Liêu Thái
Tôi tìm một liên văn bản
Kính thưa quí vị!
Với một người cầm bút, tôi luôn tự nhủ mình là một người cầm bút và bằng mọi nỗ lực đào sâu vào nội thể của mình để tìm ra một thứ gì đó trên trang viết. Nhưng có vẻ như càng làm vậy, tôi càng chạm phải thất bại và càng nỗ lực tôi càng thấy mình bất lực. Sự bất lực ngày càng rõ nét hơn khi tôi nhận ra tôi chưa bao giờ được trở thành liên văn bản của chính tôi mà chỉ là một liên văn bản theo kiểu F1. Tức tôi thụ đắc những gì của người đi trước, của các bậc đàn anh, đàn chị cộng với một ít chiêm nghiệm, trải nghiệm cá nhân để rồi trải điều đó ra trang viết.
Đây là điều đáng sợ nhất của một người cầm bút, bởi chúng tôi đang sống ở cái nơi mà đi ba bước ra ngõ cũng có thể có một đề tài báo chí để viết nhưng người ta buộc phải đi thật xa về mặt địa lý và tốn rất nhiều thời gian mới có thể viết được một bài báo nghiêm túc và an toàn. Và bởi chúng tôi đang sống ở cái nơi mà không cần phải nhìn đâu cho xa, nhìn vào chính cuộc đời của mình và những mối quan hệ liên đới đều cảm nhận ra ở đó có dấu vết thơ và có thể là tác phẩm thi ca tầm vóc. Nhưng mãi vật lộn với chữ, chúng tôi vẫn không viết được gì cả, nếu không sợ đụng chạm thì cũng sợ một thứ gì đó mơ hồ rất khó nói, nó không phải là chính trị, càng không phải thứ quyền lực nào đó áp đặt, bởi điều này không phải nội hàm thi ca đích thực. Mà đó là điều gì đó thuộc về vô thức, thuộc về di truyền hay từ huyết hệ, phổ hệ… Điều đó khiến chúng tôi (chữ “chúng tôi” ở đây cũng đã mang hàm ý dựa dẫm điều gì đó, kỳ thực chỉ mỗi tôi thôi, vì tôi đang viết những dòng này!) luôn đứng yên trong trạng thái chạy và luôn chạy trong trong thái đứng im.
Điều đáng sợ nhất của người viết là những cuộc gặp mặt văn nghệ và những cuộc gặp gỡ chính mình. Gặp mặt văn nghệ với những cây bút khác là một loại hình hoạt động phái sinh của thi ca nói riêng. Nó giúp người ta bổ sung nhau về thi pháp học hay vốn sống và cả cảm xúc để viết. Nhưng điều đó với sinh quyển văn nghệ hiện tại, đặc biệt là sinh quyển văn nghệ ở một góc quê như tôi luôn là niềm khao khát và nó chỉ có trong thế giới phẵng. Cũng như việc đối mặt với chính mình để tự đặt câu hỏi bạn đã là liên văn bản của chính bạn hay chưa thì hầu như bế tắc bởi cái mốc nhận dạng thi sĩ của không riêng gì tôi trong thế hệ tôi đều là liên văn bản của tầng tầng lớp lớp những tri thức, nghệ sĩ phía trước và chưa bao giờ dám tự tin để nói rằng mình sẽ là liên văn bản của chính mình. Đây là một thiệt thòi.
Bởi tôi quan niệm rằng một nghệ sĩ, một người làm công việc sáng tạo, bước bứt thoát đầu tiên để đi xa hơn phải mang dấu hiệu liên văn bản của chính mình và nó không bao giờ là sự lặp lại. Dường như sự lặp lại luôn diễn ra, nhưng để hình thành một phiên bản/liên văn bản chính mình thì quá ư khó khăn và hiếm hoi! Tôi luôn đặt câu hỏi vì sao và chưa bao giờ tìm ra câu trả lời.
Xin cảm ơn Văn Việt! Xin cảm ơn quí vị đã tạo cho tôi động lực để tiếp tục đào tìm một liên văn bản chính mình! Xin cầu chúc quí vị một năm mới may mắn, sung mãn trong sáng tạo và hạnh phúc!