Nguyễn Thị Tịnh Thy
Chàng chó (Chú rể là chó) của nữ nhà văn Nhật Yoko Tawada là câu chuyện kỳ lạ, phi lý; vừa lãng mạn, vừa thô tục; vừa hiện thực, vừa kỳ ảo; vừa quen thuộc, vừa lạ lẫm; vừa đáng tin, vừa rất đáng ngờ…
Chàng chó bắt nguồn từ type truyện dân gian: người lấy vật (công chúa lấy chó) và kể câu chuyện ly kỳ của một thứ văn chương siêu hiện đại: cô giáo của lớp học thêm lấy một chàng trai có tính cách và hành động giống như một con chó.
Chàng chó vốn là một công chức. Tính tình lập dị, anh không hoà hợp được với đồng nghiệp. Anh có vợ, nhưng rồi không mặn mà thắm thiết, anh bỗng dưng bỏ đi, biến mất. Khi đến sống ở nhà cô giáo, chàng chó lại cùng lúc có mối quan hệ đồng tính với một người đàn ông khác và cuối cùng, hai người rủ nhau bỏ trốn. Cô giáo cũng đóng cửa lớp, ra đi. Chỉ còn những người dân bình thường, trở lại cuộc sống bình thường khi không còn gì ly kỳ để họ tạo tin đồn và tin vào các tin đồn nữa…
Năm 1993, nghĩa là cách đây hơn 30 năm, Chàng chó đã mang lại cho nữ nhà văn Yoko Tawada giải thưởng Akutagawa danh giá của văn chương Nhật Bản. Từ đó đến nay, Yoko sở hữu hàng chục giải thưởng trong và ngoài nước.
Chàng chó được xem là tác phẩm xuất sắc nhất của Yoko Tawada, nhưng cũng là tác phẩm hiện thực huyền ảo khó giải mã. Tình yêu kỳ lạ, tính dục kỳ quặc, loạn luân, đột ngột biến mất… Yoko Tawada “làm khuấy động tâm trí như những bài hát còn nhớ một nửa hay những chiếc hộp đựng kho báu mà chìa khóa vẫn còn khóa bên trong”.
Quả thật Chàng chó thách thức những đầu óc duy lý thông thường, mong rằng bạn đọc có thể mở khoá chiếc hộp đựng kho báu này của Yoko Tawada – người được thời báo New York xem là “học trò vĩ đại của Kafka”.
*****
Yoko Tawada, Chàng chó, Nguyễn Ái Tiên dịch, Nxb. Phụ nữ Việt Nam, 2024.
