỏng”.
Hồng nhìn xoáy trong mắt tôi, nói như truyền lệnh:
“Riêng hôm nay, anh không được thế. Anh phải cố gắng làm tròn bổn phận. Một bữa nay với tôi thôi”.
Tôi kéo ghế đứng lên đợi Hồng, nghĩ vụt: Cũng đã lâu tôi không trở lại mấy chốn hộp đêm.
“Ờ, ờ… tôi sẽ phải cố thử. Bây giờ tôi đưa chị về”.
Bên ngoài, buổi trưa đã trốn núp trong mầu sắt xỉn của đám bụi mưa chờ rớt. Chúng tôi thả bộ trên những con đường khuất chỉ có những hãng xưởng còn trong giờ ngơi nghỉ. Hồng bước chậm như chìm đắm trong giấc say đang lay động. Hai lượt tắc xi chạy ngang qua có ý trông đón khách, Hồng vẫn làm thinh. Hồng cứ như thuận theo tiếng bước chân dẫn dụ của nàng, tiếng bước chân âm thầm của trí tưởng nàng không dứt được, như tôi từng trải khi hơi rượu làm tim vỗ đập mạnh vọng trong màng nhĩ. Đôi mắt người đàn bà lúc ngửng nhìn, lúc cắm cúi, đang hoang vu như những cánh rừng già thẫm mịt. Tôi không muốn gọi Hồng trở về với những xếp đặt dự tính của nàng.
Tôi chỉ biết trước theo sự chờ đợi một cách thú vị muốn kéo dài mãi những thời khắc bỏ không đong đưa giữa chúng tôi. Nhưng tôi cũng biết không thể được. Tôi thấp thỏm trông đợi sự ra thoát toàn vẹn của chúng tôi không làm hư những thời khắc này để chúng còn có thể tiếp được vào buổi tối.
Mưa thoáng bay bụi lấm tấm không ướt hết mặt đường vì hai hàng me cao che phủ. Trên khuôn mặt ngửa của Hồng, tôi nhìn thấy nàng lạc trong ngọn gió vui đùa quấn quýt quanh người. Mắt người đàn bà dại dột thơ trẻ. Nàng đang trút lốt như con ve sầu giữa mùa mưa. Nàng nho nhỏ vụng về.
“Anh hút thuốc đi. Đưa tôi châm cho…”
Chúng tôi núp vào bên đường, dưới mái tôn dài chạy dọc theo bờ tường, chỗ để xe của một công xưởng. Một vài đám thợ trải chiếu nằm nghỉ trưa hay ngồi trò chuyện đợi còi tầu. Tôi che tay gió, quẹt một lúc hai que diêm đốt điếu thuốc gắn trên môi Hồng.
Tôi ghé mái tóc còn nguyên nếp cứng mới chải cố tình cười chọc ghẹo người bạn gái, muốn nhắc nhở với nàng chúng tôi đang chụp những bức ảnh kỷ niệm dán riêng trong ký ức mỗi người. Tôi trông rõ những đường chỉ nhỏ trên môi nàng cùng những rung động của làn môi dưới, khiến điếu thuốc lật bật tránh ngọn lửa xoè. Đôi mắt Hồng cười ướt, nàng phà khói thuốc toả um quanh mặt.
“Anh Phúc, anh cho tôi về”.
Tôi cầm điếu thuốc Hồng trao lại, nhìn lên đầu phố thấp thoáng bóng mấy nữ sinh đến trường sớm. Chúng tôi trở xuống đường và ngược lên đầu phố đón xe. Trên bờ hè nơi góc đường vẫn còn nguyên sự vắng tĩnh, dưới bóng cây che, đột nhiên cơn ham muốn xô ấp đến, ngân nga như hồi chuông lộng rền rúng động. Cơn ham muốn mờ mịt, vật vã. Tôi hút thuốc lá liên tiếp, vò nát bao thuốc không, ném lăn trên đường. Sự cắm cúi nín lặng phập phồng của người đàn bà kề sát bên như khêu gợi thúc hối.
Một chiếc tắc xi đậu sát vào lề, người tài xế tự động mở cửa. Hồng vô tình cầm lấy tay tôi, giật gọi trước khi vào xe. Tôi không muốn bước lên nữa. Hồng vỗ vỗ nệm xe ra hiệu cho tôi. Tôi hoàn toàn ngơ ngẩn, cử động trong cơn mê. Tôi biết tôi không sao tự chủ nổi và tôi kêu inh trong đầu: Tội nghiệp, tội nghiệp Hồng.
12.
Tôi không muốn nhớ nhưng tôi vẫn phải nhớ lại. Nói cho đúng hơn ham muốn ồn ào giữa buổi trưa nín và người đàn bà như nhấc bổng tôi tách sang bên lề của thời khắc và khi sức quay của cơn cuồng nộ bỏ rơi, bỏ rơi đột ngột như lúc ập đến, tôi bị ném trả về chốn cũ ở đó mọi dấu vết còn hằn nguyên chưa bị bôi xoá.
Tôi nhớ chúng tôi đã thất bại não nề. Tôi nghĩ ngay đến câu nói của một người đàn bà nào đã xa lâu: Tôi không thể còn gặp một người đàn bà khác… bật cười khan. Tôi biết không phải thế. Dường như tiếng cười ấy là âm thanh đầu tiên phát ra miệng kể từ lúc tôi trèo lên tắc xi.
Trong đầu tôi linh binh hỗn độn nhưng miệng lưỡi tôi thì như bị trám kín. Một mình Hồng nói, nàng nói thay luôn cho tôi. Tôi cố rán sống trở lại trong những câu nói của người bạn gái và tự hỏi cớ sao tôi không thốt được một lời. Tôi tin chỉ một lời thôi chúng tôi đã không đang nằm đây… hoặc có thể không đến nỗi thảm hại như vừa giờ.
Chúng tôi thật thảm hại. Tôi thật tệ mạt bẩn thỉu. Bẩn thỉu như cái hang ổ của tôi đã bao nhiêu ngày tôi không héo lánh về. Xe vừa chạy, Hồng bảo: “Anh cho tôi về xem chỗ anh ở đi”. Tôi không tin vào thính giác của tôi. Tôi ngó nàng bằng đôi con mắt sắp bật khỏi tròng và tôi thấy đôi mắt nàng đang chống cưỡng không chịu thua cái nhìn sỗ sàng ấy. Mặt nàng xanh lét, cánh môi dưới kéo trề thêm rõ ràng. Tôi muốn bảo: “Thôi chị về… về đi… mình còn buổi tối nữa”, nhưng lời nói không thể nào vuột khỏi cổ họng tắc nghẽn. Tôi nuốt nước miếng thôi. Rồi Hồng gật đầu xác nhận, nàng cười cho có vẻ tự nhiên với người tài xế. “Tôi muốn biết chỗ anh ở như thế nào… anh bê bối đến cái mức nào”. Lúc ấy người tài xế tắc xi nhoẻn miệng cười phụ hoạ với khách. Hai bàn tay tôi đút trong túi quần nắm chặt vã mồ hôi. Tôi chỉ muốn trút cơn thô bạo lên cái mặt nhăn nhúm hiện một nửa trong kính chiếu hậu.
Xuống khỏi tắc xi, tôi bước lầm lũi như bị ma đuổi vào trong ngõ, không một lần ngoái cổ lại sau. Tôi cứ cười vang trong đầu: “Nếu chị muốn… nếu chị thích…” Có lúc tôi nghĩ khi tôi quay ngó phía sau Hồng đã biến mất. Nhưng lúc tôi leo chiếc cầu thang nằm trước nhà để lên gian gác riêng nhìn xuống tôi thấy Hồng đang ở dưới đất gỡ sợi dây kẽm vướng gót giầy nàng. Hồng nói lớn: “Anh ở trên ấy hả… chỗ anh ở ly kỳ nhỉ…”
Tôi nhớ tay tôi lật bật mãi không mở nổi cái khoá chữ. Hồng đã lên trông thấy nhưng tảng lờ ra đứng tựa lan can nhìn xuống ngõ. Tôi kêu trong đầu: “Mày không còn là con trai nữa… kỳ quá…” Tôi mở được cửa, vào trước, thở dốc như vừa vượt qua một cuộc chạy đua, đi thẳng vào phía sau đứng ngó mặt sông mờ đục để lấy lại bình tĩnh. Nhưng tôi cũng chẳng bình tĩnh hơn chút nào, trái lại tôi thấy chỗ tôi đứng như cao hơn lên và có vẻ đang chông chênh.
Ở ngoài, Hồng đi quanh quan sát nơi chốn. Nàng hỏi: “Anh ở thế này đây, không có cô nào đến thăm anh ở đây sao?” Tiếng giầy của nàng làm rung chuyển gian nhà. Rồi nàng bước vào chỗ tôi đứng cũng nhìn ra sông. Tôi liếc Hồng lén lút, lắng rình hơi thở nàng trong khi gió thốc tạt vạt áo nàng quấn lấy nửa người tôi. Hồng còn nói với những gì nữa lảm nhảm như hỏi: “Ông Nguyễn đã đến đây bao giờ chưa”, cái gì về sự im lặng hay ồn ào của ngõ xóm, cái gì về những này vui chóng phai tàn, về vài câu thơ, quyển tiểu thuyết về đời mình đời người, về kỷ niệm về tương lai… tôi nghe cứ loáng thoáng phấp phới.
Tôi vồ lấy Hồng như một con mồi khi nàng nhợt nhạt sắp xỉu. Đôi giày nàng rớt lục cục trên ván. Nàng rũ người như trúng gió, miệng lắp bắp hổn hển. “Anh nói cái gì đi… Anh nói… Anh nói đi”. Tôi nói cái gì được. Tôi bịt miệng người đàn bà bằng những chiếc hôn vũ phu. Nhưng Hồng không chịu ngừng nói, nàng vùng vẫy để chỉ nói, tôi nói. “Anh phải nói đi, anh phải nói…” Có lúc nàng như chết lặng cứng đơ không còn thở nổi, nhưng có lúc nàng choàng tỉnh bất ngờ và rên rỉ đau đớn tiếp tục: “Anh nói đi… anh Phúc… anh nói đi…”
Lúc Hồng đã nhắm chặt mắt, các thớ thịt trên mặt đờ đẫn, đầu tóc xô lệch rối bù nghẹo một bên, hai tay bám cứng lấy lưng tôi, nàng vẫn còn lắp bắp một câu ngớ ngẩn: “Tại sao… anh… không… đến trường?” Trong cơn xô dồn hung bạo, tai tôi ù điếc. Hồng lăn trở dẫy dụa, hơi thở đứt nối, như bị đè nén trong một giấc chiêm bao dữ dội, kêu cứu tuyệt vọng: “Tôi chết mất… tôi chết mất… Anh Phúc…” Tôi vừa giận, vừa thương nhưng không sao ngừng nửa vời.
Hồng tìm hết cách khép trốn, rồi xa, cuối cùng khi tôi đột nhập được nàng thì chúng tôi chẳng còn gì nữa. Chúng tôi im cứng bên nhau, buồn bã nghe những rung chuyển hấp hối lìa bỏ. Cơn lạnh lẽo tràn trề héo ướp băng da thịt.
Bây giờ Hồng nằm co quắp quấn mình trong chăn quay vào vách. Tôi nằm ngoài chăn nghe cơn dục lây lất không biết sắp tắt hẳn hay sắp khơi dậy. Thân thể tôi ẩm ướt nhầy nhợt hơi nồng như không khí trong gian nhà cũ mốc đóng kín lâu ngày. Hồng có lẽ đã thiếp ngủ nhọc nhằn hoặc bị vây phủ trong ủ ê rã rượi không nhúc nhích. Trời bên ngoài lửng lơ như nỗi niềm bảng lảng ngăn cách.
Sự hoảng sợ len lén loang chiếm cùng mình rợn óc khi tôi sực nghĩ Hồng có thể lịm chết thật hoặc đau lớn đến phát bệnh trọng. Tôi đưa tay sờ trán Hồng. Tay tôi héo lạnh như ngâm nước thái quá.
Tôi nhỏm đầu ghé nhìn người đàn bà. Mặt Hồng đang ửng đỏ dần cùng với hơi thở quánh nặng, và tôi ngửi ra mùi rượu phảng phất. Các thớ thịt trên mặt Hồng chùng dãn, các nét vẻ đang trở lại như lúc bình thường. Tôi ngả lưng xuống như cũ, nghe Hồng thở dài. Tôi muốn đánh tiếng, nói với Hồng về sự thất bại của hai chúng tôi.
Tôi muốn nói rằng chính những lời nói trào dâng cứ buột khỏi môi như những ngọn sóng phủ lấp hết cảm xúc thực thà. Lời nói như chiếc mặt nạ dính chặt che đậy kín mít những rung động, lời nói tước đoạt và thay thế những nhịp sống không phải của nó.
Tôi tự hỏi giữa Hồng và tôi chúng tôi còn con đường nào khác tới được với nhau. Một con đường nào khác? Hồng cần những lời mơn trớn lột bóc cái vỏ của nàng mà nàng tưởng nó gói kín lấy nàng nhưng thật sự… Thật sự thế nào? Cái hạt nhân rỗng im làm sao đập bể? Cái hạt nhân rỗng im ấy…
Chúng tôi thiếp ngủ một giấc riêng lẻ trơ trọi như những cây cành trụi lá giữa trời mùa đông. Lúc chúng tôi tỉnh dậy, trời đã chiều, Hồng nằm duỗi thẳng thảnh thơi, ngửa nhìn trần. Trong căn gác phủ đầy mạng nhện, Hồng đã phủ hộ tấm chăn cho tôi nhưng chúng tôi vẫn giữ nguyên khoảng cách biệt trong khi ngủ. Từ hai tấm thân còn bỏ trần toả hơi ấm vương vấn hững hờ. Chúng tôi mặc nhiên, như thoả thuận cố né tránh không muốn tái diễn tấn trò đã thất bại. Một lúc lâu sự êm ái nhẹ nhõm của buổi chiều trên sông sau đã thấm đậm, giúp chúng tôi làm quen trở lại, bớt sự bẽ bàng.
“Tại sao điên vậy, chị Hồng?”
“Tôi điên? Đừng đổ thừa… Anh còn sợ cái gì nữa…”
Tôi cảm thấy thoải mái, bắt gặp lại giọng điệu quen của người bạn và tôi trở mình quay nghiêng nhìn Hồng. Từ bếp nhà dưới, mùi nấu nướng bay lên. Tiếng chân ra vào kéo lệt xệt rung rinh cả nhà. Ngoài ngõ, những tiếng động rời rạc vọng tới như nhắc nhở thời khắc cho chúng tôi. Chỉ có tiếng đàn bà và trẻ con cười rỡn âm âm. Tròi còn lâu mới tối.
“Xin lỗi chị nhé”.
Tôi nhìn vành tai bé nhỏ, cánh má dựng thẳng như vách thành, những sợi tóc mai hung hung trong ánh mờ và hàng lông mi mở cao lung lay nhẹ. Rồi tôi nhìn xuống trong bóng tôi dưới tấm chăn hình thể lập lờ của Hồng như một khối đục.
“Mình vẫn là bạn phải không? Chị giận tôi không?” Giờ đến phiên tôi phải dùng lời lẽ thay cho sự vuốt ve cần thiết. Tôi tự dưng tê tái rùng mình và tôi khiếp đảm không hiểu mình sẽ mò mẫm được đến đâu trong cái tối nín thinh không bến bờ. Tôi muốn Hồng quay nhìn tôi nhưng tôi biết nàng sẽ không làm như thế, còn tôi thì không dám đưa tay vòng kéo nàng. Sự cách trở vẫn êm ả như tiếng nước vỗ lóc bóc đâu đây và tôi bại liệt ngu muội trong mối khuấy động thầm thì dâng dưới thân.
Hồng nghiêng mặt nhìn tôi dịu dàng thân ái, môi dưới trề thêm theo thói quen mỗi lần phát biểu kín đáo mối bất bình trước đám bạn trai ngày nào trong sân trường đại học hay trong các buổi hội họp khi mọi người quá ồn tranh giành thủ thắng với lý lẽ cù nhầy. Hồi đó, bọn con trai gọi Hồng là “bà già khó tính” và trêu tôi “cậu gánh dùm bà già khó tính cho em nhờ”.
Tôi bỗng nhớ đến những ngày trôi nổi của đời sinh viên, nhớ đến hình như trong một giấc mơ nào, tôi đã hôn Hồng và tưởng tượng người bạn gái đã nói: “Anh Phúc ơi, đứa nào xúi anh hôn tôi… Anh coi chừng…” Bản năng làm mẹ của Hồng quả là mạnh, nàng đứng vững chân trên mặt đất cứng. Tôi xẹp xuống, mềm nhão trong cái cảm tưởng chúng tôi đã lìa bỏ cơn lốc mù bước vào vùng bình yên thoáng khí.
Tôi bạo dạn quàng tay ôm ngang ngực người bạn gái và Hồng tụt dần ra khỏi gối tựa vào tay tôi. Chưa khi nào tôi hưởng được những giây phút thanh thản đến như thế. Tôi muốn thiếp ngủ bên cạnh Hồng với sự trống trải của chúng tôi ủ dưới lần chăn mỏng. Thân nhiệt ở Hồng điều hoà bình tĩnh như làn nước dưới mặt hồ phẳng. Có lẽ sự căng thẳng trong ngày đã giựt đứt mọi giây trói quấn bây lâu ở nàng và lúc này chỉ còn sự tả tơi mơ mộng ở lại trên da thịt nàng.
“Chị Hồng. Chị cần về chưa?”
“Đuổi tôi hả? Anh đuổi, tôi về ngay”.
“Không. Không đời nào. Tôi đang thật sung sướng. Tôi muốn giữ chị ở lại mãi”.
Tôi bóp giữ cánh tay xa của Hồng, giọng tôi không ngờ nồng nàn đến độ ấy. Hồng hơi cựa quậy, chỉ cốt ý tìm thế nằm tự nhiên thoải mái.
“Thật không? Anh là chúa nói dối. Anh đang thương tôi phải không?”
“Chị cứ nghĩ thế, tôi làm sao trả lời với chị… Chị nên vứt cái trí thông minh chị đi. Cái đó không dùng làm gì cả. Tôi nghĩ đến chị cần phải thu xếp công việc…”
“Anh nên nghĩ đến anh thì hơn… Mặc tôi. Vả lại cũng đã chiều rồi, anh không thấy sao?”
Tôi ngửng ra khỏi màu tóc đen của Hồng. Trời thẫm nhưng cơn mưa đã tan. Gió lùa vào nhà thổi bay đống giấy xếp trong góc. Xe cộ ầm ì ở xa. Trong ngõ người đi làm các sở đã về tới. Tự nhiên Hồng chấn động tấm thân, úp kín mặt vào cổ tôi trong cơn hốt hoảng như nàng vừa thoáng nhận ra sự gì bất thường. Tôi dỏng tai nghe ngóng.
Dưới nhà tiếng máy phành phạch của chiếc Vespa ngừng tắt. Anh chàng thuỷ binh chung cư bước vào hô hoán gọi mấy đứa con bé của mình. Ngoài sông tiếng mái chèo của một chiếc thuyền lớn bán đồ bách hoá ngang qua với tiếng reo mời chua lét của một thiếu nữ. Tôi vỗ vỗ và xoa nhẹ trên lưng của Hồng trấn an. Hơi thở của Hồng nóng nẩy bất thường.
“Tôi xấu hổ quá… Anh có khinh tôi không?”
“Chị Hồng…”
Tôi kinh ngạc không biết nói sao nữa đành nằm chết trân. Một chút sau tôi nghe những giọt nước mắt ấm vướng trên vai mình, khuôn ngực mỏng cồn cào áp sát. Tôi cũng hồi hộp theo chuyển biến đang trỗi dậy ở người bạn gái. Tôi bắt buộc phải lên tiếng:
“Sao thế chị Hồng?”
“Không sao… không sao…”
Anh chàng thuỷ binh mở lớn máy thu thanh trong nhà, hát nhái ông ổng theo giọng ca xứ lạ. Anh vừa hát vừa đùa với con, chờ bữa ăn. Người vợ dưới bếp la bai bải, anh chỉ cười hệch hệch. Anh đang được tuần lên bộ ở nhà, hồn nhiên thơ thới. Người vợ tắt máy thu thanh nhưng giọng ca vẫn nguyên ở gian bên và anh chồng cười hô hố thích chí. Suốt dọc xóm dài ven sông ồn khua chương trình nhạc kích động. Hồng im thít như tan lẫn vào trong cảnh vỡ lở của khu xóm lao động. Buổi chiều mùa mưa, trời nhẹ bỗng.
13.
“Anh có nhớ lúc ăn cơm buổi trưa anh nói… mình mất… mình mất cái thời trẻ lãng mạn của mình. Các anh đàn ông, các anh tìm được nhiều sự bù đắp. Còn đàn bà con gái quả là hết phương cứu gỡ. Tôi hiểu rõ dưới mắt anh tôi là thứ femme de tête… Phải không anh Phúc? Cái thứ garçon manqué chẳng ra đâu vào đâu… Tôi cũng thấy ở tôi thừa thứ gì ấy.
Anh thì bảo tôi thừa trí thông minh. Tôi cho chỉ đúng phần nào… Như buổi nay này, anh thấy đó, tôi có còn thông minh gì đâu. Tôi như đứa con nít. Tôi lãng mạn đấy chứ, nhưng cái gì ở tôi cản tôi lại… Tôi không muốn giấu gì anh nữa cả. Anh Phúc, anh có thích nghe tôi nói không? Hay anh muốn tôi im?
Anh có ân hận vì tôi không?… Lỗi tại tôi… Tôi biết anh thương hại tôi, anh chiều tôi. Anh nghĩ mai mốt tôi đi xa rồi, chúng mình chưa biết còn gặp lại nhau nữa không nên anh mới chiều tôi. Nếu tôi còn ở đây, chắc chắn anh vẫn còn né tránh tôi như ngày trước. Anh không nghĩ gì hết? Cảm ơn anh. Nhưng chắc chắn là anh không yêu được tôi như tôi không yêu được anh vậy. Buổi sáng nay tôi hiểu anh, tôi hiểu anh muốn cái gì… lúc ở nghĩa địa ấy… Thú thực trước kia tôi hiểu lầm anh, tôi nghĩ anh hỏng lắm… Nhưng sáng nay, tôi đã thay đổi ý kiến. Tôi nghĩ anh cũng đáng thương như tôi… Tôi ân hận đã không gần anh nhiều… Tôi cũng muốn anh thay đổi ý kiến về tôi. Tôi cũng đáng thương phải không anh? Anh có thấy như thế không? Tôi cũng đáng thương chứ…
Anh đáng thương vì anh có quá nhiều cuộc đời phải sống, rốt cuộc là anh chẳng có gì… Anh có thể lấy đó là hạnh phúc của anh nhưng tôi thấy là anh khổ. Còn tôi đáng thương vì tôi có mỗi một cuộc đời để sống mà sống không nên hồn…”
“Hạnh phúc… đáng thương… ân hận…, những chữ ấy rỗng tuếch. Đối với tôi… thôi chị cứ nói”.
“Tôi hiểu. Các anh có đủ hết các chữ, vứt bỏ vài chữ chẳng sao. Nhưng tôi… tôi không sao được như anh. Tôi đau đớn vì một vài chữ. Tôi không vứt, không quên được. Hôm nay tôi sẽ nói hết cho anh nghe. Tôi nói với tôi hoài vô ích. Tôi là con bệnh, anh cứ coi tôi là con bệnh. Anh thử đóng vai psychanalyste hộ tôi. Biết đâu, anh chẳng phát giác giúp tôi chữa khỏi… Biết đâu? Anh bằng lòng không?
Lần thứ nhất trong đời tôi, tôi nằm như thế này với một người đàn ông. Anh đừng sợ, không phải tôi định bắt chẹt anh đâu. Tôi chỉ muốn anh hiểu. Đúng thế, lần đầu tiên. Tôi hai mươi tám tuổi, hai mươi tám tuổi… Trời còn sáng quá, phải không anh.
Anh chịu khó cho tôi nói. Tôi không thể rời đây lúc này, tôi tưởng tượng đến người ta sẽ dòm rõ mặt tôi, dù mai mốt chẳng bao giờ tôi đặt chân đến căn gác này của anh nữa… tôi không thể chịu ai nhìn thấy… Chỉ có anh nhìn thấy, anh có đủ điều kiện để làm ông thầy phân tâm… Và còn cả buổi tối nay. Anh vẫn đưa tôi đi nốt tối nay chứ?”
Hồng rời xa tôi, đầu đặt trên gối riêng, mắt nàng khép như nhìn vào trong mình, đuổi bắt những ý nghĩ đang bay tung rớt lả tả như những miếng bóng tối trong nhà. Nàng duỗi tay trần, đặt bên ngoài chăn làm thành một cái lủng ngăn cách chúng tôi. Tôi cũng sửa bộ nằm suông đuột mặc cho các bắp thịt lặn chìm vô giác, mở trống đầu óc đón những lời của người bạn gái không muốn có một xúc động phản ứng nào. Tôi muốn mình như dòng nước sông đang dâng, dưới trời chiều soi ánh nơi mình, vừa lặng lẽ vừa xôn xao.
“Tôi hai mươi tám tuổi. Và đây là lần đầu tiên lúc ấy… Tôi nhớ lúc chúng ta rời chỗ núp tôi còn quấn lấy cổ anh hôn trên mặt anh và cười như nắc nẻ. Cho nên tôi tự hỏi có phải tôi ngây thơ thật không? Lúc ấy… lúc ấy… tôi thế nào… Tôi không nhớ. Nhưng tôi nhớ chắc có chuyện xảy ra. Có và chỉ hai đứa biết. Sau không còn chuyện gì xảy ra nữa. Không ai biết.
Chỉ còn một mình tôi biết nhưng tôi… tôi… Tôi lúc ấy… tôi không nhớ gì. Nhưng sao tôi lại nhớ rõ rệt trước và sau đó? Dường như… lúc ấy chỉ là sự nín lặng, tôi nghĩ lại, sự nín lặng trĩu âm như bầu trời mùa thu… Nhưng chính lúc ấy… tôi như thế nào… tôi không hay biết…”
“Chị Hồng, chị thử nhớ kỹ lại xem chị đã đọc Freud trước hay sau khi chị nhớ lại cái biến cố thời thơ ấu… Chị nhớ kỹ lại xem”.
“Trước hay sau, làm sao tôi nhớ? Nhưng điều ấy có quan hệ gì?”
“Tôi nghĩ là quan hệ. Câu chuyện của chị có thể đã không sống lại, không ám ảnh chị nếu chị không đọc Freud. Chị sẽ không thấy gì cả. Mọi sự rồi trôi qua tâm hồn. Nhưng vì chị đã đọc tâm phân và chị nhiễm bệnh. Chị không còn thấy tự nhiên nữa… Rất có thể chuyện đó không hề bao giờ xảy ra và chị đã phải cố tìm, tìm cho ra một điều gì… điều gì đó phải có để biện minh cho một sự trục trặc hiện thời… Cái việc không là biến cố hoá thành ra biến cố trọng đại, có thể là vết trầy xước sơ xịa bị khoét moi móc thành vết thương… Sự trục trặc có thể qua khỏi nghiễm nhiên trở thành tật chứng có căn rễ sâu xa…, chị sẽ nhìn thấy những vực thẳm nơi mình, vực thẳm không đáy… Làm gì có vực. Chỉ có ảo tưởng của chính mình thôi”.
“Có Freud hay không có Freud thì tình trạng của tôi vẫn rõ ràng… làm sao tôi chối được? Anh lại cho tôi là giầu tưởng tượng… Tại sao thế? Tôi đã nói là tôi nhớ… và anh thấy đó, tôi hai mươi tám tuổi đầu… tôi vẫn như đứa con nít… Tại sao thế?”
“Nhưng thế thì đã sao cơ chứ… Chị sợ sự bất bình thường phải không? Tại sao lại sợ? Ừ cứ coi mình là bất bình thường một chút, một lúc nào đấy thì đã sao… Mười tám… hai mươi tám… ba mươi tám… cái gì cũng thế mà thôi… Chị thử nghĩ mà xem, nếu tôi nghĩ như chị thì tôi sẽ khổ đến chừng nào… Có lẽ tôi không sống nổi… Chị thử nghĩ lối đó xem thì tôi là cái giống gì? Mình đang nằm đây, tôi với chị này, là cái sự thể gì vậy? Comlexe d’Oedipe chứ còn gì nữa. Tôi thù ông bố tôi, chiếm đoạt người yêu của ông bố… Chúng ta vừa đi thăm mộ ông về rồi thì… Chị thấy không, tôi bệnh, đứt đuôi con nòng nọc chứ còn gì nữa… Như thế thì chị là hình ảnh của người mẹ đối với tôi, chị không còn là Hồng nữa… Chị nghĩ thử xem”.
“Có thể đúng chứ? Nếu không là cái gì…”
Tôi cười dài, luồn tay dưới cổ người bạn gái kéo nàng tới gần. Hồng phản ứng xoay mình, xong lại thôi, rớt đầu trên vai tôi và thở nhè nhẹ.
“Chị cho là đúng hả? Chị Hồng, chị cứ muốn đóng vai người mẹ… nhưng rốt cuộc chị vẫn là trẻ con như chị thú nhận đấy phải không nào? Tại sao mình không nghĩ ngược lại là chị từ trong tiềm thức, chị đi tìm tôi qua ông Nguyễn chẳng hạn, nghĩ thế cũng có thể đúng chứ sao… Nhưng thật ra nào có gì, chẳng là cái gì ráo… Mình vẫn là bạn, chỉ là bạn thôi, chị Hồng ạ. Chị có đồng ý thế không?”
“Bạn… bạn… Anh thấy như thế này là bạn?”
“Tại sao không nhỉ?”
“Anh quan niệm thật…”
“Không phải. Không phải là quan niệm đâu… Chị vẫn còn nghĩ theo cái trí thông minh của chị… Rõ ràng giữa chúng ta kể cả lúc này… có gì đâu nào? Hoặc là muốn cho văn chương thì mình là thứ Tiêu Nhiên Mỵ Cơ đi… Ông vua Marc đã chết… Tình vô vọng nếu chị thích”.
“Có lẽ như thế mơ mộng hơn? Một chút gì hơn phải không anh?”
Giọng Hồng êm thoảng, đầu nàng dựa nặng thêm trên ngực tôi. Tôi vuốt ve người đàn bà, ấp lòng bàn tay trên chỗ kín, tôi không nói nữa. Thân thể Hồng như mặt nước lăn tăn trong cơn gió nhẹ. Hồng kín đáo nuốt chửng một nhịp thở dài.
“Thôi, chị kể tiếp câu chuyện của chị đi”.
“Sau đó, tôi nhớ rõ anh thay đổi hẳn thái độ. Trong bữa cơm, anh buồn bã, tôi vẫn như thường tìm cách trêu ghẹo anh và anh gắt với tôi. Tôi không hiểu gì cả. Tôi vẫn quấn quýt bên anh, tôi vẫn nhẩy ngồi trong lòng anh, bá cổ hôn anh đòi anh hôn tôi. Trước anh còn xô đẩy tỏ vẻ khó chịu, tôi làm nũng bám riết không buông tha. Và một bữa anh đã không dằn tức giận, anh tát tôi hằn cả dấu tay trên má. Tôi nhớ tôi đau rát và tôi giận anh đến độ không khóc nổi. Nước mắt tôi chảy nhưng tôi mím chặt môi. Anh bối rối sợ hãi không dám ngửng nhìn tôi.
Tôi tẩy chay không chơi đùa với anh từ hôm ấy. Anh mặc tôi, anh không an ủi, xin lỗi tôi như những lần trước. Chúng ta giận dỗi nhau cho đến ngày anh không ở nhà tôi nữa. Nhiều lần tôi muốn làm quen trở lại với anh, anh đều tỏ vẻ hất hủi tôi ngay từ khi tôi vừa sán gần… Tôi chỉ biết nhìn anh, theo dõi anh. Anh đối với tôi là người tôi quý nhất trong nhà hồi bấy giờ. Và thái độ kỳ lạ của anh hồi ấy tôi không hiểu khiến tôi đau khổ ghê gớm.
Con bé con buồn ốm, cả nhà không ai hay biết chuyện gì. Một hôm, tôi thoáng nghe anh nói với ông cụ về tôi, anh bảo: “Hồng nó ranh khôn quá, sau này sợ nó khổ…” Tôi nhớ rõ.. cho nên sau này tôi hiểu, tôi cứ tự hỏi có thật hồi ấy tôi còn ngây thơ như bây giờ tôi tưởng không…”
Trời đã tối. Bữa cơm ở nhà dưới đã xong, người vợ đang dọn dẹp. Ánh điện câu yếu hắt lên qua khe ván hở. Chúng tôi không còn trông rõ nhau. Tôi tiếp tục mơn man da thịt Hồng như ru nàng trong cõi mộng của nàng để nàng còn có thể nói tiếp. Riêng tôi như một ngọn lửa ủ vùi dưới tro.
“Hôm anh rời nhà tôi đi, tôi mới thấy anh tươi cười. Đối với tôi anh đã coi tôi bằng như những đứa em khác. Anh vuốt tóc tôi, xoa má tôi như với những đứa khác. Anh ngồi xuống bên cạnh chiếc va ly của anh và đưa má cho mấy đứa trẻ hôn. Đến lượt tôi, tôi khăng khăng từ chối.
Cậu mợ tôi thúc giục, anh cũng thúc giục, tôi miễn cưỡng phải hôn anh trong khi ấy thì anh tức phát khóc. Lúc ấy, tôi thù ghét anh. Nhưng sau này, trong bao nhiêu năm tôi yêu anh.
Khi tôi yêu anh, tôi chưa hề nhớ câu chuyện đã xảy ra ngày nhỏ. Rời khỏi nhà tôi, thỉnh thoảng anh vẫn đến chơi. Tôi lớn dần và tình thân giữa chúng ta nảy nở lại ở ngoài… những chuyện đã qua. Khi tôi đã cặp tóc, anh đến ngồi chuyện trò với tôi như một người thân của gia đình.
Chúng ta lại đùa cợt chọc nghẹo nhau như thường. Rồi suốt thời kháng chiến, lúc gia đình tôi hồi cư, tôi đi học và tôi nhận ra tôi nhớ anh, tôi yêu anh suốt mấy năm ấy. Tôi đã sống trong sự thờ phụng hình ảnh anh, tôi chờ đợi ngày anh về… Tôi yêu anh một mình và tôi không còn trông thấy ai quanh tôi nữa. Tôi yêu anh suốt một thời con gái của tôi. Trong những đêm ngồi học thi, tôi viết nhật ký, tôi viết thư cho anh để đọc với mình…
Đó, đó là mối tình của tôi. Thứ tình yêu mọi năm vào mùa thu lại cháy bùng lên như ngọn lửa hồng ấm áp. Tôi đan những chiếc ao, dấu kín hết mọi người những chiếc áo không bao giờ được gửi đi… Tôi tham gia hoạt động nội thành, tôi bị bắt, bị tra khảo và tôi trở thành thú dữ khiến gia đình bè bạn đều ngạc nhiên, không ngờ cũng là vì tôi có được hình ảnh của anh, vì tôi có cái tình yêu ấy… Gia đình tôi phải đổi vào đây vì ông cụ tôi sợ những hoạt động như mù quáng của tôi…”
“Chị thấy không, chuyện gì cũng xưa như trái đất? Chị làm tôi nhớ quá… Chị nhớ không: Heureux qui comme Ulysse a fait un beau Voyage… Chị là Pénélope, chị có tháo những chiếc áo để đan lại không chị Hồng!… Tôi nhớ quá”.
Tôi như nhìn thấy thành phố những ngày nào ngây ngất, những lối heo may quạnh quẽ, những thức mây khói đùn trên mặt bờ hồ mờ ảo, những mầu biếc lục âm u suốt phố lao xao, những tà áo nhởn nhơ một mỗi luyến tiếc kín đáo… Mùa thu và mối tình của Hồng, chất men cất từ một thời xa lắc xa lơ, tôi nếm trên đầu lưỡi, thè liếm quanh môi, cố sức hồi tưởng như một mùi vị rượu đỏ chôn lâu ngày.
“Anh hút thuốc đi…”
Tôi quờ tay rảnh rang kiếm gói thuốc rớt trên sàn. Lần này, Hồng quẹt diêm đốt thuốc cho tôi. Nàng phải ngồi bật dậy tránh tàn lửa rớt xuống người. Chiếc chăn phủ bị kéo giật xuống mở trống một mảnh thân tôi.
“Tôi tưởng đàn ông các anh thường hút thuốc…”
Bây giờ Hồng ngồi im, vòng tay bó gối. Chiếc khăn trắng quấn kín lấy mình và tôi nằm trơ ở ngoài phập phồng lo ngại phản ứng của người bạn gái. Trong bóng mờ, tôi không hiểu Hồng đang nhìn ra ngoài cánh cửa sổ đóng kín hay nhìn trên thân tôi. Đầu thuốc cháy đỏ lập loè trong gian nhà hiu quạnh. Vợ chồng con cái anh chàng thuỷ binh ở dưới đã bỏ ra đầu ngõ.
“Anh Phúc… anh có tin những chuyện tôi kể không? Anh nghĩ thế nào?”
“Chị vẫn chưa nói hết. Chị nghĩ lại mà xem… Nếu chị cứ nhất định phanh phui mình, chị sẽ phải nói hết ngày này qua ngày khác… Cũng vẫn còn như thường. Có khi suốt đời chị nói cũng chẳng hết…? Chị càng nói càng thấy chị mất hút. Giống như quyển tiểu thuyết tôi nghĩ đến vậy”.
“Anh cho là tôi cũng đang viết một quyển tiểu thuyết về đời mình chăng?”
“Tôi không sao biết được”.
Tôi hết sức dịu dàng vì nghe trong giọng của người bạn gái có vẻ ấm ức bất mãn. Tôi vẫn nằm phơi lố bịch trong sự lo ngại nhưng tôi không biết cách nào ra thoát. Mọi cử động lúc này đều có thể làm cho Hồng sửng sốt. Hồng sẽ phải ngó thấy tôi. Tôi biết rõ Hồng dồn tôi vào lẫn trong bóng tối đồng loã chỉ còn là thứ tiếng vang đáp ứng những câu hỏi của nàng.
“Như thế anh bảo tôi nên im… Tôi đã im bao nhiêu năm và có lẽ tôi sẽ im nữa. Anh Phúc, quả là anh khinh tôi. Anh đừng chối…”
“Không, không bao giờ. Chị con nít quá…”
“… Đúng, đúng như thế, không việc gì anh phải chối. Tôi cũng là thứ nhân vật tiểu thuyết…”
Hồng gục mặt trên đầu gối, vai rung lắc. Tôi bị bất ngờ, càng thêm khô cứng vụng về, không biết gì hơn là lải nhải vứt bỏ cái trí thông minh đi… vứt bỏ đi… một cách vô vị. Tiếng khóc rấm rứt, đay nghiến lay thúc tôi dữ dội. Thói quen hùng hổ. Cơn nức nở dịu bớt nhưng còn ngân dài, rõ ràng ý nghĩ vũ phu trỗi dậy. Tôi muốn vùi dập người bạn gái và tôi phải cố đè nén.
“Anh nói đúng… Tôi không sao nói hết được. Anh biết không, tôi còn nói chưa hết… Lầu đầu tiên, tôi như thế này… nhưng không phải là lần đầu tiên… Hồi tôi bị bắt, phải hồi đó… Anh hiểu tôi định nói gì chứ… Bọn công an chúng cười vào mặt tôi: “Tưởng thế nào, tưởng mấy cố thế nào… không ngờ… không ngờ…” Chúng tưởng tôi là con gái trong trắng… Và tôi đã là đàn bà… Anh hiểu chứ, một người đàn bà…”
Tôi khiếp hãi giọng nức nở của người đàn bà đang khuấy tan chút hương thoảng tình cờ của mớ hoài niệm vừa từng trải. Gian phòng ngộp như bị bít kín hun lửa. Hồng không hiểu nổi sự đứt quãng của đời sống, sự đứt quãng tuyệt vời của hơi thở, của nhịp tim đập. Những ý nghĩa, những xúc động, những lời lẽ cũng nhảy nhót theo những người rún rẩy chênh vênh hồi hộp. Không hề có xâu chuỗi như người ta mơ màng quàng quấn trên cổ mình và gọi bên bằng Định mệnh. Định mệnh cũng là thứ hạnh phúc trang điểm cho đời người thêm rực rỡ. Hồng khóc hả hê, run rẩy, nàng đang như một cành lá bị gió thúc quật.
“Anh còn muốn nghe nữa không?”
“Thôi… thôi đi chị Hồng”.
Hồng rũ lả truồi tuột thân nằm xuống trở lại, bị nén ép. Tôi quàng tay ôm xiết người bạn gái, lần đầu tiên tôi ôm nàng chặt như một người tình bé bỏng cần được an ủi. Hồng chịu đựng không một phản ứng. Buổi tối đầy chật trong mắt chúng tôi.
“Chị có thể nói nữa… nếu chị thấy cần…”
14.
Ra khỏi ngõ, tôi mới thấy mình mệt nhoài vì vai trò đã phải đóng. Tôi mong Hồng đổi ý, bỏ không buổi tối này. Tôi muốn được đi một mình như chiếc bóng lủi thủi., có thể hết đêm nay, không một thứ gì còn lôi cuốn được tôi vào trong vòng quay rối nùi. Tôi sẽ dật dờ mù mờ không kết nhập vào một không gian nào. Nhưng Hồng chưa tan tỉnh. Tôi ghê ớn sự mê muội của người bạn gái mỗi lúc thêm trĩu nặng đeo cứng bên mình.
Trong bữa ăn muộn màng, tôi nghe mình sắp sửa lên cơn nóng lạnh. Đầu óc tay chân mỗi thứ mỗi nơi như không dính với nhau. Tôi cố gắng hết sức bảo Hồng có lẽ mình nên về. Mỗi người chúi vào mỗi nơi ôm lấy sự lặng lẽ tan hoang. Hồng không chịu, nàng muốn nghe nhạc, nàng muốn nêm cứng thêm những cảm xúc cho một ngày. Ngày chót nàng còn ở lại nước nhà, những ngày tới nàng đã nhìn như một giấc mơ khác. Tôi như bị vây trong một màng lưới không thiết vùng vẫy nữa. trong một giây tỉnh táo, tôi trông thẳng vào mắt người bạn gái bảo:
“Chỉ cần mai mốt thôi, nghĩ lại ngày này, chị sẽ thù hận tôi. Chị sẽ muốn cho tôi chết…”
“Tại sao thế?”
“Chỉ vì… chỉ vì…”
“Tôi hiểu rồi… Anh khỏi nói… Tôi không ân hận đâu”.
Hồng không hiểu ý tôi. Nàng tưởng lầm. Hồng không hiểu… không thể hiểu… Chính vì thế nàng sẽ thù hận. Nhưng tôi không còn đâu hơi sức giảng giải. Nàng sẽ tưởng tôi ôm giữ hoài hình bóng của ngày này như báu vật, nàng sẽ tưởng dấu vết nàng ghi khắc ở trong tôi sẽ còn được lưu trữ mãi và một ngày nào, gặp dịp nàng có thể tìm lại… hoặc giả đổi thay, nàng sẽ nghĩ không còn cách sao bôi xoá.
Chúng tôi đang ngồi trong quán ăn bên bờ sông, nền xi măng lộ thiên nhô ra ngoài mặt nước như boong tầu. Trên nóc mái của ngôi nhà nằm trong bờ, cây cột thẳng cao giả làm cột buồm lớn với những dây buộc chằng chịt và ngọn đèn thắp chấp chới bay lẫn trong một mầu đen loãng vọng những hồi tuôn đọng của thành phố yên bình. Nước sông vỗ ì ọp vào kè đá. Bên kia bờ đêm khuya khuất hoàn toàn trong các hình bóng mịt mờ thấp lụn. Phía bến cách một ngã ba sông, con tầu thắp đèn sáng trưng kề cận một khu nhà um tùm cây cối không chút ánh sáng trong các khung cửa.
Ánh điện hắt lên không trung kéo dài một bên bờ sông như đám bụi vẩn của một dạ hội đã tắt tiếng. Cây cầu thấp nối hai vùng thành phố mới gắn nê ông hai bên thành hiu hắt vời vợi trong chuyện động thưa thớt của xe cộ không thấy tiếng. Trên sân cao của một hội quán tư, cách bàn chúng tôi ngồi, một công viên nhỏ người ta đang cười nói tở mở. Trong công viên, đôi ba cặp tình nhân thủ thỉ trên các ghế đá dưới các bóng cây leo. Những chiếc tầu nhỏ du thuyền nằm im quanh bến hội quán.
“Anh Phúc…”
Tôi không sao thức giấc nổi. Bóng sáng và bóng tối bập bềnh trôi trong mắt miên man không ngớt, loáng thoáng hoài bên tai những lời của người bạn gái. Có khi nàng đã im rồi, tôi vẫn nghe ngân vang của một câu nói như một chiếc đĩa hát hay làm kim kẹt chạy quanh một chỗ.
Dường như Hồng nói đùa nàng có thể huỷ bỏ chuyến đi, nàng yêu cầu tôi bữa thứ ba đưa tiễn nàng ra phi trường, nàng nhờ tôi việc gì đó, nàng lại nói về ông Nguyễn… Ông Nguyễn ở gần đây, anh có biết chỗ không. Ông ở sâu trong một kẹt hẻm như tôi cũng trên một căn gác, lẫn lộn với người Trung Hoa, khu xóm ồn ào, tối tăm sát gần chợ, rác rưởi đầy mùi nước mắm lẫn mùi thuốc phiện, không ai biết đến ông, không ai ngờ ông ở đấy, nơi ông không tiếp ai, trừ Hồng… trừ Hồng… có phải như thế không? Ông có hút thuốc phiện không? Tập nhật ký của ông mà Hồng đã đọc, không thấy hình ảnh nào của ông, chỉ gồm toàn những suy nghĩ về chiến lược, chiến thuật cách mạng chính trị, về tình hình quốc tế, quốc nội biến chuyển sắp tới ông tiên liệu…, tóm lại những suy nghĩ hết sức phiêu diêu của một người càng ngày càng thấy mình bị gạt sang bên lề của dòng lịch sử làm kẻ bàng quan…
Ông nhận sự thất bại, ông nhận những lầm lẫn, ông nhận hết mọi thứ… Ông nhận hết mọi thứ, ông thất vọng, ông tuyệt vọng, ông sáng suốt và ông lơ lửng… Anh có biết không? Anh nên tìm đọc để ít nhất hiểu ông như anh hiểu tôi… ngày hôm nay… Anh đã hiểu tôi chưa? Tôi không làm sao mở miệng nói rõ với người bạn gái: “Ça passe… Ça passe…” Cả những lời thú tội nữa. Tại sao lại phải thú cơ chứ? Tại sao?… Tôi đã thú với ai những gì? Những gì? Tôi đang quay như cái chong chóng trước ngọn gió. Cái chong chóng mơ màng…
Tôi bưng cốc cà phê Hồng gọi cho tôi đưa lên miệng uống. Tôi không thể không uống, mặc dù tôi biết sự kích thích đã quá mức chịu đựng. Ngực tôi trống rỗng xốn xang, một tách cà phê có thể vật ngã tôi bất cứ lúc nào không hay. Tôi muốn như thế, đột nhiên trời đất tối sầm trước mắt và tôi bằn bặt trong hôn mê chỉ còn một đóm sáng nào đó bay lượn quanh tôi thảm hại như một con vật hấp hối… Lúc ấy tôi như là một… một cái gì… tôi nào đâu cần biết… Tôi không còn là những tôi ngu ngơ cuồng phóng.
“Anh Phúc…”
Tôi buông xuôi theo sự dẫn dắt của thói quen nhập tâm từ những ngày nào. Tôi trở về với đêm tối mướt đẹp và hoang vu của thành phố. Những đại lộ im thẳng với những hàng đèn điện trôi lênh đênh cuối tầm mắt. Những bóng đen rườm rà của cây lá ngủ lặng như những chùm viển vông của của ý nghĩ cứng chết và tan rối. Chiếc xe tắc xi chạy vùn vụt trong cảnh thênh thang trống trải và tôi thiếp ngủ quên hẳn Hồng ngồi bên.
“Anh Phúc…”
Tôi ngó Hồng như kẻ xa lạ mới gặp. Đôi mắt người bạn gái đen láy rờn rợn như đã thâu nhập được ánh đêm. Tôi mơ hoảng như gặp những ngọn gió buốt nhói bên trong đôi mắt không quen thuộc. Chỉ cần cơn đồng thiếp trên một đoạn đường, tất cả những ngổn ngang vướng mắc đã bị nghiến nát, tôi biết tôi lại còn đủ sức đi với Hồng hết đêm.
Chúng tôi bước vững vàng bình thản trong con ngõ rộng dẫn vào vũ trường. Con ngõ nằm giữa một bên là toà nhà cao mới cất. Quãng đường ngăn chúng tôi phải vượt qua cạnh sự hoang tàn tối tăm bên kia bức tường và những tầng nhà thẳng đứng ngất nghểu, dưới bầu trời như được đẩy cao thêm, đủ khiến tôi bắt gặp lại những đêm cũ. Chúng tôi bị chụp dưới vòm ánh sáng lặng ngắt ngoài hiên cửa vũ trường. Cánh cửa kính dầy che các tiếng động bên trong. Chúng tôi ngó nhau dưới ánh sáng trơ như qua một tấm gương. Mấy cô vũ nữ mới tới đứng soi lại nhan sắc, trò chuyện bông lông.
Từ ngoài sáng, chúng tôi lọt vào gian phòng rộng mờ tối, không thấy trần, mở ra sân vườn trống ở một bên. Thính phòng đông chật.
Chúng tôi ngồi ở một bàn thật xa dàn nhạc. Cô ca sĩ nổi tiếng vừa ở ngoại quốc về đang cao giọng biểu diễn. Hồng chăm chú, tưởng chừng tiếng hát líu lo ồn ào đang cuốn nàng bay vào trong thế giới đã trục loại mọi ý nghĩ, chỉ còn những hồi dao động bơ vơ. Tôi bỏ những âm thanh trôi ngoài tai, nhìn ra sân vắng có những gốc cây xum xuê trong góc tường, lối đi trải sỏi dẫn tới vòng tròn xi măng làm nơi khiêu vũ giữa trời của những cặp tình nhân, những băng ghế dài khuất lủi thủi.
Người ca sĩ nghỉ hát. Gian phòng ồn lên một điệu lạc lõng. Bóng người loay hoay trên ghế quanh các bàn hình như múa rối. Hồng quan sát quanh mình, dường như nàng nhận ra một vài bóng dáng quen thuộc. Tôi ngoảnh mặt không muốn gặp một ai.
“Anh Phúc… Anh nhìn xem có phải là…”
Tôi tảng lờ. Hồng giật cánh tay tôi, chỉ một bàn phía trong khá đông người, ở đó một người đàn ông đang nghển cổ dòm về bàn chúng tôi. Tôi không nhận ra ai.
“Anh Phúc… Hình như người quen của anh”.
“Tôi tưởng là người quen của chị mới đáng kể. Người quen tôi thì quả là tôi không biết ai…”
Người đàn ông đứng lên, tìm lối tiến về chỗ chúng tôi. Tôi theo dõi cái bóng lom khom lách mình giữa những lưng ghế ngang dọc không trật tự bảo Hồng:
“Mình nên đi chỗ khác…”
Vừa lúc ấy tiếng vỗ tay rào rào khắp phòng. Cô ca sĩ xuất hiện trở lại trong vòng đèn chiếu vận bộ dạ phục phương Tây mới đổi. Cánh cửa vào được đẩy mở. Giữa khung sáng của ngọn điện ngoài thềm. Hồng đứng im cùng một người đàn ông đang nhìn ngang ngửa làm quen với bóng mờ giăng trước mặt. Tôi đứng bên cạnh bàn. Hồng vẫn còn ngồi trên ghế, như tiếp đón anh chàng lạ mặt sắp tới. Anh chàng dừng chân giữa lối quay ngó lên dàn nhạc. Cô ca sĩ bắt đầu trổ giọng. Tôi lẳng lặng rút về chỗ ngồi, nghe mình bị bao vây tứ phía.
Hồng đứng nguyên trước tấm màn che cửa vào, suốt bài hát. Chiếc bóng ướp lạnh giữa mớ âm thanh đầu kỷ niệm. Ngoài sân kia, trên vòng tròn hiện nổi mập mờ như một hồ nước, mặt xi măng cát sạn động dưới gót giầy nghiến những đêm đã trôi tít bỗng trở về trong khoảnh khắc giữa sự uốn lượn của những nốt nhạc cao tôi thường cười chọc phá. Chính cô ca sĩ này đã hát bài này cho Hồng và tôi nhảy trước kia. Chiếc bóng của người đàn bà nhìn thấy cũng nhoà nhạt mông lung theo tiếng hát mải miết lao vút vào trong quãng đen ngòm của dĩ vãng như những tàn lửa bay ngược của con tàu hoả chạy mau giữa đồng không. Dường như Hồng hát theo một đôi khúc và cũng đang bâng khuâng. Bài hát dứt như niềm hoan lạc đã trôi qua.
Cô ca sĩ mỉm nụ cười cám ơn kiểu cách trước sự tán thưởng nồng nhiệt không muốn dứt. Người ta đang chung nhau kéo dài, gói kín phút giây tuyệt vời. Tôi cứng mình trước mối tình đã chết, chết trước khi tôi kịp sống và hiểu thấu cái đám người trong gian phòng này chính là một xã hội đang rã mục cố gắn bó với nhau trong một vài phút giây cố níu cho bất tuyệt. Tôi hiểu thấu sự tách lìa sự lênh đênh của tôi, của Hồng. Tôi hiểu thấu một vài phút ngắn ngủi nào trong đời ông Nguyễn, trong đời các bạn bè.
Hồng đã biến dạng trong gian phòng như mênh mông hơn với tiếng hát êm lặng như trời thật vào khuya. Anh chàng lạ mặt tự nhiên ngồi xuống ghế bên cạnh tôi, nói liến thoắng như không biết đến Hồng trong khi thực sự mọi điệu bộ của hắn đều nhắm để cho người đàn bà nhìn.
“Hoạt đây. Hoạt đây… Cậu nhớ tôi không nào? Trường, cậu là Trường chứ gì. Cậu không thay đổi tí nào. Tôi ngờ ngợ, rồi nhận ra ngay… Mười mấy năm… Vẫn thế… Tôi mới về gần năm nay. Ở ngoại quốc thì nhớ quê hương không thể tả, nhưng về đến đây chán ngoét… Có lẽ tôi lại phải đi nữa… Cậu bây giờ làm gì? Vợ con chưa? Gặp các bạn cũ tôi hỏi thăm tin tức cậu hoài mà chẳng đứa nào biết. Hôm nay thật may… Cậu sang bên kia ngồi với chúng tôi đi. Toàn bọn quen cả. Mời cả chị nữa… Chúng tôi là bạn thân lắm ngày trước. Lâu lắm chúng tôi mới gặp nhau. Mời chị… Trường sang bên kia đi. Cậu làm gì? Ở đâu? Trông cậu lại như trẻ ra ấy… Cậu thấy tôi thế nào?”
“Xin lỗi ông… Tôi không được hân hạnh”.
Anh chàng khựng người, một tay vẫn còn quàng ngang vai tôi. Miệng anh chàng há hốc buồn cười. Hồng đưa mắt ngó tôi lo ngại. Tôi dửng dưng lạnh nhạt, người nặng cứng không buồn cử động. Anh chàng rút tay về bối rối:
“Xin lỗi”.
“Tôi là Phúc. Còn đây là người bạn tôi: Cô Hồng. Không có gì, người ta lầm là thường. Tôi rất tiếc đã không phải là bạn của ông…”
“Xin lỗi… Tôi thành thật xin lỗi… Ông giống như ông bạn của tôi quá. Nhưng dù sao cũng cứ coi như mình đã quen nhau, mời qua bàn chúng tôi, mừng một tình bạn mới… biết đâu hay hơn…”
Anh chàng lấy lại bình tĩnh, niềm nở lịch sự. Tôi cũng tỏ vẻ xã giao xin lỗi thoái thác chúng tôi sửa soạn về. Anh chàng bắt tay tôi, còn nhìn thẳng vào mắt tôi kiểm lại trí nhớ của mình. Trở về đến bàn, hắn vẫn còn ngoái trông sang.
“Anh Phúc, anh làm gì lạ thế?”
“Chị yên tâm. Tôi vẫn bình thường”.
Hồng không tin, nàng nhìn tôi chằm chằm không chớp mắt. Tôi đảo mắt tìm bóng dáng Hằng. Nàng lẫn lộn đâu trong đám người lổn nhổn ngây đực đần độn trong ảo tưởng trùm toả như khói thuốc đặc đậm bay lượn. Hồng đã bị tôi kéo lìa khỏi bầu không khí mê hoặc cũng bắt đầu quan sát cảnh quanh mình.
“Mình ra ngoài đi”.
Tôi nhường Hồng bước trước, có ý tỏ với người bạn gái tôi vẫn còn biết lễ phép. Tôi vấp phải một lưng ghế, cúi xuống xin lỗi và nhận ra Hằng ngồi trong chiếc ghế ấy. Chúng tôi nhìn nhau trong thoáng ngắn, tôi nhắc lại lời xin lỗi của kẻ lạ mặt và hơi bối rối. Hồng dừng bước, quay nhìn chờ tôi.
“Anh có sao không?”
“Chị nghĩ tôi làm sao hả?”
“Tôi có cảm tưởng như thế”.
Bên ngoài trời rộng thoáng nhẹ nhõm. Tôi lâng lâng như vừa ra thoát gian hầm tối. Đêm gần như còn nguyên vẹn với tôi, mặc dù chôn sâu trong tôi niềm rã rời ngọ nguậy loang thấm.
“Cảm tưởng của chị thật hay”.
“Anh làm sao?”
“Tôi vẫn thường trục trặc như thế… Có sao đâu. Bây giờ chị tính đi đâu nữa không?”
“Anh cứ coi như không có tôi. Tôi muốn biết thường nếu anh đi chơi một mình, ở đây ra anh sẽ đi những đâu”.
“Tôi có thể đi hết đêm là thường…”
“Anh đi những đâu?”
“Làm sao mà định trước được”.
Chúng tôi tiếp tục đi chân trên đường phố vắng. Con phố trải thẳng dài đằng trước. Chúng tôi khoác tay nhau, tự nhiên không một ý niệm. Tôi tưởng như chúng tôi vừa gặp lại nhau sau nhiều năm xa cách nơi một thành phố lạ.
“Tại sao anh không nhận bạn cũ?”
“Chị cũng tinh… Tôi không thích nhất là lại hôm nay… Chị nhớ là nếu tôi không đi với chị hôm nay, tôi đã không đến chỗ ấy… Và như thế coi như là không có cuộc gặp gỡ ấy… Một hôm khác, có thể…”
“Lúc nãy cái ông bạn gọi tên anh là gì nhỉ? Trường… Trường phải không? Tên thật anh đấy hả?”
“Tên ngày trước thì đúng hơn”.
“Bạn lâu đến như thế, tôi tưởng gặp anh phải mừng chứ… Anh tàn nhẫn thật. Mai kia, lỡ chẳng may gặp lại anh chắc tôi không dám nhận trước đâu, lại bị bẽ thì thật… Tại sao anh kỳ thế?”
“Không kỳ đâu… Tôi cho như thế tiện hơn, cho cả đôi bên. Nếu người ta chịu nghĩ lại một tí… Mỗi ràng buộc đã là một thứ phiền luỵ. Huống chi lại là sự ràng buộc của một vài kỷ niệm, ràng buộc trống không. Chị nghĩ coi mệt lắm. Mình sẽ phải tìm hết cách để nối kết cái thứ đã tung đứt rồi. Chẳng còn gì… Mình cứ phải ép buộc mình, tội lắm. Mà nếu không ép buộc thì sẽ nhạt phèo. Có cũng thế mà không cũng đến thế… Tôi nghĩ thế đấy… Vả lại… tôi không còn muốn nhập bọn từ lâu rồi… chị thấy không, chính chị cũng phải đi khỏi mà… Tôi quý chị ở chỗ ấy. Đáng lý nếu chị muốn và chị cố công thì chị cũng dư sức để trở thành một người đàn bà, một thứ phu nhân… ở đây chứ. Nhưng chị không thế… nào có gì đâu? Những thứ người mà tôi với chị bao lâu nay ràng buộc có ra cái hồn gì đâu… Mình cũng là một ở trong ấy. Ít nhất thì mình không muốn thế… Chị đồng ý không?”
Bước chân nhẹ thênh, người tôi như bị hút trống, lung lay như một cánh lá mềm. Như một chiếc lá nô đùa chạy bên vệ đường. Hồng khoác hờ bên cánh tay tôi không gây một sức trĩu nào. Những lớp đêm lùa đắp tôi. Tiếng nói của tôi bây giờ vuột bay theo niềm hân hoan phơi phới hiếm gặp, tôi đón lấy như không phải của tôi. Không phải của tôi, tiếng lạ lẫm dâng lên như thuỷ triều dưới một con trăng cao tỏ. Cái ánh sáng trôi chảy và bất động soi trên một mặt trăng dưng không. Thế thôi gọi là bất tuyệt. Tôi thấy tôi đã đi tới thật xa với người bạn gái.
“Bây giờ tôi chỉ chị nhé. Chị có gặp lại người ấy không? Phải chị tưởng tượng lúc chị gặp lại người ấy… như tôi này. Lúc nãy, tôi vừa gặp lại người đàn bà mà một thời tôi nghĩ tôi có thể chết vì nàng. Chúng tôi có khá nhiều kỷ niệm với nhau. Vậy mà khi nãy chúng tôi đã nhìn nhau và thấy không còn gì nữa cả. Nàng đi với một người đàn ông khác và tôi… không mảy may xúc động. Quả cũng bối rối một ít. Thỉnh thoảng nhiều lúc tôi nghĩ đến nàng, tôi cứ cho là nếu tôi gặp nàng chắc tôi sẽ khóc mất. Hôm nàng nhất định dứt khoát với tôi, tôi đã khóc như con nít, van nài nàng ở lại, không phải chỉ có một mình nàng đâu, tôi khóc trước mặt khá nhiều người đàn ông đưa nàng tới gặp tôi… Thế mà bây giờ tôi như không. Thật tình tôi như không vậy. Tôi không nói dối đâu. Không biết một lần khác tôi như thế nào. Cái đó thì chưa biết, tôi không dám chắc… tôi không biết chị thế nào khi chị gặp người ấy”.
“Người ấy? Người nào?… À, anh muốn nói… Anh ấy đã chết. Chết rồi… Nhưng tôi nghĩ giả thử tôi gặp lại anh ấy lại, chắc tôi không như anh đâu. Tôi nghĩ tôi có thể đóng mặt lạnh nhạt nhưng thâm tâm tôi không thể bình tĩnh dửng dưng được. Có lẽ vì tôi vẫn chỉ là đàn bà…”
“Cái khổ của chị là người ấy lại chết, chết trước khi chị gặp lại. Bây giờ nếu tôi chết, chị cũng sẽ bị… Nhưng tôi mong chúng mình sẽ còn gặp nhau… phải không chị Hồng?
Tôi đưa Hồng đến quán ăn đêm đặt trên sân thượng thuộc khu trung tâm thành phố, nơi ngày trước tôi thường tới với Hằng. Viên quản lý niềm nở tiếp đón một người khách cũ. Hồng ngồi đúng trên chiếc ghế Hằng vẫn ngồi, cạnh bên một chậu kiễng lớn gần lan can trông xuống con đường chính dẫn đến bùng binh chợ. Không khí trên cao thanh tĩnh. Đèn thắp sáng trưng soi trên những bàn ghế trống vào lúc nửa đêm, đối với tôi, khi nào cũng vậy, buổi tối đến giờ đó mới thực sự bắt đầu. những chộn rộn huyên náo đã lịm tắt nổi lên vòm đêm bát ngát chất chứa những man dại, ở đó tôi bị thu hút và tôi cũng thu hút vào mình. Tôi cũng là vòm đêm trống dãn nở, bóp thắt hoài không ngớt.
“Hằng vẫn ngồi đây…”
“Ai? À, tôi hiểu… Hằng”.
“Chị thấy thế nào?”
“Chưa bao giờ tôi đi khuya như thế này… Hồi mới lớn, tôi hay mơ mộng một bữa nào tôi đi chơi một mình trong đêm. Đêm bất trắc, đêm như cái thế giới chỉ dành cho đàn ông. Đàn bà con gái không xâm nhập, trừ phi… Mà cho đến sau này, tôi sống một mình, tôi cũng không dám thực hiện và tôi vẫn tức như mình chỉ mới sống một nửa đời thôi… Tôi không hiểu cái hình bóng tôi nhập vào trong đêm nó sẽ biến dạng như Nước Trời… Anh Phúc, tôi cảm ơn anh về ngày hôm nay… Chắc không bao giờ tôi quên…”
Tôi toan nói: “Chị Hồng, chị tuyệt vời. Chị sẽ quên, chị nên quên, quên hết và chị sẽ giữ lại được một thứ gì mong manh lắm như một mầu đêm trong tưởng tượng”, nhưng tôi kịp ngừng. Tôi ngắm người bạn gái rất lâu, ngắm tới đỗi không nhìn ra gương mặt quen.
Rồi chúng tôi trở lại xuống đường phố, bước hoài không biết đến đâu, bước trong thành phố không còn dấu sinh hoạt hiển hiện như món đồ vật trưng bầy được tạo để đó như một cảnh trí. Một lúc, trên một quãng phố, dưới gốc điện sáng, chúng tôi dừng chân ghé sát mặt nhau, nhìn suốt mắt nhau, không thấy gì khác ngoài mầu đen của hạt nhân được phóng lớn đến vô cùng. Chúng tôi hôn nhau, mơ hồ lờ lững như thành phố chìm. Chiếc hôn trao đổi trong lặng thinh như một biến cố vừa cần thiết, vừa thừa thãi.
Hồng cất tiếng cười bất ngờ giòn tan. Tiếng cười vang dội vào trong tôi những nỗi niềm không bao giờ sáng tỏ, không khi nào có ý nghĩa cố định. Tiếng cười giống như bọt toả trên đầu ngọn sóng xô trên bờ đá, cũng giống như sự trôi dạt của lá cỏ trên dòng nước đùa. Tiếng cười ấy như một chấn động lây nhiễm mở những vòng tròn lan rộng của viên gạch ném lướt trên mặt nước lia chạy xong hụp lặn mạnh.
“Chị đã hiểu, phải không chị Hồng?”
“Tôi không hiểu gì hết. Tôi không muốn hiểu gì hết nữa…”
“Chị đã hiểu… Chắc chắn chị đã hiểu…”
“Anh lại muốn nói mình đã tạc một pho tượng cho thành phố, cho ký ức… phải không?”
“Mình có thể nói thế… nhưng không phải thế… Chị hiểu mà…”
“Tại sao cứ bắt hiểu?”
“Làm sao được… tôi không làm sao được… Bây giờ chị đã gặp đêm chưa?”
Trên không trời nhạt hoen mầu thiếc. Những trận gió lạnh lùa chật xung quanh bước của chúng tôi. Cơn mưa đang kéo tới sẽ đổ vào sáng dường như thu hẹp khoảng không gian của chúng tôi. Sự xê dịch tưởng chừng chẳng đưa chúng tôi tới đâu hết. Hồng đánh thức tôi dưới một đám cây lá ào ào rụng chuyển.
“Đến nơi rồi”.
Chúng tôi đứng trước cư xá dành cho nữ sinh viên. Tôi nhìn đồng hồ tay: đã hơn ba giờ sáng và hỏi Hồng làm cách nào nàng có thể vào được.
Hồng lại cười nhắc tôi đây không phải là chỗ ở cũ như tôi tưởng, không có mấy bà phước khắc khổ, nàng lại không còn là sinh viên nên không phải chịu kỷ luật khắc khe quá… vả lại đây là lần đầu tiên nàng đi đêm… Tôi hôn Hồng thêm lần nữa. Lần này thì Hồng phải cố cười. Xong nàng bước vội vào sân biến trong bóng tối. Tôi đứng lặng tựa gốc cây, nghe tiếng giầy của nàng nổi rõ giữa cảnh hoang vắng. Nàng bước qua sân lên thềm trong hành làng, lên những bực thang âm u mất hút.
Tôi châm thuốc lá một mình. Nuốt dần ngụm khói vào ngực và hát một bản tình ca cổ lỗ, ho sặc sụa. Trên bao lơn xuất hiện chiếc bóng mờ nhìn xuống đường. Tôi không rõ đó là người bạn gái của tôi hay một người khác. Tuy nhiên tôi vẫn bắc loa tay kêu lên:
“Thứ Ba, tôi sẽ tiễn chị ra phi trường… Tôi sẽ ra thẳng ngoài ấy…”
Nhưng còn từ giờ đến thứ Ba, tôi nghĩ nhọc mệt, trót gót ngửng nhìn trời khuya mưa bắt đầu rớt hột.

Nguồn: Mù khơi, tiểu thuyết của Thanh Tâm Tuyền, Kẻ Sĩ xuất bản lần thứ nhất, giấy phép số 3727/BTT/PHNT, ngày 03-9-70. In tại ấn quán Cẩm Hoa, số 339, đường Bến Phú Lâm, Chợ Lớn. Ngoài những bản thường, có in thêm 50 bản đặc biệt trên giấy trắng dành riêng cho tác giả và nhà xuất bản. Bản điện tử do talawas thực hiện.

http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=10596&rb=08

http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=10611&rb=08