TRƯỜNG CA VỀ NHỮNG CON CHUỘT
[30.5.2020. Nhớ bài thơ cũ, một hoài thai đã sinh thành]
I
Mẹ tôi sinh tôi một sớm mùa hè gió lào
cùng với bầu trời này
Và những củ khoai mọc mầm dưới gầm giường
Bố đi vào rừng thồ đá
Mẹ một mình cùng với những củ khoai
Và lũ chuột đào hang trong nhà
Tiếng khóc chào đời văng vào núi đá
Thanh Sơn
Núi xanh bạc phếch
Những cọng cỏ chân rết và cỏ lông lợn cũng đã hết
Người đi mót khoai dưới trăng lồng lộng
Và vục tay vào dấu chân trâu uống cạn đêm hè
Tôi lớn lên cùng những đám mây rách và cánh đồng lúa lép
Cùng những con trâu gầy ăn vụng lúa ven bờ
Có những ông bảo vệ đồng rất dữ tợn
Ngày nào cũng say
Và bắt trâu về hợp tác
Chúng tôi đi theo khóc bầm cả chiều quê
Cùng những con quạ liệng trên đầu
Tôi lớn lên trên đồng gió thổi
Những cơn gió thổi than đỏ từ mặt trời
Cháy tan giấc ngủ dưới bụi cây
Cá chết trắng đồng
Cùng những người già
Được khiêng đi chôn bên sườn núi
Trâu bò giẫm nát
Mộ đất cát suốt mùa hè không xanh cỏ
Tôi lớn lên nghe ông tôi kể chuyện bác Hồ
Làm tôi nhớ mãi những ông thánh ông tiên đầy phép lạ
Vừa yêu vừa sợ
Mơ hồ
Đồng chiều vàng vọt
Cùng những câu chuyện cổ tích của mẹ
Trên đồng mùa đông
Tím tái da thịt
Có những con quạ bay là là trên đầu
Tôi ước mình có một cái hang như những chuột kia
Để chui vào và ngủ hết mùa đông
Tôi thèm một cái ổ rơm
Và những củ khoai mọc mầm
Ngọt lịm
Tôi lớn lên
Da thịt chín dần
Mẹ bê thóc đi bán để mua sách cho tôi đi học
Tôi băng qua cánh đồng lúa lép
Băng qua triền núi lởm chởm những cái mả bị trâu giẫm nát
Băng qua những cây dừa bị sét đánh cụt đầu
Băng qua những người đàn bà bị chồng say rượu đuổi đánh khắp làng
Băng qua những căn nhà mái rạ mục đen
Băng qua những ngôi nhà xây bằng đá mười năm chưa lợp ngói
Băng qua mặt trời lừ lừ đốt đỏ ban mai
Tôi về
Trăng trong vắt dưới đáy giếng
Nơi con cá rô tôi thả năm xưa
Gầy khô
Chỉ có chiếc đầu là to vĩ đại gắn trên cái thân bé tí
Những con quạ đã đi đâu mất từ lâu
Tôi lớn
Đi về thành phố xa
Bỗng gặp những con quạ thủa trước
Chúng về đây
Bay trên nóc phố
Bay trên sân trường đại học
Bay trên dãy nhà trọ tối đen
Tiếng kêu làm giật mình những trang sách gió lật đêm mưa
Tiếng quạ trên cửa sổ
Kêu vào giấc ngủ
Kêu vào những năm không dám yêu em
Những con quạ đi lại trong thành phố
Với những đôi giày và những chiếc mỏ dài
Với bộ lông hạt cườm
Đứng ngắm hoàng hôn
II
Những con quạ buồn vui
Không biết
Xỏ tay túi quần nhìn nước Hương giang
Trôi
Không gợn sóng
Những ngày lũ về thành phố
Căn nhà trọ ngập đất đỏ từ đại ngàn đã chết
Đại ngàn không bóng cây
Những con chuột dưới cống leo lên
Đứng trong âm cô hồn
Đứng trên bàn thờ
Ướt sũng
Run rẩy
Chắp tay bên bóng đèn quả nhót đỏ lòm
Những con chuột theo chân giường leo lên
Gậm nát đầu ngón chân cô bé sinh viên ở trọ
Những con chuột đêm đêm rình xem những sinh viên làm tình
Trong nhà trọ tối tăm
Những con chuột đói lả trong những tháng mưa Huế
Không còn sợ người
Ngồi thu lu trên những bức tường
Nhai những đồng tiền âm phủ
Tôi đi
Dưới mặt trời vĩ đại
Những con quạ và những con chuột cũng đi theo
Tôi thành thủ lĩnh
Có những chiến binh rất ngầu
Oai vệ xuống phố
Gió thổi rung cầu Vỹ Dạ
Những con quạ dưới gầm cầu bay vút lên
Vũ điệu chào mừng thế kỷ 21
Rực rỡ trong chiều
Sông Như Ý đen kịt
Nứt ra giữa lòng thành phố
Xông lên mùi thời đại
Những con chuột gõ trống rền vang
Nhậm chức
Huy hoàng
Tôi cùng những con quạ và những con chuột
Tuyên thệ dưới mặt trời vĩ đại
Bên những lăng tẩm uy nghi
Sẽ xây dựng vương quốc vua chuột
Muôn năm
Đời đời sống mãi
Mộng lớn xây rồi
Tôi lại ra đi
Về miền đất đỏ hoang vu
Để đào những củ khoai mọc mầm
Ngọt lịm
Máu cao su trắng toát
Chảy đầm đìa trên mặt đất
Bên những cái lăng đá ong
Tiền sử
Những con chuột đã chiếm lấy những ngôi mộ
Làm nhà
Làm tình
Sinh con
Đào địa đạo không ngừng bên những bộ hài cốt
Và nhìn những người đàn ông đàn bà cạo mủ
Vụng trộm
Làm tình bên gốc cao su
Những người suốt đời sống dưới bóng râm của rừng cao su cổ thụ
Không thấy mặt trời
Da xanh lẫn với màu lá
Đi lại quanh những cái lăng đá ong tiền sử
Có những con chuột chắp hai tay đứng trên nóc lăng
Vái mặt trời
Chiều rụng
Không biết
Tôi ngồi làm thơ và suy tưởng triết học
Bên những con chuột ăn mủ cao su
Bên những người đàn ông và đàn bà vụng trộm
Bên những tòa nhà và bên những trường học không bao giờ nghe thấy tiếng người
Chỉ rúc rích tiếng chuột kiếm ăn dưới cống
Tôi đốt một điếu thuốc trong chiều
Làm mây
Cho đỡ nhớ những ngọn núi
Cho muỗi đừng chích lên da
Những con chuột thèm nhai mặt trời
Đứng khấn trong bóng râm
III
Những con quạ đã bay về những bãi rác xung quanh thị xã
Bỏ lại những con chuột
Với đôi tai dựng đứng
nghe mưa rừng về gào trong những tia chớp
Xé nát bầu trời phương nam
Những con chuột con và những con chuột già
Những con chuột từ thời tiền sử
Cùng tuổi thọ với những cái lăng đá ong sẫm màu
Rụng lông
Phơi bộ da màu bùn
nhăn nheo
Có những con dòi lúc nhúc trên lưng
Đi tìm mặt trời
Những người đàn ông và những người đàn bà vụng trộm
Đã bỏ đi biệt xứ
Những ngôi làng cũ bỏ hoang
Lau trắng và cỏ bạc đầu bay mù xứ sở
Những con chuột xưng vương
Bên những lăng tẩm đá ong
Mở hội
Cày nát vườn hoang tìm rễ cỏ tranh
Mặn
Để nuôi lại bộ lông dưới bóng râm xanh xao
Chuột mở hội bầu thiên tử
Để trị vì vương quốc
Thái bình
Muôn năm
Người về trên triền núi
Mặc khố vỏ cây
Hang đá làm nhà
Đào củ mài dưới trăng sao
Yêu nhau và đẻ trứng
Gọi nhau buốt vào vách đá
Tôi chở sách trên chiếc xe bò
Đi dưới mưa
Băng qua cánh đồng hoang
Băng qua những cái hang chuột khổng lồ
Băng qua thị xã không có ánh đèn
Chỉ thấy những quán massage đỏ lừ có những con chuột lù lù đứng hai chân trên nắp cống
Ngắm trăng rằm
Lồng lồng đi qua bầu trời
Cơn mưa rừng không dứt
Xe bò sách của tôi nhão thành bùn
Sóng sánh
Đựng chi chiết những vì sao rụng
Xe tôi đi qua những cồn cát
Ảo giác
Liêu xiêu mặt trời
Đi qua những dòng sông nằm chết thối
Trương sình
Đi qua vùng biển máu
Đỏ lừ hóa chất
Đi qua những người đàn ông có đôi dép nhựa sục bùn
ngồi nhai ổ bánh mì bên đường nhựa nóng
Hầm hập bụi cuốn
Đi qua những thiếu nữ tóc đỏ có bộ ngực phẳng lỳ
Những con chuột xỏ tay túi quần
Đứng canh gác xứ sở thiên đường
Tôi đi
Xe bò sách nhão bùn giấy
Chảy dài trên đường
Tan ra
hòa vào tiếng hú của những người đóng khố trên vách núi
Tiền sử
Thiên đường.
Tây Lạc Viên, 30.5.2020
ĐỨC PHẬT
Tôi ngồi nhớ Phật
người đàn ông khổ hạnh
đã khóc nhiều ngày trên núi
tuyết trắng lồng lộng
chàng băng qua rừng sâu
qua vách đá
băng qua những cái chết
u mê hun hút
trần gian
đá dựng
Chàng lội qua sông
bên kia là những đám lửa
hỏa thiêu
có những người đàn ông và đàn bà
ngồi khóc
hư không
những con kền kền có bộ lông ướt sũng
nhìn chàng
và nói
"Hỡi kẻ tìm kiếm chân lý
chỉ cái chết là có thật"
Chàng gục xuống dưới chân mặt trời
và mồ hôi
mồ hôi làm vỡ những tảng băng
dòng nước cuồn cuộn trôi dưới lòng sông
tiếng của đại địa rền rĩ
và mây trời
vỡ trắng
Chàng đi vào thành phố
và mỉm cười với mọi người
nhưng không ai trông thấy chàng
ngày mai là đại lễ
hiến tế con người
cho quỷ dữ
trên nóc đền thiêng
chỉ có cái chết của loài người mới làm vui lòng thượng đế
người ta nhảy múa quanh một cô gái trẻ
và hát bài tạ ơn
con người phải chết đi
giữa đá nhọn và tiếng cười
phải chết đi
giữa những lời kinh hạnh phúc
chim anh võ thì thầm
rằng địa ngục
dưới chân
những con rắn đang bò lên từ lòng đất
tiếng rít buốt vào đêm đen
chàng chạy về phương nam
với đôi chân trần
theo cánh những loài chim di trú
ở đó có rừng hoa nhiệt đới
và những con cào cào
đứng trên mỏm đá
ngắm mặt trời
lừng lững Đông phương
Thành phố đã ở lại sau lưng
và làng mạc
màu vàng
như cỏ cháy
chàng vừa đi vừa ngoái lại
ánh mắt như lửa cháy
và lồng ngực đau
vì chạy trốn trên băng lạnh
chàng tụng một câu kinh
điệu hát vang lên
và gương mặt người yêu
Niết Bàn
thăm thẳm
bên bờ nhân gian.
VÔ ĐỀ 1
Mỗi ngày
tôi
chết đi bên bậc cửa
một lần
linh hồn tôi hấp hối
nằm vắt mình xuống khoảng sân đỏ
gạch vỡ
cỏ dại
Mỗi ngày ngọn lửa bùng lên trong lồng ngực
hơi thở tôi rát buốt
mùa đông
sương mù đặc quánh
linh hồn tôi đi vào gió bấc
da thịt tím lịm
tôi thèm một cơn mưa rào trong mùa đông
cho lòng dịu lại
Cây dương xỉ xanh của tôi đã duỗi lá
và nhánh lan khô ứa nụ
rớt hương vào đêm
rớt hương vào lòng
nhưng lửa đỏ nóng rực
mùi hương chưa kịp ướp đã tan thành khói
lòng tôi đầy khói độc
Có những lúc tôi muốn giết người
lòng tôi thành quỷ dữ
ba con rắn bò ra
tiếng rít buốt vào vách đá
Chiều nay tôi ngồi nhai mặt trời
có con chim anh võ ngậm ánh sáng bên hiên nhà
nhìn tôi
rủ rỉ
tôi đi theo tiếng kèn
băng qua những nghĩa địa
băng qua những người già
những góa phụ
và lũ trẻ ngồi ôm smart phone
chim anh võ ngậm hột sáng dẫn đường
tôi đi
cánh đồng mênh mông trước mặt
lau trắng rợp trời
tôi ùa vào rừng lau
những lá cỏ cắt nát hai bàn tay
tôi vẫy mặt trời trên cao
những bông lau cũng vẫy mặt trời
chúng tôi cùng bay lên
dưới mặt đất là nghĩa địa
người ta ngồi ăn vịt quay trên những cái mả
những ngày tất niên của địa cầu
Một ngày kia tôi trở lại
chào em
nhưng em không nhận ra tôi
những dòng sông đã cạn
tôi hát một bài ca của người đánh cá
tiếng hát lang thang dưới đáy sông
tôi chào những cây cỏ mật
cỏ mật đắng chát
tôi chào tôi cho quen mặt
và chúng tôi dắt nhau đi
hai bên bờ sông lau trắng
hun hút
Chim anh võ không về
tôi châm một điếu thuốc để làm mây
bay lên
VÔ ĐỀ 2
Tôi ngồi với đêm
và nhìn đoàn người di trú
li ti
băng qua rãnh nước thải màu đen
sóng sánh dưới trăng
tiếng hát bay lên trên những cành sầu đông trụi lá
tiếng hát cuộn tròn trong ổ rơm
và nở ra những con gà cộc bé tí
bộ da trần tím đen
trong gió lạnh
chúng rúc vào nhau
và chết bên những bông lau
trắng trời
Đoàn người lại đi
họ nói về tương lai bằng những lời kinh
lời kinh rơi xuống rãnh nước
làm những con cá rô giật mình chạy trốn trong đêm
tiếng quẩy vỡ trăng tháng chạp
Đoàn người băng qua nhánh cây – nhánh cây rớt từ độ mùa thu
bắc qua mương
im lặng
nghe tiếng gió rít dưới bàn chân
những đứa bé nước mũi ròng ròng
nước mắt tan xèo trên cành khô
và lũ quạ bay xám cả bầu trời
Bên kia bờ mương là cánh đồng đã gặt
có những cọng lúa chét mọc lên từ gốc rạ
đoàn người sà xuống ruộng
bùn sục lên tận đầu gối
những bông lúa chín
bé tí
vẫy họ ở ngoài xa
đoàn người băng qua những thửa ruộng lầy
và ghì chặt bông lúa
họ ngửa mặt nhìn trời
tiếng nhai ràu rạu
Sữa chảy ròng hai bên mép
mặt trời tan trên mặt
màu trắng
và tiếng hát văng vẳng trên đồng
lẫn với những con cò
chấp chới
bay vào trời
VÔ ĐỀ 3
Tại sao chúng ta sợ hãi?
Tôi đã tự hỏi ngàn lần
Tại sao chúng ta sợ hãi?
Loài linh trưởng trong tôi gào thét
Đại ngàn trút lá
Tôi thèm làm người
Nguyên sinh
Trăng vỡ trên đỉnh trời
Tại sao chúng ta sợ hãi?
Câu hỏi làm tôi nổi giận
Thèm một que diêm
để châm lửa vào cánh rừng
Tôi thèm một đám cháy
Giữa mùa đông đầy sương mù
Tại sao chúng ta sợ hãi?
Tôi không trả lời được
cho các người
Ngày mai trên đất nước nhiệt đới này
Mặt trời mọc lên từ lau sậy
Và chúng ta
Chúng ta mọc lên từ đám lá mục
Một hạt coacervate từ biển đông
lừng lững trôi vào
Tại sao chúng ta sợ hãi?
Em đừng khóc nữa
Bạo chúa đã chìm trong lòng đất bao dung
Và ngọn lửa đã tắt rồi
Không có cánh rừng nào bị thiêu rụi
Trên cành thông
Tiếng của gió đông mênh mông trời rộng
Điệu nhạc của cõi trời
Mất ngủ
Chiếu chăn rũ mềm
VÔ ĐỀ 4
20 tháng 1 năm 2020
Nước Mỹ đã lặng im
mùi của dòng Mississippi
và cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer cuồn cuộn đổ ra biển
tôi nhớ một nhà văn đã nổ súng vào bộ óc của ông ta
giữa Thái Bình Dương
vì giấc mơ của Ông già trong lòng biển cả
Nước Mỹ im lặng
trong chiếc lưỡi dài của Einstein
Thượng đế không chơi trò xúc xắc
Nước Mỹ đã lặng im
chỉ còn nghe tiếng bước chân của những người đàn ông du mục trên cánh đồng
và nước da lấp lánh đen
vạm vỡ đi dưới mặt trời
Nước Mỹ lặng im trước trang sách mở toang
và những đôi tình nhân hôn nhau trên quảng trường gió thổi
Chúng ta ngồi đây trong khói bụi
và lo lắng cho nước Mỹ
chúng ta ngồi trong tiếng còi xe buốt vào óc não
cùng tiếng chửi thề và rượu vặt bầm cả chiều đông
để lên kế hoạch vượt biên
vào cung đình
Nước Mỹ lặng im
Và chúng ta im lặng
những người đi biển đã chết trong tiếng gào của sóng
tiếng khóc từ những ngôi làng
từ những thành phố
lẫn với tiếng côn trùng
và tiếng rú của những con chó bị đánh bã
chúng ta im lặng
Tôi đi
mặt trời màu đỏ tan vào sương mù
bên kia quả địa cầu là nước Mỹ
đèn ngủ màu vàng tan trong những căn phòng ngủ
Và trái đất bay trong lòng vũ trụ
giữa hư không
VÔ ĐỀ 5
Trong đêm
tiếng gõ vào bàn phím như tiếng mõ
tụng lời biệt ly
những con chữ sắp hàng trên trang
nghĩa địa
trắng
xóa
lời kinh hôn phối
rợp trời mây bạc trổ bông
lau trắng dựng cờ
tiếng lóc cóc ngựa gầy trên sườn đá
vực chữ hoang mang
Anh quay mặt vào vách núi
và niệm
một câu thơ
tình
tan vào đá
trên cánh những con bướm
chở hận thù băng qua đỉnh trời
bay vào hư vô
VÔ ĐỀ 6
Khi một kẻ nói yêu
ghét
đó là lẽ thường
là đạo của tự nhiên
anh ta chỉ đang làm người -
một người bình thường
nhưng ở đất nước này
bạn bè tôi không dám nói điều ấy
nỗi sợ hãi của họ là nỗi sợ làm người
một giống dân lấy sự hèn hạ làm khôn ngoan
chúng ta bị đày ra khỏi ngôi nhà của mình
và đi lang thang như những con chuột
trên nghĩa địa
trăng mờ
ta sợ sự khôn ngoan của các người
một sự khôn ngoan lại giống
bên bờ biển đông
để trở lại với những vỏ trứng
bò sát
cổ xưa
các người không nhìn thấy tội ác
vì đôi mắt mù lòa
hay trái tim đã chết bên trong những chiếc chuồng bồ câu
giữa lòng thành phố
ta đi lang thang cùng những con chuột có bộ lông màu xám
và những chiếc răng vàng
lấp lánh
tụng một câu kinh bát nhã cho đỡ sợ
giữa bầu trời
đầy những mảnh thủy tinh
cứa sáng
mùi biển đông theo gió thấm vào đêm
mặn trên da thịt người
mặn trên mắt người
ta hát một câu tình ca
em ở miền nhiệt đới
hoa rừng như lửa
cháy đỏ đêm đông…
VÔ ĐỀ 7
Tôi ngồi trong tiếng kèn đêm
thổi linh hồn một thiếu niên
vừa đi qua cuộc đời
trên đất nước tôi
Tiếng kèn buốt vào đêm đông
sừng sững
tội ác
và nhục hình
đòn roi
quất vào tuổi thơ
Tôi muốn viết một bài thơ thật đẹp về con người
nhưng con người đã chết
trong rừng sâu
đã chết trong thành phố
chết trên ruộng đồng
và
bóng tối
mênh mông
Tiếng cười bay lên trong đêm
ở bên kia ngọn núi là ngôi chùa
ngôi chùa bỏ hoang
tiếng cười lang thang trên đá
trên rừng cây
tiếng cười vỡ vào trăng khuya
lạnh buốt
Tôi viết bài thơ về một người vừa từ biệt mặt đất
để đi vào lòng đất
và vỡ ra
tiếng trùng đêm
dằng dặc
Tôi viết về sông sâu
về núi đá
về cái chết của con người
trên đất quê.
Tôi viết cho tôi
ngọn lửa trên dòng sông lạnh
oằn mình trôi
và tiếng hát lênh láng
bên bờ ăn năn…
